روزنو :ادامه مذاکرات هسته‌ای ایران با طرفین غربی با سفر این هفته انریکه مورا، معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گره‌خورده است. به گزارش رسانه‌ها، مورا حامل پیام‌های ویژه‌ای از سوی غرب برای تهران است، مسئله‌ای که شاید بتواند رضایت ایران را برای بازگشت به مذاکرات، جلب کند. این در شرایطی است که در دو هفته اخیر، سنا و کنگره آمریکا،‌ اقدامات تنش آمیز خود با ایران را افزایش داده‌اند و در سوی دیگر، مقام‌های ایرانی نیز ادامه روند مذاکرات را منوط به حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا کرده‌اند. در همین حال باوجود شرایط جدید اقتصادی که تجاوز روسیه به اوکراین آن را به جهان تحمیل کرده است، اروپا نیز به‌صراحت، بازگشت آمریکا به برجام را در دستور کار قرار داده است تا بتواند از جایگاه ایران در شرایط فعلی به لحاظ اقتصادی و بازار انرژی استفاده کند.

در همین حال، روز گذشته یک خبرنگار مستقر در وین اطلاعات جدیدی درباره جزییات سفر نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین به ایران ارائه کرد. به گزارش ایسنا، استفانی لیختنشتاین، خبرنگار مستقل مستقر در وین در صفحه توییترش درباره سفر انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین به ایران در صفحه توییترش نوشت: «مورا روز سه‌شنبه (امروز) به تهران می‌رسد و تا روز جمعه با مقامات ایرانی مذاکره خواهد کرد.»

پیش‌تر نور نیوز اعلام کرده بود، مورا سه‌شنبه هفته جاری برای ادامه گفت‌وگو با مسئولان جمهوری اسلامی ایران به تهران سفر خواهد کرد. با توجه به نقش اتحادیه اروپا در زمینه مبادله دیدگاه‌های تهران و واشنگتن، سفر انریکه مورا به تهران می‌تواند گام جدیدی برای رایزنی‌های سازنده پیرامون موضوعات اندک ولی مهمِ باقی‌مانده تلقی شود. این در حالی است که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در گفت‌وگویی با روزنامه فایننشال تایمز مطرح کرد به دنبال یک راه‌حل میانه برای شکستن بن‌بست مذاکرات وین است که خطر بی‌نتیجه گذاشتن تلاش‌های بیش از یک‌ساله اتحادیه اروپا را برای انجام دادن یک توافق در بر دارد.

از سوی دیگر روز گذشته سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی که در محل وزارت خارجه برگزار شده بود، در پاسخ به یک سوال در مورد اخبار منتشر شده در ارتباط با سفر مورا به تهران و جزییات این سفر خاطرنشان کرد:‌ «مذاکرات مربوط به رفع تحریم‌ها علیه ایران و احیای برجام بین طرف‌های مذاکره‌کننده تا امروز بدون وقفه ادامه داشته است. مکثی در حضور در وین رخ داده ولی ردوبدل پیام‌ها از طریق هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها در حال انجام است. سفر آقای مورا به تهران در هفته جاری بعد از تماس تلفنی اخیر آقای امیرعبداللهیان و آقای بورل انجام می‌شود. این به این معنا نیست که بعد از وقفه‌ای ایشان با پیام جدیدی می‌آید. پیام‌ها به‌صورت مستمر بین ایران و آمریکا از طریق اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها در حال ردوبدل شدن است.»

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد سفر مورا به تهران تصریح کرد: «در حال حاضر کار ویژه آقای مورا، اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده این گفت‌وگوها، انتقال پیام است. قرار نیست چیز جدیدی رخ دهد و باید این سفر انجام شود و بعد در مورد آن صحبت کنیم. فعلاً تنها ملاقاتی که برای ایشان در تهران قطعی شده است ملاقات با آقای باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران است. ایشان درخواست ملاقات دیگری در داخل وزارت خارجه و بیرون از وزارت خارجه داشته‌اند.»

خطیب‌زاده همچنین با بیان اینکه لازم بود با توجه به پیشنهاد آقای بورل و استقبال آقای امیرعبداللهیان دیداری حضوری انجام شود، اضافه کرد: «مورا در این سفر با آقای باقری مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین دیدار خواهند کرد. دستور کار گفت‌وگوها در تهران مشخص و روشن است و امیدواریم بتوانیم بعد از انجام این گفت‌وگوها نتیجه را بهتر اعلام کنیم.»

او همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار پرسش‌کننده درباره بدعهدی‌های آمریکا در اجرای تعهداتش و اتخاذ تصمیم سیاسی لازم گفت: «سفر آقای مورا نشان می‌دهد که ما گفت‌وگوها را در مسیری که باید انجام شود همچنان پیگیری کردیم و به رغم اقدامات ضد دیپلماسی که بعضاً توسط سنا و کنگره آمریکا انجام‌شده ایران و گروه ۱+۴ به مسیر دیپلماتیک و دستیابی به توافق خوب، پایدار و قابل‌اتکا متعهد بوده‌اند.» خطیب‌زاده تأکید کرد: «‌اگر همین امروز آمریکا تصمیم لازم را بگیرد و آنچه از حقوق و جیب ملت ایران برداشته برگرداند، حقوق ضایع‌شده ملت ایران را بپذیرد و به آن احترام بگذارد می‌توانیم فردای بعد از بازگشت مورا به وین بازگردیم و توافق را جلو ببریم.»

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با اظهارات جوزپ بورل مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه در مذاکرات وین بن‌بستی ایجادشده و سفر جاری مورا به تهران برای از بین این بن‌بست است و آیا تهران نیز معتقد است بن‌بستی در مذاکرات ایجادشده است، گفت:‌ «آنچه متوقف است در بُعد تصمیماتی است که باید از سوی واشنگتن اتخاذ شود.» او با اشاره به روند مذاکرات بین ایران و گروه ۱+۴ اضافه کرد: «در معدود مورد نکات باقی‌مانده آمریکا باید پاسخ دهد و تصمیم سیاسی لازم را بگیرد.» خطیب‌زاده گفت:‌ «آمریکا قرار نیست هدیه‌ای به ایران بدهد و یا رضایتی برای انجام چیزی فراتر از تعهداتش بدهد. آن‌ها حقوقی از ملت ایران ضایع کردند و از جیب ملت ایران چیزهایی را برداشته‌اند که باید سر جای خودش بگذارند و به حقوق ملت ایران احترام بگذارند و اگر چنین شود می‌توان گفت توافق در دسترس است.» سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرد: «من نمی‌گویم بن‌بست و فکر می‌کنیم که تصمیم واشنگتن به‌راحتی می‌تواند توافق در وین را محقق کند.»

خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به این سوال که برخی مقامات اروپایی می‌گویند یکی از مشکلات در ارتباط با موضوع احیای برجام و توافق در وین اختلاف ایران و آمریکا در مورد رفع تحریم‌ سپاه است و آیا ایران ممکن است توافقی را قبول کند که بخشی از تحریم‌های سپاه برداشته شود و همچنین ادعای این خبرنگار مبنی بر اینکه سخنگوی وزارت خارجه پاسخ صریحی در مورد این‌گونه سؤالات نمی‌دهد، گفت:‌ «به‌طورمعمول در مذاکرات بین‌المللی تا زمانی که به نتیجه برسد در آن بده بستان وجود دارد و تا زمانی که به نتیجه برسند نمی‌شود خیلی از ابعاد آن را در فضای عمومی مطرح کرد چون ممکن است مخل مذاکرات باشد.»

او ادامه داد: «آنچه برای ما و مردم مهم است این است که چرخه کامل انتفاع اقتصادی ایران رعایت شود، حقوق ملت ایران محقق شود و آنچه من از این تریبون بارها گفته‌ام و اکنون نیز می‌گویم این است که این مذاکرات باید باعث شود که چرخه انتفاع اقتصادی ایران و حقوق ملت ایران محقق شود و از طرف دیگر اجازه نمی‌دهیم که مؤلفه فشار حداکثری که از سوی دولت پیشین آمریکا برای از بین بردن هرگونه انتفاع اقتصادی ایران و از بین بردن فرصت دیپلماسی ایجادشده همچنان باقی بماند.»

او در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این‌که برخی معتقدند که رایزنی‌های جدید در مورد مذاکرات وین و سفر آقای مورا به تهران در این راستاست که از ایران خواسته شود موضوع رفع تحریم سپاه را کنار بگذارد تا توافق شکل بگیرد خطاب به خبرنگار پرسش‌کننده گفت: «آنچه در میز مذاکرات و اتاق مذاکرات در حال انجام است اجازه دهیم در همان مسیر پیگیری شود. به‌صراحت عرض می‌کنم خطوط تعیین‌شده توسط مراکز راهبری و عالی نظام در مورد مذاکرات تا به امروز رعایت شده است و به همین خاطر است که امروز در این نقطه قرار داریم.»
سخنگوی وزارت خارجه در این مورد، خطاب به رسانه‌ها گفت: «اجازه ندهیم در این بازی طراحی‌شده در واشنگتن و سرزمین‌های اشغالی قرار بگیریم. اولاً آنچه بین ایران و آمریکا درباره اطمینان از بازگشت قابل راستی آزمایی شده آمریکا به برجام است را به یک موضوع خاص یعنی سپاه نکاهید. ثانیاً اجازه ندهید که با ساده‌سازی بیش‌ازحد شما را وارد بازی مقصرنمایی و بازنشر این سیاست‌ها کنند که توسط برخی مراکز جنگ روانی انجام می‌شود.» خطیب‌زاده گفت: «آنچه بین ایران ازیک‌طرف و آمریکا از طرف دیگر است این است که آمریکا باید به تمام حقوقی که از همه ملت ایران ضایع کرده منطبق بر برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تأمین کند و به آن پایبند باشد.» او ادامه داد: «همین‌که آقای مورا به ایران می‌آید و گفت‌وگوها ادامه می‌یابد و آقای بورل و امیرعبداللهیان با یکدیگر صحبت می‌کنند و تماس می‌گیرند نشان می‌دهد که مسیر گفت‌وگوها در حال انجام است.»

در همین حال صباح زنگنه کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به طولانی شدن وقفه در مذاکرات وین و به نتیجه نرسیدن گفت‌وگوها اظهار کرد: «هیچ‌کدام از کشورها به‌ویژه ایران و آمریکا حاضر نیستند مذاکرات را ترک کنند و موضوع را پایان‌یافته تلقی کنند. از طرفی دیگر بین ایران و آمریکا هنوز تفاهم لازم بر سر شرایط بازگشت آمریکا به برجام حاصل نشده است و اینکه معمولاً از طریق واسطه تعاملات و تبادلات اطلاعات و مواضع یعنی نماینده اتحادیه اروپا در حال انجام است.»

او درباره تأثیر شرایط بین‌المللی بر روند مذاکرات و وقفه ایجادشده به‌ویژه موضوع بحران اوکراین نیز گفت: «به نظر می‌آید شرایط کلی منطقه‌ای و بین‌المللی تأثیراتی بر روند مذاکرات وین داشته است. درگیری و جنگ اوکراین بی‌تأثیر بر روی پایین آمدن فتیله گفت‌وگوهای وین نبوده است، چراکه آمریکا عمدتاً به‌طور همه‌جانبه سیاسی و رسانه‌ای و پشتیبانی مالی و نظامی در مسئله اوکراین درگیر شده است و همه اهتمام داخلی و خارجی خود را به آن موضوع مصروف داشته است. ازاین‌رو بحث برجام خیلی ذهن مقامات آمریکایی را اشغال نکرده است.» این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: «اما از طرف دیگر موضوع برجام اگر حل نشود در بلندمدت و میان‌مدت می‌تواند برای آمریکا وضعیت نامناسبی را ایجاد کند به‌طوری‌که مسائلش در منطقه و جهان را پیچیده‌تر کند ازاین‌رو ناگزیر است که مذاکرات وین را به هر شکل شده ادامه دهد.»

او درباره موضع ایران و اینکه وقفه بیش از این منافعش را تأمین خواهد کرد یا خیر اظهار کرد: «ایران عملاً اعلام کرده بود که همه‌وقت و مسئولیت ذهنی‌اش را معطل برجام نمی‌گذارد بلکه کار و رفت‌وآمدهایش در منطقه را ادامه می‌دهد، بنابراین آن ضرورت مطلقی که قبلاً احساس می‌شد به برجام الان شاید از آن حالت ضرورت پایین‌تر آمده است.»

زنگنه تصریح کرد: «از طرفی آمریکا ملاحظه می‌کند که می‌تواند به‌نوعی از بازگشت ایران به بازار نفت و انرژی و فعالیت‌های اقتصادی چشم‌پوشی کند و بلکه از آن‌هم استفاده کند تا قیمت نفت به‌حداعلا و بالاتر از وضع فعلی نرسد تا بتواند کمبودی که در بازار نفت و گاز در اروپا ایجادشده است را جبران کند، ازاین‌رو یک نوع تفاهم نانوشته اتفاق افتاده است بدون اینکه این موضوع به‌صورت توافق رسمی و علنی بر اساس بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم‌ها اتفاق افتاده باشد.» زنگنه درباره سفر هفته جاری انریکه مورا به ایران گفت: البته برای اروپا حیاتی‌ است که موضوع بازگشت آمریکا به برجام اتفاق افتد تا از جایگاه ایران بهتر بتواند استفاده کند.