گشت ارشاد ؛ عطوفت بهجای خشونت
روزنو :در اين گزارش به نوع برخورد پليس با شهروندان و اتفاقي که در ميدان صنعت توسط ونهاي امنيت اخلاقي رخ داد، ميپردازد
هفتههاي اخير اقشار مختلف جامعه به موضوع چگونگي برخورد با آنچه «بدحجابي» نام ميگيرند واکنشهايي را بههمراه داشته و حتي نظر کارشناسان و افراد سياسي را برانگيخته است و بهنوعي از طرفين بخواهند که با احترام به حقوق شهروندي در مورد مسائل اجتماعي و فرهنگي نظير حجاب به گفتوگو بپردازند، ولي حالا که چند روز از اين حواشي دور نشدهايم ويدئويي در فضاي مجازي منتشر شد که رفتاري خشونت آميز را از سوي پليس به نمايش گذاشت، بهنحوي که پليس را مجبور به عذرخواهي از خانواده فردي که توسط گشت ارشاد بازداشت شده بود، نمود. در اين ويدئو ميبينيم، مادري که فرزندش بهدليل آنچه بدحجابي عنوان شده توسط «ونهاي امنيت اخلاقي» دستگير شده است، خود را در مقابل مسير حرکت ون پليس قرار ميدهد و با التماس و اشاره به اينکه فرزندش بيمار است از ماموران پليس ميخواهد تا دخترش را رها کنند ولي راننده خودرو بدون در نظر گرفتن وضعيت فرزند و التماسهاي مادرانه و بدون اينکه ترمز کند به راه خود ادامه ميدهد. اين موضوع بار ديگر اين بحث را مطرح ميکند که نيروي انتظامي با توجه به همه زحماتي که براي آرامش جامعه انجام ميدهد بايد در نوع برخورد خود با شهروندان تجديد نظر انجام دهد.
پليس عذرخواهي کرد
پليس تهران صبح روز گذشته و بعد از دست به دست شدن فيلم برخورد نادرست پليس امنيت اخلاقي با شهروندان بلافاصله در اطلاعيهاي از برخورد با سرتيم گشت انتظامي به خاطر برخورد خارج از ضوابط با يکي از شهروندان خبر داد. در اين اطلاعيه پليس تهران بزرگ که خطاب به شهروندان منتشر شده است آمده است: در پي اطلاع از برخورد خارج از ضوابط يکي از گشتهاي پليس با يکي از شهروندان موضوع به سرعت رسيدگي و با سرتيم اين واحد انتظامي بهدليل سو مديريت برخورد انضباطي شد.
واکنش فرمانده ناجا به رفتار مامورن پليس
«سردار حسين اشتري»، فرمانده نيروي انتظامي در مردادماه سال گذشته در آئين تجليل از خبرنگاران و اصحاب رسانه در مورد نوع برخوردهايي که ماموران با شهروندان دارد گفت: در جريان اجراي مأموريتــها ممکن است قصور يا اشتباهي توسط يکي از نيروهاي پليس سر بزند که نبايد يک رفتار اشتباه يا اشکال در شيوه اجراي مأموريت را به آحاد کارکنان خدوم و ايثارگر نيروي انتظامي و مجموعه عظيم نيروي انتظامي تعميم داد. وي با بيان اينکه نسبت به اشتباهات کاري يا رفتاري برخي از همکاران نه تنها بيتفاوت نيستيم بلکه از مردم عذرخواهي کردهايم و برخوردهاي لازم با فرد خاطي صورت گرفته، افزود: در تنوع و تکثر مأموريتهاي پليس نميتوان از اين دست اتفاقات ناگريز شد هر چند معتقديم که حتي يک مورد هم زياد است.
خطر تغيير چهره پليس نزد مردم
«اميرمحمود حريرچي»، آسيبشناس اجتماعي و عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي در پاسخ به اين سوال که نوع برخورد پليس با شهروندان چه تاثيري در جامعه دارد، بهخبرنگار «آرمان امروز» ميگويد: «فلسفه پليس اين است که بر اساس عرف و قوانيني که در جامعه وجود دارد بتواند نظم و امنيت را براي شهروندان تامين کند تا شهروندان بتوانند با تکيه بر امنيتي که در شهرها و روستاها وجود دارد در آرامش زندگي کنند ولي رفتارهايي که از برخي ماموران پليس مشاهده ميشود ميتواند کل سيستم انتظامي ايران را زير سوال ببرد و خدمات آنها را کمرنگ کند. باتوجه به اينکه مسئولان رده بالاي انتظامي بر رفتار همراه با آرامش ماموران با شهروندان تاکيد دارند ولي باز هم در اين حوزه نياز به آموزشها و برخوردهاي جديتري داريم.»
اين جامعه شناس با اشاره به اينکه ماموران بايد باتوجه به شرايط با شهروندان برخورد کنند ادامه ميدهد: «طبق قانون ماموران پليس بهعنوان ضابط قضايي محسوب ميشوند. با توجه به اين تعريف بايد انتظار داشته باشيم که يک مامور پليس بايد با توجه به شرايطي که رخ ميدهد با شهروندان برخورد ميکند. باتوجه به وضعيت به وجود آمده در جامعه که با افزايش روز افزون جرايم خرد روبهرو هستيم انتطار داريم که ماموران پليس با مجرمان و اوباش که نظم جامعه را برهم ميزنند برخورد خشن داشته باشند نه اينکه با يک مادري که نگران وضعيت فرزندش است برخورد خارج از عرف داشته باشند. اين موضوع مستقيما به اعتمادي که شهروندان نسبت به پليس دارند آسيب خواهد رساند. تک تک ماموران پليس بايد بدانند که کوچکترين رفتار آنها از سوي شهروندان واکنش برانگيز خواهد بود.»
حريرچي با تاکيد بر اينکه پليس بايد در مقابله با ترويج خشونت گام مثبت بردارد ميگويد: «طبق آخرين آماري که توسط پزشکي قانوني منتشر شدن نشان ميدهد که روزانه 300 درگيري فيزيکي بين شهروندان تهراني رخ ميدهد که منجرب به جرح ميشود و پرونده قضايي براي آنها تشکيل ميشود. اين آمار بهخوبي نشان ميدهد که وضعيت خشونت در جامعه به چه وضعيتي رسيده است که عامل اصلي آن هم وضعيت اقتصادي کشور است. يکي از وظايف پليس اين است که از گسترش خشونت جلوگيري کند نه اينکه خودش به نوعي خشونت را ترويج بدهد. بايد به اين موضوع هم اشاره کنيم که نوع رفتار پليس با شهروندان بايد با رفتار ديگر نيروهاي نظامي و ... تفاوت داشته باشد ما از پليس انتظار داريم در مواردي مانند برخورد با آنچه بدحجابي گفته ميشود با ملايمت و مهرباني با شهروندان برخورد کنند و به دنبال طرحهايي براي جذب اعتماد شهروندان داشته باشند نه اينکه رفتارشان دافعه به وجود بياورد و در چنين طرحهايي که سالها نتيجهاي نداشته تجديدنظر کنند.»
نياز نيروي انتظامي به آموزش کارکنان
اينکه مسئولان پليس ايران همواره بر نوع برخورد همراه با آرامش ماموران در مواجه با شهروندان تاکيد دارند ولي بازهم ميبينيم که چنين رفتارهايي همچنان ادامه دارد و در طول سال بارها ميبينيم که مسئولان پليس بابت رفتارهاي نادرست برخي ماموران از شهروندان عذرخواهي ميکنند. اين موضوع ميرساند پليس اين چالش را بهخوبي ميداند که چنين برخوردهاي نادرست که توسط برخي از افراد ناآگاه و آموزش نديده در سيستم نيروي انتظامي صورت ميگيرد، ميتواند به چهره پليس ضربه بزند و باعث کاهش اعتماد عمومي شود. بيشک يکي از وظايف پليس اين است که با آرامش با شهروندان برخورد کنند و در مقابل بهنظر يکي از خواستههاي شهروندان از پليس هم همين موضوع است. در اين ميان کارشناسان باور دارند که بايد آموزش اصول برخورد با شهروندان در زمينه موضوعي که براي جامعه و نظام سياسي و فرهنگي کشور، اينقدر حائز اهميت است، بپرازد.