روز نو :وقفه پیش‌آمده در مذاکرات وین میان ایران با ایالات‌متحده و عدم رسیدن به توافق نهایی باعث عدم خوش‌بینی به آینده مذاکرات احیای برجام شده است. دو طرف اصلی مذاکره‌کننده یکدیگر را مقصر توقف روند مذاکرات می‌دانند و درعین‌حال بجای ارائه راهکار دیپلماتیک دیپلماسی رسانه‌ای را در پیش‌گرفته‌اند. "هنری راوم" از گروه یوروسیا مستقر در واشنگتن می‌گوید: "فکر می‌کنم که هنوز دستیابی به توافق از عدم توافق محتمل‌تر است. هنوز طرف آمریکایی علاقه خود به توافق را نشان می‌دهد و طرف ایرانی هم بی‌علاقه نیست، اما به یک تلاش واقعاً متمرکز و خلاقانه دیپلماتیک برای پل زدن این شکاف نیاز است. بنابراین انتظار می رود در هفته های آینده، انرژی زیادی توسط میانجی‌ها، به‌ویژه اروپایی‌ها و البته کشورهای منطقه، صرف یافتن راهی خلاقانه برای ختم این داستان بشود." معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا فردا سه‌شنبه به تهران می‌آید. در همین حال، جوزب بورل رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت در حال بررسی سناریویی است که به‌موجب آن نام سپاه از فهرست گروه های تروریسم برداشته شود، اما سایر بخش‌های سپاه، در فهرست باقی بماند. بورل، سفر مورا به تهران را «آخرین تیر ترکش» برای نجات برجام توصیف کرده است. دراین‌ارتباط ستاره صبح گفتگویی با عبدالرضا فرجی راد سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

به نظر شما به‌جز مسئله خروج سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی توقف مذاکرات هسته‌ای علت دیگری دارد یا خیر؟

مسئله خروج سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا پیش‌ازاین مطرح‌شده و هنوز هم وجود دارد اما مسائل دیگری مانند جنگ اوکراین و روسیه روی مذاکرات وین تأثیر گذاشته است. گفته می‌شود مذاکرات به‌صورت غیررسمی خارج از وین در حال ادامه است و پیام از هر دو طرف ردوبدل می‌شود، این موضوع را وزیر خارجه نیز تأیید کرده البته گشایشی هم صورت نگرفته است. آن چیزی که مسلم است، آمریکایی‌ها حاضرند که امتیاز بدهند اما امتیازاتی را هم می‌خواهند. برای دولت بایدن مهم است که بتواند پاسخ جریان رقیب خودش در آمریکا را بدهد.

اتفاقات اخیر در آمریکا مبنی بر تصویب طرح عدم خروج سپاه از فهرست تروریست‌ها توسط مجلس سنا و رأی آوردن نمایندگان ایالات اوهایو که به ترامپ نزدیک هستند تا چه میزان بر روی روند توافق هسته‌ای تأثیرگذار است؟

نمی‌توان گفت که این اتفاقات بر مذاکرات بی‌تأثیر است اما واقعیت این است که دولت امریکا تصمیم خود را برای توافق هسته‌ای گرفته است. بحران اوکراین و روسیه ادامه خواهد داشت و دولت بایدن نمی‌تواند هم‌زمان در دو جبهه تنشی با ایران و روسیه درگیر شود. چنین مسئله‌ای برای دولت بایدن سخت و غیرعملیاتی است. بنابراین نظر من این است که آمریکایی‌ها به‌وسیله سفر انریکه مورا پیشنهاد جدیدی ارائه می کنند. باید دید که طرف ایرانی نسبت به این پیشنهاد چه عکس‌العملی نشان می‌دهد. آمریکایی‌ها در قبال پیشنهادی که به ایران می‌دهند امتیازاتی می‌خواهند که بتوانند آن را در داخل بفروشند. شرایط فعلی برای بایدن مطلوب نیست،چراکه فضا برای ترامپ و حامیان تفکرات او در حال محیا شدن است. در آستانه انتخابات سنا دموکرات‌ها نمی‌خواهند که در انتخابات شکست بخورند. در آمریکا هر جریانی انتخابات مجلس نمایندگان و سنا را از دست بدهد احتمال اینکه در انتخابات ریاست جمهوری نیز شکست بخورد زیاد است.زیرا این مسئله در انتخابات آمریکا اتفاق افتاده است.

جوزب بورل در مصاحبه‌ای گفته است سفر انریکه مورا به تهران آخرین تیر در ترکش احیای برجام است آیا شما این گزاره را قبول دارید؟ ارزیابی کلی شما از این سفر چیست؟

انریکه مورا بدون پیشنهاد به ایران نمی‌آید. بورل نیز تا حدی درست می‌گوید اما بنده به‌صورت کامل قطع امید نمی‌کنم. طرف ایرانی هم به مورا پاسخ خواهد داد. اگر طرف ایرانی پیشنهاد انریکه مورا را نپذیرد بعید است که مذاکرات تمام شود. بنابراین هر دو طرف اصلی یعنی ایران و آمریکا به‌نوعی بازی می‌کنند که پایان کار را اعلام نکنند. در روزهای اخیر دو طرف مذاکره‌کننده نگرانی‌های خودشان را بروز نمی‌دهند و این نشانه خوبی است. اتحادیه اروپا هم از این سیاست حمایت می‌کند. مشخص نیست چرا این نگرانی‌ها کاهش‌یافته اما حدس و گمان‌هایی را می‌شود زد که توافقات نانوشته‌ای در ارتباط با فروش نفت صورت گرفته و یا کند شدن میزان غنی‌سازی نیز موردبحث واقع‌شده اما باید توجه داشت که این مسائل حدس و گمان است و نمی‌توان آن‌ها را با قطعیت اعلام کرد.

به نظر شما آیا روند مذاکرات به نقطه‌ای می‌رسد که واسطه‌گری اتحادیه اروپا کنار رود و ایران و آمریکا بر سر یک میز مذاکره کنند؟

ایران و آمریکا در ماه‌های اخیر باواسطه مذاکره کرده‌اند،در همین راستا انریکه مورا با یک پیشنهاد خواهد آمد و این‌ یک قدم روبه‌جلوست. اگر این سفر موفقیت‌آمیز باشد می‌توان تصور کرد که ایران و آمریکا برای مرحله نهایی مقابل هم قرار گرفته و توافق خواهند کرد.