پنجره بسته توافق؟
در واکنش به این اقدام ایالات متحده، ایران هم به سرعت دو نفتکش متعلق به یونان را توقیف کرد که حجم محموله‌های نفت این دو نفتکش به مراتب بیشتر از نفتکش ایرانی است و این اقدام متقابل هم بر پیچیدگی موضوع افزوده است.
روزنو :
روزنو :در حالی که در سفر اخیر مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران، اروپایی‌ها، اعلام کردند، یک راه‌حل میانه به ایران برای احیای برجام پیشنهاد کرده‌اند و حسین امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه وزیر خارجه کشورمان نیز اخیرا در اجلاس داووس اعلام کرد که ابتکار جدیدی را درباره مذاکرات احیای برجام روی میز گذاشتیم، اما تحولات میدانی در مسیر توافق هسته ای نشان می‌دهد که دولت ایالات متحده آمریکا، علیرغم تمامی امیدواری‌هایی که در طول هفته های اخیر ایجاد شده بود، سیاست مبهم و مخربی را در قبال توافق هسته ای دنبال می کند.
در این رابطه و در شرایطی که سفر ابراهیم رئیسی به عمان و سفر امیر قطر به تهران از سوی کارشناسان به عنوان بخشی از تلاش‌های میانجی‌گرایانه برای رسیدن به توافق نهایی در برجام عنوان شده بود، هفته گذشته اعلام رسمی تصمیم جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا برای عدم خروج سپاه از لیست تروریستی و وضع تحریم های جدید علیه سپاه قدس، تمامی معادلات جاری را دستخوش تغییر و تحول کرد. این موضوع همچنین در حالی بحث برانگیزتر شد که رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در جلسه کنگره گفت که رسیدن به توافق بیش از هر زمان دیگری کم‌رنگ تر شده است.
مذاکرات در حال تعلیق
در این راستا، حسن‌بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه حسین امیرعبداللهیان در اجلاس داووس سعی کرد مواضع ایران در قبال برجام را توضیح دهد، اظهار داشت: به گفته وزیر امور خارجه خروج سپاه از لیست تروریستی آمریکا، تنها بخشی از بن‌بست‌های پیرامون برجام است و موضوعات دیگری وجود دارد که مانع از آن شده که توافق هسته‌ای احیا شود.
انتظار از مقامات دولتی این است که درباره مواضع ایران در قبال برجام اعلام موضع کنند، اما چنین چیزی تاکنون رخ نداده، از سویی با توجه به طرح جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحایه اروپا، درباره‌ی یک راه‌حل میانه در مورد برجام، وزیر امور خارجه ایران از یک طرح جدید سخن به میان آورد که توضیحی نیز درباره‌ی آن داده نشده، این در حالی است که کشورمان منتظر اعلام نظر آمریکا درباره این طرح است.
بهشتی‌پور گفت: به اعتقاد بنده تیم سیاست‌خارجی ایران باید یک پیوست رسانه‌ای در مورد مذاکرات داشته باشد، اینکه تمامی اخبار تاکنون از طریق منابع غرب بوده، به هیچ وجه به نفع کشورمان نیست، در دولت قبلی که ظریف مذاکرات را انجام می‌داد، مسئولان دولت فعلی که آن زمان منتقد برجام بودند، مدام از اینکه در جریان مذاکرات قرار نمی‌گیرند، انتقاد می‌کردند، اما حال خود که مذاکرات را در دست دارند، هیچ گونه اخباری را به بیرون درز نمی‌دهند؛ بنابراین تا زمانی که ما جزییاتی از مذاکرات در اختیار نداشته باشیم، نمی‌توانیم به اظهار نظر دقیقی در این باره دست بزنیم.
به گزارش فرارو، وی خاطرنشان کرد: علیرغم اینکه بر اساس اخبار دو طرف بر سر برخی از مسائل به تفاهم دست پیدا کرده‌اند، اما هنوز اختلافات دیگر به قوت خود باقیست، از طرف دیگر ایران و آمریکا سعی دارند، از یکدیگر امتیازات بیشتری را بگیرند، اما در مقابل امتیاز کمتری را بدهند، قدر مسلم این روند اگر همچنان بخواهد ادامه پیدا کند، مذاکرات در حالت تعلیق باقی خواهد ماند.
امیدها هر روز کاهش می‌یابد
از سوی دیگر دکتر علی بیگدلی استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل بین الملل در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایلنا در پاسخ به این سوال که در راستای ماجرای توقیف کشتی ایرانی توسط یونان و اقدام مقابل ایران در قبال کشتی های این کشور در خلیج فارس، آیا پرونده احیای برجام برای آمریکا بسته شده است؟ توضیح می‌دهد: آمریکا امکان دارد این اقدام را در راستای مجوزهایی که قطعنامه‌های شورای امنیت به این کشور داده، صورت داده باشد که البته مدتی واشنگتن چشمش را روی فروش نفت ایران بست و عمدتا ممانعتی برای فروش نفت ایران مخصوصا به چین ایجاد نمی‌کرد. البته معتقدم این اقدام اخیر منطبق با ضوابط و حقوق بین‌الملل نبود و واسطه‌گری یونان هم موضوع را اندکی پیچیده کرده است. این احتمال وجود دارد که آمریکا خواسته به ایران اخطار بدهد که در صورتیکه بخواهد می‌تواند مانع صادرات نفت شود.
وی ادامه داد: در واکنش به این اقدام ایالات متحده، ایران هم به سرعت دو نفتکش متعلق به یونان را توقیف کرد که حجم محموله‌های نفت این دو نفتکش به مراتب بیشتر از نفتکش ایرانی است و این اقدام متقابل هم بر پیچیدگی موضوع افزوده است. امید به گشایش در مذاکرات برجام هر روز کاهش پیدا می‌کند و مشخص نیست سرنوشت این توافق به کجا خواهد رسید. به نظر می‌رسد بایدن و تیم سیاست خارجی او در آستانه انتخابات کنگره نسبت به احیای برجام عقب‌نشینی کرده و خوش‌بینی سابق را ندارند. وی افزود: آقای امیرعبداللهیان در جریان مصاحبه با فرید زکریا در اجلاس داووس اما تلاش کرد تا با صبر و شکیبایی بیشتری نسبت به موضوع برجام صحبت کند و اعلام کرد که پنجره احیای توافق هسته‌ای باز است اما در طرف آمریکایی این پنجره در حال بسته شدن است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که شاهد افزایش فعالیت‌های تروریستی اسرائیل در ایران هستیم، آیا این تحرکات با چراغ سبز آمریکا صورت گرفته است، گفت: اسرائیل، عربستان سعودی و آن حلقه‌ای که بصورت غیرعلنی و شامل ترکیه، امارات، اردن و مصر در حوزه امنیتی ما شکل گرفته است و رهبری این اتحاد را هم اسرائیل به عهده دارد و در تلاش هستند تا موضوع خروج ایران از لیست سیاه رخ ندهد.
وی افزود: پیش‌تر هم گفته‌ام و الان هم تاکید می‌کنم که گفت‌وگوهای ایران و عربستان به نتیجه نخواهد رسید. برجام هم خیلی مشکل‌گشا نخواهد بود و ما مشکلات فراوان‌تر و عمیق‌تری با کشورهای منطقه و آمریکا خواهیم داشت. ایران باید در نوع جهان‌بینی خود تجدیدنظر کند. البته اسرائیل بارها اعلام کرده مستقلا دست به اقدام علیه ایران می‌زند اما قطعا این اقدامات با اطلاع و به اصطلاح چراغ سبز کاخ سفید صورت می‌گیرد.
این تحلیلگر روابط بین‌الملل در پاسخ به این سوال که امروز روسیه در حال به دست گرفتن بازارهای نفتی در شرایط تحریم ایران است و این مساله در کنار اقدام ایالات متحده فروش نفت ایران را به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد، تهران در واکنش باید چه اقدامی را در دستور کار قرار دهد، گفت: بارها گفته‌ایم که این نگاه به شرق یک نگاه یکسویه است و سوابق شرق نشان می‌دهد نسبت به طرفدارانش وفادار نیست و این برخلاف رویه کشوری همچون آمریکاست که پشت هم‌پیمانانش می‌ایستد. ما درحال دریافت نتایج منفی این نگاه به شرق هستیم.
