نقطه پایانی قطار مذاکرات وین؛ جهان در انتظار پاسخ سرنوشت‌ساز تهران

روز نو :با پایان این دور از مذاکرات در وین، پیش‌نویس نهایی توافق احتمالی از هماهنگ‌کننده برجام برای بررسی و اعلام نظر نهایی در اختیار طرفین توافق هسته‌ای و آمریکا قرار گرفت تا قطار ماه‌ها مذاکره به منظور احیای برجام، به ایستگاه پایانی خود نزدیک شود.

مذاکرات وین برای بحث پیرامون پیش‌نویس ارائه شده از سوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته به پایان رسید تا بار دیگر هیات‌ها به منظور مشورت و رایزنی پایتخت اتریش را به مقصد کشورهای خود ترک کنند. این پایان و بازگشت اما با آنچه پیش از این شاهد بودیم، متفاوت است چرا که گویا این بار دیگر بازگشتی جز برای اعلام دستیابی به توافق و امضای آن در کار نخواهد بود.

این دور از مذاکرات، پنجشنبه هفته گذشته با حضور هیات‌های مذاکره کننده ایران و ایالات متحده و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و در غیاب مذاکره کنندگان سه کشور اروپایی که اختلافات باقیمانده را میان تهران و واشنگتن می‌دانند، در وین آغاز شد. نکته قابل توجه در این ۵ روز اما حضور پررنگ میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و مذاکره کننده ارشد این کشور بود که علاوه برگزاری جلساتی با هیات ایرانی و انریکه مورا، با حضور در جمع خبرنگاران حاضر در مقابل هتل کوبورگ به بیان ارزیابی خود می پرداخت.

مذاکره کننده ارشد روس روز گذشته در جمع خبرنگاران با بیان اینکه پنج دقیقه یا پنج ثانیه با خط پایان فاصله داریم، گفت: سه یا چهار موضوع باقی‌ مانده است گه باید حل و فصل شود. مذاکرات به ویژه برای ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها حساس است. نمی‌توانم ضمانت کنم؛ اما برداشتی که در حال حاضر وجود دارد، این است که گفت‌وگوها در مسیر درست پیش می‌رود

اولیانوف همچنین شب گذشته در توئیتی نوشت: «هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا متن نهایی پیش‌نویس تصمیم‌ها برای احیای برجام را ارائه کرده است. شرکت‌کنندگان مذاکرات وین اکنون باید تصمیم بگیرند که این پیش‌نویس برای آنها قابل قبول است یا نه. اگر مخالفتی نباشد، توافق هسته‌ای احیا می‌شود».

بر سر هر آنچه که می‌توانست مذاکره انجام گیرد، مذاکره شد

با اعلام پایان این دور از مذاکرات، جوزپ بوررل در توئیتی نوشت: مذاکره‌کنندگان از این مذاکرات و گفت‌وگوهای نزدیک میان ایران و آمریکا برای تنظیم و رسیدگی به برخی مشکلات باقی مانده در متن توافقی که من به هماهنگ‌کننده توافق هسته‌ای برجام در بیست و یکم جولای ارائه کرده بودم، استفاده کردند. بر سر هر آنچه که می‌توانست مذاکره انجام گیرد، مذاکره شد و حال در متن نهایی قرار دارد. با این حال پشت هر مشکل فنی یا پاراگرافی، یک تصمیم سیاسی قرار دارد که پایتخت‌ها باید درخصوص آن‌ها تصمیم‌گیری کنند. اگر این پاسخ‌ها مثبت باشند، آن وقت می‌توانیم توافق را امضا کنیم.

در همین راستا یک مقام ارشد اتحادیه اروپا تائید کرد که این اتحادیه پیش نویس متن را به عنوان هماهنگ‌کننده نهایی کرده و راه‌حل‌هایی را برای چهار سوال فنی که باز مانده بودند، ارائه کرده است. اکنون نوبت پایتخت‌هاست که این متن را بررسی کنند چرا که این بهترین تلاش ممکن است و ما در مورد همه جوانب مذاکره کرده‌ایم.

آمریکا آماده توافق است؛ توپ در زمین ایران

هرچند دور از ذهن نبود که آمریکا حتی پیش از آغاز این دور از مذاکرات، با متن پیشنهادی اروپا موافق باشد چرا که این متن بی‌شک در هماهنگی با کاخ سفید نگارش شده بود اما سرعت عمل واشنگتن برای اعلام این خبر نشان از تعجیل این کشور برای انداختن توپ در زمین ایران و تضمین پیروزی‌اش در جنگ روایت‌ها دارد.

تنها ساعتی پس از اعلام پایان مذاکرات، خبرگزاری‌ رویترز از موافقت واشنگتن با متن نهایی اتحادیه اروپا خبر داد و نوشت: «سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده آماده است تا به سرعت توافقی برای احیای برجام را براساس پیشنهادات ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا منعقد کند.»

پرونده پادمانی آخرین مانع برای احیای برجام

اگرچه پیش‌تر از دو موضوع اخذ تضمین و خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی وزارت امور خارجه آمریکا به عنون موانع دستیابی به توافق یاد می‌شد اما براساس آنچه از گزارش خبرنگاران بین‌المللی حاضر در وین و البته حضور بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در این دور از مذاکرات استنباط می‌شود، آخرین مانع توافق برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موضوع همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا همان پرونده پادمانی در خصوص مکان‌های مورد ادعای بازرسان این نهاد است که در جلسه قبلی نشست شورای حکام منجر به صدور قطعنامه علیه کشورمان شد.

محمد جمشیدی، معاون امور سیاسی دفتر رئیس جمهور نیز روز شنبه و در اولین توئیت پس از پیوستن به شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «در تمامی گفت و گوهای تلفنی آیت الله سید ابراهیم رییسی با روسای جمهور فرانسه، روسیه و چین، موضع قاطع رییس جمهور این بود فقط زمانی که ادعاهای پادمانی حل و فصل و بسته شود توافق نهایی قابل دست یافتن است.»

طرف غربی خواست ایران برای بسته شدن این پرونده به عنوان پیش نیاز توافق را خواسته‌ای فرابرجامی می‌داند که باید میان تهران و آژانس حل و فصل شود، ایران اما این پرونده را ابزاری برای اعمال فشار بر خود دانسته و معتقد است اگر طبق توافق احتمالی در وین، محدودیت‌های فعالیت‌های هسته‌ای بازگشته و سازمان انرژی اتمی ایران موظف به بازگرداندن اقدامات خود به نقطه پیش از کاهش تعهدات شود، پس عامل اعمال فشاری نیز نباید علیه کشورمان وجود داشته باشد.

پاسخ به ایده‌ها نیازمند بررسی جامع است

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه کشورمان روز گذشته گفت: چهار دور مذاکرات فشرده‌ای در خصوص چند موضوع باقی‌مانده برای اطمینان از تامین ملاحظات و نگرانی‌های کشورمان برگزار شد. در جریان این گفت‌وگوها ما مواضع خود را با طرف‌های مقابل به اشتراک گذاشتیم و در برخی موضوعات نیز پیشرفت‌های نسبی حاصل شد. با توجه به مباحث صورت گرفته طی سه روز گذشته، امروز انریکه مورا چند ایده در مورد برخی موضوعات باقی‌مانده به طرف‌ها ارائه داد.

وی تاکید کرد: ما به محض دریافت این ایده‌ها، پاسخ و ملاحظات اولیه خود را به ایشان منتقل کردیم، اما طبیعتا این موارد نیازمند بررسی جامع هستند و ما نظرات و ملاحظات تکمیلی خود را به هماهنگ‌کننده و سایر طرف‌ها منتقل خواهیم کرد.

با بازگشت هیات مذاکره کننده کشورمان، روزها و یا شاید ساعات آینده مشخص خواهد کرد که ایران چه زمان نظر نهایی خود را به هماهنگ کنندگان برجام اعلام خواهد کرد و البته این پاسخ چه خواهد بود اما به وضوح مشخص است که غرب این بار پیش از گذشته برای انداختن توپ به زمین ایران و مقصر جلوه دادن کشورمان در صورت شکست احتمالی مذاکرات، متحد و البته مصمم است.

اردوکشی رسانه‌ای برای پیروزی در جنگ روایت‌ها نیز هرچند از ماه‌ها قبل آغاز شده است اما این بار و با اعلام ارائه متن نهایی به اوج خود رسیده تا افکار عمومی جهان را برای هرگونه برخورد با ایران در صورت پاسخ منفی تهران به پیشنهادات غرب آماده کند. افکار عمومی در ایران نیز در غیاب روایت داخلی از جزئیات مذاکرات، برای یافتن خبر چشم به روایت غربی دوخته است که این کار دستگاه دیپلماسی را برای اعلام هر پاسخی به پیشنهاد اروپا بسیار سخت کرده است. روزهای آینده قطعا سرنوشت ساز خواهد بود.