تنظیم ساعت مذاکرات به وقت مسقط!
احسان اسقایی: هرچند دو واقعه جنگ در خاورمیانه و نبرد در اوکراین به متن رایزنی سران کشورهای جهان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تبدیل شده اما مساله مذاکرات هستهای بین ایران و آمریکا به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حال جان گرفتن در رسانههای آمریکایی است.
عراقچی از آمادگی ایران برای آغاز مذاکرات هستهای در آمریکا خبر میدهد. مسعود پزشکیان نیز با پرچم صلح و گفتوگو در سازمان ملل میچرخد و مقتدرانه اعلام میکند که تهران حاضر است مذاکرات هستهای را آغاز کند. اکثر دیدارهای عراقچی و پزشکیان در حاشیهای نشست سالانه سازمان ملل پیرامون مساله هستهای ایران است. بر اساس اخباری که منتشر شده رئیسجمهور ایران با رئیسجمهور سوئیس دیدار داشته و این دیدار در سازمان ملل از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که سوئیس عملا حافظ منافع ایران و آمریکاست و بعضا در طول سالهای قطع روابط تهران - واشنگتن دو کشور از طریق سوئیس با یکدیگر مکاتبه میکنند. دیدارهای دیگری نیز بین رئیسجمهوری ایران و سایر کشورها برگزار شده که عموما رئیسجمهور در این دیدارها کوشیده است بر آمادگی تهران برای حل مسائل از طریق گفتوگو چه در ارتباط با جنگ در خاورمیانه و چه در ارتباط با مساله هستهای ایران تاکیدکند. به نظر میرسد مسعود پزشکیان قصد دارد با دست پر به تهران بازگردد چرا که هم او و هم وزیر امور خارجه در تلاش هستند گام بلندی برای ادامه مذاکرات هستهای در سازمان ملل بردارند.
*دیدار مهم عراقچی برای بازشدن قفلهای فنی
غیر از دیدارهای مهمی که رئیسجمهور ایران با سران کشورهای مختلف در سازمان ملل انجام داده است. یک دیدار مهم دیگر نیز بین وزیر امور خارجه ایران و دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برگزار شده که به شدت امیدوار کننده است. چرا که ایران و آژانس در ماههای گذشته وارد چالشهای نسبتا عمیقی با یکدیگر شدهاند که حتی این چالشها موجب شده در شورای حکام علیه ایران قطعنامه صادر شود و حتی اروپاییها به این سمت حرکت کنند که از طریق شورای حکام پرونده ایران را به شورای امنیت ارسال کرده تا مکانیزم اسنپبک را در ارتباط با تهران عملیاتی کنند. لذا تلاش مقامات ایران و آژانس برای کاهش تنش بین دو طرف و افزایش همکاریهای ایران و آژانس خصوصا در مساله بازرسیها و پروندههای باقی مانده میتواند موجب شود که آژانس بینالمللی انرژی اتمی با نگاه بازتری به پرونده ایران بنگرد و بکوشد که اروپاییها را مجاب نماید که از لجاجت با تهران دست بردارند. «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی طی پیامی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: دیدار و برقراری مجدد تماس با عباس عراقچی، وزیر امورخارجه ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل پیش از سفر آتی من به تهران مهم بود. عراقچی و گروسی درباره تقویت روابط و همکاریها میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس اتمی بحث و تبادل نظر کردند.
*خالقان برجام در نیویورک
هرچند تلاشهای دو طرف درگیر در پرونده هستهای در سازمان ملل قابل مشاهده است اما ترکیبی از دیپلماتهایی که رئیسجمهور ایران را در سازمان ملل متحد همراهی میکنند نشان از آن دارد که اتفاقات جدیدی در پیش است. خالقان برجام یعنی ظریف، عراقچی و تخت روانچی بار دیگر در آمریکا دور هم جمع شدهاند و تلاش دارند که پیغامهای مبتنی بر منافع ملی ایران به جهان ارسال کنند. هرچند برخی رسانهها در ایران این روزها به رئیسجمهور ایران توصیه دارند که در ارتباط با مساله جنگ در خاورمیانه به جد صحبت کند اما تیم حاضر در آمریکا ضمن تاکید بر حقوق مردم فلسطین خواستار آتش بس در غزه و محکومیت صهیونیستها هستند و بر انتقام ایران در ماجرای ترور اسماعیل هنیه تاکید دارند اما وزن دیپلماتهای ایران در سازمان ملل در ارتباط با مساله هستهای نمایان است. در اینجا اما این سوال به وجود میآید که مذاکرات در چه سطحی در سازمان ملل متحد در دستور کار خواهد بود.
*تاکید بر مذاکرات مسقط
در نهایت تا اینجای کار و بر اساس اخباری که منتشر شده پیامهایی بین ایران و آمریکا در سازمان ملل متحد جا به جا شده است که خروجی آن در این حد در رسانهها منعکس شده که تلاشهای دو طرف برای احیای مذاکرات هستهای در سازمان ملل جواب داده است. در این معنا که طرفین در پیغام رسانی به یکدیگر بر امتداد مذاکرات مسقط یعنی همان مذاکراتی که در دولت قبل در ارتباط با کاهش تنش و رفع برخی چالشها برگزار شد؛ تاکید کردهاند از این رو میتوان دستاورد ایران در سازمان ملل را احتمالا در آینده و در امتداد مذاکرات مسقط مشاهده کرد با این وجود یک دست انداز بسیار بزرگ در این مسیر وجود دارد و آن انتخابات آمریکا و نتیجه انتخابات در ایالات متحده است. تا انتخابات آمریکا حدود 40 روز زمان باقی است و البته در این 40 روز نتانیاهو ممکن است دست به هر اقدامی بزند که پرونده هستهای ایران برای ایران و آمریکا به پرونده دستدوم تبدیل شود. اما به نظر میرسد بر اساس اخبار منتشر شده ایران و آمریکا تصمیماتی در ارتباط با احیای مذاکرات گرفتهاند شاید از این منظر باشد که عباس عراقچی هم اعلام کرده احتمالا روزهای بیشتری را در نیویورک خواهد ماند. انتخاب در ارتباط با توافق ایران و آمریکا برای مذاکرات اینگونه نوشت: «پیام اخیر ایالات متحده به ایران برای احیای هرچه سریعتر مذاکرات دوجانبه با استفاده از فرصت «نیویورک» معنادار است. این پیام که درخواست احیای کانال «مسقط» برای مذاکره دوجانبه تهران و واشنگتن را در حاشیه نشست مجمع عمومی پیش کشیده است، نمیتواند فارغ از فهم دولتمردان آمریکایی نسبت به واقعیاتی باشد که با روی کار آمدن دولت جدید در ایران یکی پس از دیگری پدیدار میشود و میتواند زمینهساز تغییر معادلات نزاع هستهای شود.»
منبع : آرمان ملی