مکران، پایتخت احتمالی بعد از تهران کجاست؟

محمدرضا عارف، معاون رئیس‌جمهور، در اظهارات اخیر خود تأکید کرد که منطقه مکران یکی از گزینه‌های مناسب برای انتقال پایتخت به شمار می‌رود. وی با اشاره به مزیت‌های جغرافیایی، اقتصادی و استراتژیک این منطقه، اظهار داشت که مکران به دلیل موقعیت ویژه در سواحل دریای عمان و دسترسی به آب‌های آزاد، پتانسیل بالایی برای توسعه زیرساخت‌های کلان و تمرکززدایی از تهران دارد.

به گزارش شرق  ؛ محمدرضا عارف، معاون رئیس‌جمهور، در اظهارات اخیر خود تأکید کرد که منطقه مکران یکی از گزینه‌های مناسب برای انتقال پایتخت به شمار می‌رود. وی با اشاره به مزیت‌های جغرافیایی، اقتصادی و استراتژیک این منطقه، اظهار داشت که مکران به دلیل موقعیت ویژه در سواحل دریای عمان و دسترسی به آب‌های آزاد، پتانسیل بالایی برای توسعه زیرساخت‌های کلان و تمرکززدایی از تهران دارد.

عارف همچنین افزود که این منطقه می‌تواند بخشی از چالش‌های ناشی از تمرکز جمعیتی و محدودیت منابع در تهران را حل کند. او تأکید کرد که انتقال پایتخت نیازمند یک نگاه تمدنی و برنامه‌ریزی دقیق است و مکران با وجود چالش‌های موجود، از ظرفیت‌های قابل توجهی برخوردار است که با سرمایه‌گذاری مناسب می‌تواند به یک مرکز سیاسی و اقتصادی تبدیل شود.

این اظهارات در چارچوب برنامه‌های دولت برای توسعه شرق کشور و استفاده از ظرفیت‌های مناطق کمتر توسعه‌یافته بیان شد.
مکران کجاست؟

مکران منطقه‌ای استراتژیک و جغرافیایی در جنوب شرقی ایران که در حاشیه دریای عمان قرار دارد و بخش‌هایی از استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان را شامل می‌شود. این منطقه دارای سواحل طولانی و دسترسی مستقیم به دریاست که از میناب در هرمزگان آغاز شده و تا خلیج گواتر در مرز پاکستان ادامه دارد. همین ویژگی ساحلی، مکران را به نقطه‌ای با ظرفیت‌های تجاری، اقتصادی و نظامی قابل‌توجه تبدیل کرده است. جمعیت این منطقه حدود 2 میلیون نفر تخمین زده می‌شود که در شهرها و روستاهای کوچک و بزرگ سواحل و نواحی اطراف آن پراکنده‌اند.

چالش‌های امنیتی و توسعه زیرساخت‌هامکران به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش در استان سیستان و بلوچستان، با چالش‌های امنیتی مواجه است. این استان به‌طور تاریخی با مشکلاتی مانند قاچاق، درگیری‌های قومی و قبیله‌ای و ناامنی‌های مرزی روبه‌رو بوده است. نزدیکی به مرز پاکستان و دریای آزاد، مکران را همزمان به فرصتی اقتصادی و چالشی امنیتی تبدیل کرده است. با وجود این، گسترش زیرساخت‌ها و حضور موثرتر نیروهای امنیتی می‌تواند نقش مهمی در کاهش این تهدیدات داشته باشد.

وضعیت اقتصادی و اجتماعیمردم مکران عمدتاً با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بسیاری از ساکنان به فعالیت‌هایی مانند صیادی، کشاورزی و تجارت‌های کوچک وابسته‌اند، اما کمبود امکانات اولیه، زیرساخت‌های ناکافی، و فرصت‌های شغلی محدود، کیفیت زندگی را در این منطقه پایین آورده است. نبود بیمارستان‌های مجهز، مدارس استاندارد و شبکه‌های حمل‌ونقل مناسب، از جمله موانع جدی توسعه مکران به شمار می‌رود.

امکان انتقال پایتختانتقال پایتخت به مکران ایده‌ای جسورانه و بلندپروازانه است که به‌طور نظری می‌تواند تمرکززدایی از تهران و توسعه متوازن کشور را محقق کند. اما این طرح به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری کلان و چالش‌های عملیاتی، با پیچیدگی‌های بسیاری همراه است. ساخت زیرساخت‌های اساسی نظیر راه‌آهن، فرودگاه، بنادر پیشرفته، شبکه‌های آب و برق، و امکانات رفاهی و خدماتی در منطقه‌ای که با کمبودهای جدی روبه‌روست، زمان‌بر و پرهزینه خواهد بود.

کارشناسان بر این باورند که تحقق این ایده ممکن است بیش از دو دهه زمان نیاز داشته باشد، آن هم به شرطی که منابع مالی، برنامه‌ریزی دقیق، و اراده سیاسی برای اجرای آن وجود داشته باشد. به‌علاوه، باید ملاحظات محیط‌زیستی و اقلیمی منطقه نیز مدنظر قرار گیرد، چرا که شرایط آب‌وهوایی گرم و خشک مکران می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد.

مکران به دلیل موقعیت استراتژیک، دسترسی به دریا و ظرفیت‌های اقتصادی بالقوه، منطقه‌ای ارزشمند برای توسعه ملی است. اما انتقال پایتخت به این منطقه، به‌ویژه با در نظر گرفتن چالش‌های امنیتی، اجتماعی و اقتصادی آن، پروژه‌ای دشوار و زمان‌بر است. اجرای موفق این طرح مستلزم ایجاد زیرساخت‌های گسترده، کاهش فقر، بهبود امنیت و جلب اعتماد و مشارکت مردم محلی است. تنها در این صورت است که می‌توان مکران را به قطبی جدید برای توسعه و مدیریت کشور تبدیل کرد.