تا می‌توانید پای صندوق نیایید!

طهمورث حسینی

با شروع تبلیغات کاندیداهای ریاست جمهوری، فضای انتخاباتی در کشور شکل جدیدی گرفته و برآوردها و نظرسنجی‌ها حکایت از افزایش مشارکت مردم نسبت به انتخابات گذشته ریاست جمهوری دارد. سه دوره انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم، یازدهم و دوازدهم میزان مشارکت مردم میانگینی بالای 70 درصد داشت، اما در سال 1400 به ناگهان به 48 درصد رسید تا  ابراهیم رئیسی پیروز میدان رقابتی شود که در تاریخ پس از انقلاب، با کمترین میزان مشارکت مردم برگزار شده بود. با  این حال انتخابات زودهنگام پس از سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و پایان زودهنگام دولت سیزدهم موجب شده که بخشی از مردم با حساسیت بیشتر انتخابات 8 تیرماه را پیگیری کنند.

    در این دوره رسانه‌ملی که شائبه جانبداری از یک کاندیدای خاص به واسطه حضور برادرش در آن، افزایش یافته تلاش دارد باز هم گفت‌وگوهای خبری و میز مناظره را با سوالات کم‌چالش، دفاع از وضعیت موجود و عناوین کلی به گونه‌ای مهندسی کند که نه در کاندیدا رغبتی را ایجاد می‌کند و نه در مردم شوری برای مشارکت می‌آفریند

افزایش مشارکت مردم و دل خونین اصولگرایی

 در همه انتخابات‌های برگزار شده سیاست اعلامی از سوی مقامات، حضور حداکثری مردم بوده است. اما فضای رقابتی و امید به تغییر شرایط در بدنه مردم هرگز به مذاق جریان اصولگرا خوش نیامده است. از سال 1398 تا امروز در سه انتخابات برگزار شده بیش از نیمی از مردم تصمیم گرفته بودند که در انتخابات شرکت نکنند و نتیجه آن پیروی مطلق اصولگرایان در دو انتخابات مجلس و یک انتخابات ریاست‌جمهوری بود. یکدستی حاکمیتی و بالا رفتن از نردبان قدرت برای این گروه تنها در زمانی به سادگی رخ داده که اکثریت جامعه به دلایلی با صندوق رای قهر کرده و تصمیم گرفته‌اند مشارکتی در امر انتخابات 

نداشته باشند.

موضوعی که خود جریان اصولگرایی بارها به آن اذعان کرده و گفته به رغم توصیه به مشارکت حداکثری از نیامدن مردم خوشحال و خشنود می‌شود.

در ویدئویی که در روزهای اخیر از امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس دوازدهم منتشر شده او به صراحت می‌گوید که اصولگرایان از مشارکت پایین مردم لذت می‌برند: «اصولگرایان که از مشارکت پایین مردم ارضا می‌شوند و لذت می‌برند. رویشان نمی‌شود بگویند مشارکت پایین خوب است و مردم حرف‌های رهبری را گوش نکنید. اتفاقا تا می‌توانید پای صندوق نیایید. بخشی از اصولگرایان از این نوع نگاه لذت می‌برند. در انتخابات سال 1398 یکی از بزرگان اصولگرا گفت درست است که رهبری می‌گوید مشارکت بالا برود ولی منظورشان تهران نیست. اگر مشارکت در تهران بالا برود فلانی رای نمی‌آورد.»

حمید رسایی، دیگر نماینده مجلس نیز سال‌ها پیش به صراحت گفت که هر وقت مشارکت بالا برود اصلاح‌طلبان پیروز انتخابات هستند و اصولگرایان پیروزی را در مشارکت پایین جستجو می‌کنند.

    همه آنچه که امروز در اردوگاه اصولگرایی می‌گذرد کنترل شور و هیجان در انتخابات است. آنها تلاش دارند که میزان مشارکت کمی بیش از 50 درصد شود تا حرکت دومینوی عدم مشارکت اکثریت قطع شود و از سویی آرای ریخته شده به صندوق‌ها سلبی و هیجانی نباشد تا کاندیدای مورد نظرشان پیروز شود

بیایید و نیایید فتنه‌گر هستید

چند سالی است که رسانه‌های نزدیک به برخی محافل نظامی یا امنیتی تلاش دارند که عبارت فتنه را برای جریان اصلاح‌طلبی زنده نگه دارند. سایت مشرق نیوز در انتخابات گذشته مجلس عدم حضور رسمی اصلاح‌طلبان در انتخابات را مورد شماتت قرار داد و نوشت که آنها به دنبال براندازی هستند. با این حال اصلاح‌طلبان در این دوره تصمیم گرفتند که با توجه به تایید صلاحیت یکی از نامزدهای اختصاصی‌شان حضور موثرتری داشته باشند. همین حضور نگرانی روزنامه جوان را برانگیخت و نوشت که شاید فتنه دیگری در راه است. 

این روزنامه با اشاره به نوشته عباس عبدی در خصوص اینکه شاید پزشکیان در دور اول پیروز شود می‌نویسد: «گیریم که کار تمام شد، با یک «شخص» چگونه می‌خواهید سه دهه نظریه‌پردازی خود را در نفی اثرگذاری اشخاص بدون تغییر ساختارها، اصلاح کنید؟! آقای عبدی قبلاً نوشته بود که اصلاح‌طلبان با آدم درجه چندم خود رأی نمی‌آورند و بدون موافقت رهبری نیز آدم درجه یک آنان را شورای نگهبان تأیید نمی‌کند. اکنون اگر اصلاح‌طلبان و آقای عبدی بگویند پزشکیان آدم درجه یک ماست و چون احراز صلاحیت شده حتماً با نظر رهبری بوده است، بطلان یک بخش بزرگ از ادعا‌های قدیمی آنان است و اگر بگویند پزشکیان آدم درجه یک ما نیست، باید توضیح دهند که چرا وقتی مدعی‌اند کمتر کسی حاضر است به نیروی درجه چندم آنان رأی دهد، حالا می‌گویند کار در مرحله اول تمام است؟! این فقط می‌تواند اسم رمز یک آشوب باشد! وقتی از همین‌ حالا آقای عبدی و دوستان اصلاح‌طلب او می‌گویند کار تمام است، یعنی اگر نتیجه دیگری رقم خورد، حتماً نظام تقلب یا تخلف کرده است؟!»

    احتمال مشارکت حداکثری مردم در انتخابات این دوره، به مذاق جریان اصولگرا خوش نیامده است. چراکه یکدستی حاکمیتی و بالا رفتن از نردبان قدرت برای این گروه تنها در زمانی به سادگی رخ داده که اکثریت جامعه به دلایلی با صندوق رای قهر کرده و تصمیم گرفته‌اند مشارکتی در امر انتخابات نداشته باشند

این روزنامه در ادامه با عصبانیت از افزایش احتمال پیروزی کاندیدای اصلاح‌طلب در انتخابات می‌نویسد: «جریان اصلاح‌طلب از کدام قوطی، رأی سه هفته دیگر مردم را بیرون کشیده است، مگر اینکه این یک اسم رمز و راهبرد انتخاباتی اصلاح‌طلبان باشد! دو هفته دیگر دندان روی جگر بگذارید و با رئیس‌جمهور منتخب اکثریت به کابین جشن و سرور بروید. چرا از همین‌حالا اسم رمز تقلب و آشوب می‌دهید.»

داوود حشمتی، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد به عصبانیت روزنامه جوان واکنش داد و نوشت: «در انتخابات‌های قبل اصلاح‌طلبان فعال نبودند و مشرق نیوز می‌نوشت که اینها به دنبال براندازی هستند و در انتخابات مشارکت نمی‌کنند. در این انتخابات فعال هستند و روزنامه جوان نوشته است که به دنبال فتنه و براندازی هستند. حالا ما هیچ. ولی خودتان از اینهمه تناقض خنده‌تان نمی‌گیرد؟»

جلال میرزایی، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید: «اصولگرایان شاید در ظاهر درباره افزایش مشارکت و حضور مردم و ضرورت آن صحبت کنند اما در عمل از هر اقدامی که تا حدی امید به آینده را بیشتر کند و مردم را پای صندوق‌های رای بیاورد، جلوگیری می‌کنند.»

صداوسیما و بی‌رغبتی به حضور مردم

در سال 1384 صداوسیما در کنار مناظره‌های انتخاباتی، از کارشناسان و دیگر حامیان کاندیداها هم دعوت کرد که به مناظره با یکدیگر بپردازند. این موضوع به شناخت بیشتر مردم از تیم رئیسی جمهور احتمالی کمک شایانی می‌کرد. 

از سال 1388 صداوسیما با تغییر رویکردی عجیب کارشناسان را حذف کرد و به مرور به صحنه‌آرایی مناظره‌ها پرداخت. بعد از حوادث رخ داده در مناظره‌های سال 1388 بازهم تغییر رویه داد و به جای گفت‌و‌گوی دو نفره ترجیح داد همه کاندیداها با یکدیگر گفت‌و‌گو کنند و با درنظر گرفتن فرصت‌های چند دقیقه‌ای برای بیان کلان‌ترین موضوعات کشور و سوالات جهت‌دار عملا فرصت شناخت بیشتر را از مردم گرفته است.

به نظر می‌رسد در این دوره رسانه‌ملی که شائبه جانبداری از یک کاندیدای خاص به واسطه حضور برادرش در این رسانه، افزایش یافته تلاش دارد باز هم سوالات و میز مناظره را مهندسی کند. آنچه که تاکنون از مصاحبه این رسانه پخش شده، سوالات کم‌چالش، دفاع از وضعیت موجود و عناوین کلی بوده که نه در کاندیدا رغبتی را ایجاد می‌کند و نه در مردم شوری برای مشارکت می‌آفریند.  

رئیس صداوسیما هم برای جلوگیری از چالش‌های احتمالی یک تنه وارد میدان شده و با ادبیاتی عجیب از «برخورد با لجن‌پراکنی در مناظره‌ها» می‌گوید: «برخورد قاطع رسانه ملی با لجن‌پراکنی بدون ملاحظات خواهد بود. مصادیق لجن‌پراکنی، توهین و...  هم را افشا خواهیم کرد.»

همه آنچه که امروز در اردوگاه اصولگرایی می‌گذرد کنترل شور و هیجان در انتخابات است. آنها تلاش دارند که میزان مشارکت کمی بیش از 50 درصد شود تا حرکت دومینوی عدم مشارکت اکثریت قطع شود و از سویی آرای ریخته شده به صندوق‌ها سلبی و هیجانی نباشد تا کاندیدای مورد نظرشان پیروز شود.