روزنو :گزارش پیش رو نه سیاسی است و نه اقتصادی، اما ابعاد تغییرات این دو بعد تاثیرگذار در کشور بر مسائل اجتماعی و سلامتی مردم موضوعی است که به آن پرداخته‌ایم.

گران شدن برخی اقلام دارویی در ماه‌های اخیر از یک سو و افزایش قیمت نان از سوی دیگر سبب شده که از شخص معاون اول گرفته تا وزرا هر کدام پاسخ غیر منطقی برای شرایط موجود داشته باشند، مخبر معاون اول رئیس جمهوری، جنگ روسیه و اوکراین را دلیل همه این اتفاق‌ها می‌داند و وزیر اقتصاد، پای قاچاق و قاچاقچیان را وسط می‌کشد. یکی وعده می‌دهد که مردم نگران ذخایر کالا‌های اساسی نباشند و دیگری هم از ارائه طرح هوشمندسازی یارانه نان به دولت صحبت می‌کند و در این میان این مردم هستند که هر روز سبد غذایی و رفاهی شان کوچک‌تر می‌شود.

محمد مخبر محکم و قاطع می‌گوید یارانه دارو و نان حذف نشده، گویا معاون اول رئیس جمهور خبر ندارد که برخی اقلام دارویی و نان فانتزی بیش از سه برابر گران‌تر شده که این‌ها متاثر از حذف تدریجی یارانه است و انکار نشدنی. ظاهرا از نگاه مقامات، فرار رو به جلو بهترین راه‌حل است و معاون اول هم از همین نگاه وام گرفته. او بعد از اینکه وضعیت موجود در کشور را گردن کشور‌های همسایه انداخت به این موضوع هم اشاره کرد که اینکه شرایط منطقه چگونه خواهد شد و چند سال با این وضعیت در منطقه روبرو خواهیم بود که عرضه مواد غذایی را دچار مشکل کرده است، هنوز اطلاع دقیقی نداریم!.

در کشاکش گران شدن یا نشدن نان سنتی که رابطه مستقیمی با افزایش سایر کالا‌های اساسی دارد، گویا دولت در حال تدبیر راهکار‌هایی است که معاون اول برای نان سنتی یارانه‌ای در نظر گرفته و طبق مصوبه مجلس باید به صورت کالابرگ الکترونیکی پرداخت شود و برای کالا‌های اساسی دیگر نیز مبلغی ماهانه در نظر گرفته شده تا افزایش قیمت‌ها جبران شود.

چند روز قبل‌تر وزیر اقتصاد با بیان اینکه بیش از هزار میلیارد تومان یارانه کالا‌های اساسی به جیب مردم ایران نمی‌رود بلکه به جیب واردکنندگان سرازیر می‌شود و بخش زیادی از محصولات به شکل قاچاق از کشور خارج می‌شود، سعی کرد بروز مشکلات اقتصادی جدید را از گردن خود بردارد و اینطور القا کند که در نهایت هیچ مسوولی نه می‌خواهد نه می‌تواند بحران کنونی در جامعه را که تاثیر روانی و ابعاد اجتماعی گسترده‌ای دارد، کنترل کند.

از نگاه جامعه‌شناسان و روانشناسان یکی از مهمترین واکنش‌ها به ابعاد روانی مشکلات اقتصادی، اعتراضات گسترده است؛ اعتراض‌هایی که در حال حاضر در بستر فضای مجازی و بعضا در خیابان‌ها بیان می‌شود و تکرار این شرایط به مرور زمان، جامعه را به سمت و سوی اتفاق‌هایی مانند ازدیاد خودکشی، فرزندکشی و در نهایت خشم سوق می‌دهد، خشمی که بروز آن ممکن است تبعات جبران ناپذیری داشته باشد و در نهایت این بهم ریختگی روحی و جسمی، بر رشد و پیشرفت یک جامعه خود را نشان می‌دهد، زیرا افراد ناآرام نمی‌توانند صحیح فکر کنند و خلاقیت‌شان کمرنگ می‌شود و در ادامه، ضرباهنگ رشد آهسته و متوقف خواهد شد و وقتی به این مشکلات افزایش شاخصه‌های اعتیاد، فحشا، دزدی و ... را اضافه کنید آن وقت عمق فاجعه خود را نشان می‌دهد.

همچنین متخصصان تغذیه معتقدند نوع تغذیه، ارتباط مستقیم با پیشرفت و آرامش یک جامعه دارد. افراد سالم بهتر فکر می‌کنند و رفتار آرام‌تری دارند. برنامه‌ریزی در خصوص مصرف صحیح و به اندازه مواد غذایی باید مورد توجه در بخش فرهنگ‌سازی قرار بگیرد. افراد در شرایط مختلف اقتصادی می‌توانند حتی با جایگزین‌های مناسب از نیاز‌های با اهمیت در مواد غذایی خود دور نمانند. جدول غذایی سالم در بین ایرانیان مورد توجه ویژه‌ای نیست.
سلامت روحی، جسمی، رفتاری و اجتماعی کلیتی است که مفهوم سلامت را نمایان می‌کند و سوءتغذیه بر همه این اجزای سلامت اثرگذار است. ابتدا فقر منجر به سوءتغذیه می‌شود، سپس سوءتغذیه می‌تواند عوارض جانبی خود را نیز داشته باشد. این عوارض، جسمی، روحی، روانی و حتی رفتاری هستند.

در اکثر جوامع توسعه نیافته، سوءتغذیه آسیب جدی به سلامت افراد زده است. سند این مدعا نیز تاریخ جنگ‌های اول و دوم جهانی است که در جوامع درگیر با این جنگ‌ها، عوارض سوءتغذیه که ریشه گرفته از فقر و فقدان قدرت خرید است دیده شد و هنوز هم از آن تاثیر می‌گیرند. هر چند که نگرانی معاون اول رئیس جمهور از ادامه جنگ در همسایگی ایران و نگرانی او از وضعیت امنیت غذایی نه تنها در ایران بلکه در کل جهان منطقی به نظر می‌رسد، اما واضح و مبرهن است که این اظهار نگرانی دردی از کشور دوا نمی‌کند و دولت باید به دنبال راه حل‌های کارآمدتری باشد که مهمترین آن انکار شرایط موجود و ندادن وعده‌های پوشالی به مردم است مانند همان وعده ارائه ۵۰ میلیون دز واکسن برکت در کمتر از ۶ ماه و ریشه کن کردن فقر در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۰!