رامتین موثق

اقتصاد ایران زمانی در حوزه انرژی یکی از اقتصادهای برتر جهان بود. شاید ابتدا به نظر برسد تنها در صنعت نفت چنین وضعیتی برقرار بود، اما در گاز و برق نیز ایران حرفی برای گفتن داشت.

اقتصاد کشور ما در طول زمان به دلیل عوامل خارجی و داخلی در این حوزه نیز ضعیف شد به صورتی که اکنون به یکی از واردکنندگان انرژی تبدیل شده است. البته واردات یکی از سیاست‌های اقتصادی است و در کل مورد نکوهش نیست اما باید دید واردات در چه حوزه‌ای انجام می‌گیرد.

ایران واردات برق از ترکمنستان را افزایش داد

26 آبان، مدیرعامل شرکت توانیر از امضای تفاهم‌نامه‌ای با ترکمنستان برای افزایش واردات برق از این کشور خبر داد و گفت: به لحاظ استاندارد در ارائه خدمات فنی- مهندسی و ساخت تجهیزات جزو کشورهای برتر منطقه و حتی در برخی رشته‌ها جزو کشورهای برتر دنیا هستیم.

به گزارش ایرنا، آرش کردی افزود: برای پایداری شبکه، برق هم وارد می‌کنیم و بیشترین حجم واردات برق ایران از ترکمنستان است که در واقع از طریق خطوط انتقال فشار قوی انجام می‌شود و همواره اعلام آمادگی کردیم که این تبادلات را افزایش دهیم. پس ما تمهیداتی را تا مرز کشورمان با ترکمنستان آماده کردیم تا میزان برق وارداتی از این کشور را افزایش دهیم.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی: یکی از چالش‌های تولید پایین بودن راندمان نیروگاه‌ها است.‌ ۲۵۰۰ مگاوات برقی که تولید می‌کنیم در نیروگاه‌‌هایی است که راندمان آنها زیر ۲۵ درصد است. ۱۵۰۰ مگاوات برق در نیروگاه‌هایی تولید می‌شود که راندمان ۳۰ درصد دارند. همچنین ۱۹ هزار مگاوات برق تولید شده در نیروگاه‌هایی است که راندمان آنها ۳۵ درصد است

او تصریح کرد: الان حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ مگاوات برق از ترکمنستان وارد می‌کنیم که در سفر پیش‌رو به این کشور، تفاهم‌نامه‌ای را امضا خواهیم کرد تا ترکمن‌ها خط انتقال جدید برق که در ایران اجرا شده و ۴۰۰ کیلوولت است را در خاک خود تکمیل کنند؛ در واقع مباحث پیمانکاری و مالی تفاهم شده و امیدواریم تا ۱۸ ماه آینده به بهره‌برداری برسد که حجم تبادلات برقی دو کشور به دو برابر افزایش پیدا کند.

مدیرعامل شرکت توانیر خاطرنشان کرد: خوشبختانه با ترکمنستان در این موضوع تفاهم کردیم و با امضای تفاهمنامه زمینه افزایش تبادلات برق به دو برابر تا یک سال و نیم آینده فراهم خواهد شد که عدد قابل‌توجه و خوبی است‌. سالانه ۲ تا ۲‌.۵ میلیارد کیلووات ساعت بر حسب نیاز شبکه، برق از ترکمنستان وارد می‌کنیم که به شبکه شمال‌شرق کشور برای تعادل تامین برق کمک می‌کند تا با توجه به تولید و مصرف شرایط با ثباتی را داشته باشیم.

ادعای صادرات هنوز هست

کردی در ادامه مدعی شد: به لحاظ ارتباطات و تبادلات انرژی با کشورهای منطقه وضعیت مناسبی داریم و به خیلی از کشورها برق صادر می‌کنیم. او تاکید کرد: خیلی مهم است که طرف ترکمن برای گسترش صادرات برق به ایران تمایل نشان می‌دهد و خوشبختانه از توانمندی‌های داخلی ما برای این موضوع استفاده خواهد کرد. پیمانکاران ایرانی نیز این قابلیت را دارند که خدمات فنی- مهندسی خوبی را به کشورهای منطقه ارائه دهند.

مدیرعامل شرکت توانیر در خصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی در حوزه برق گفت: در این زمینه صادرات داریم و پروژه‌های برق اعم از خطوط انتقال و پست‌های بزرگ انتقال برق است که تماماً توسط شرکت‌های ایرانی انجام می‌شود یعنی هم صدور خدمات فنی- مهندسی و هم صدور تجهیزات و کالا داریم.

کردی در پایان مدعی برتری جهانی شد و بیان کرد: به لحاظ استاندارد و استانداردسازی نیز وضعیتمان در بعد صدور خدمات فنی مهندسی و در بعد ساخت تجهیزات بسیار خوب و مناسب است و جزو کشورهای برتر منطقه و در برخی رشته‌ها حتی جزو برترهای دنیا هستیم.

اما ساختار تولید و تجارت کشور چگونه است که به رغم ادعای کردی، واردات انرژی و برق را برای ایران ضروری کرده است؟

آرش نجفی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: تولید و صادرات انرژی برای ایران یک مسئله ژئوپلیتیک است. باید یک استراتژی کلان انرژی در نظر داشته باشیم و با سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیرها و خرید و ورود آنها به مدار، گاز کمتری مصرف ‌کنیم و گاز را به صنایع بدهیم

معضل راندمان پایین و مصرف سوخت بالای نیروگاه‌ها

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» تاکید کرد: یکی از چالش‌های تولید، پایین بودن راندمان نیروگاه‌ها است. نیروگاه‌های سیکل ترکیبی راندمان ۶۴ درصد دارند؛ یعنی اکثر نیروگاه‌ها راندمان پایین و مصرف سوخت بالا دارند.

آرش نجفی کمبود گاز در کشور را دلیل واردات برق دانست و گفت: به دلیل کمبود گاز و برای اینکه میزان سوخت مایع در نیروگاه‌ها را کمتر استفاده کنیم و کمتر سوخت مایع بسوزانیم، باید ضرورتا برق وارد کنیم.

او با اشاره به پایین بودن راندمان نیروگاه‌ها عنوان کرد:‌ ۲۵۰۰ مگاوات برقی که تولید می‌کنیم در نیروگاه‌‌هایی است که راندمان آنها زیر ۲۵ درصد است. ۱۵۰۰ مگاوات برق در نیروگاه‌هایی تولید می‌شود که راندمان ۳۰ درصد دارند. همچنین ۱۹ هزار مگاوات برق تولید شده در نیروگاه‌هایی است که راندمان آنها ۳۵ درصد است.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ادامه داد: فقط ۲۱ هزار مگاوات از برقی که تولید می‌کنیم در نیروگاه‌هایی است که راندمان بالای ۴۰ درصد دارند. از طرفی ۲۰ هزار مگاوات برق تولید شده در نیروگاه‌های پراکنده و تجدیدپذیر و برق‌آبی و غیره است. توزیع تولید برق ما با این مکانیسم است.

نجفی بیان کرد: از طرفی راندمان نیروگاه‌های بخاری ما نهایتا ۳۲ درصد است. راندمان نیروگاه‌های گازی ۲۹ درصد و راندمان نیروگاه‌های دیزلی ۳۶.۲ درصد است. همچنین راندمان نیروگاه‌های حرارتی ۳۹ درصد است و راندمان نیروگاه‌های اتمی و بوشهر ۳۲ درصد. فقط راندمان نیروگاه‌های سوخت ترکیبی ۴۶ درصد است.

ضرورت سرمایه‌گذاری برای رسیدن به هاب تولید

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تصریح کرد: باید در صنعت برق و به ویژه برق تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کنیم تا به هاب تولید و صادرات انرژی در منطقه تبدیل شویم.

نجفی اظهار کرد: رابطه اندمان و مصرف سوخت در نیروگاه‌ها مبین این است که باید تعدادی از نیروگاه‌ها را از مدار خارج و با سرمایه‌گذاری نیروگاه جدید احداث کنیم. او افزود: همچنین باید سناریوی تولید برق را در کشور تغییر بدهیم. یعنی باید در تجدیدپذیرها، با توجه به اینکه آلایندگی و وابستگی به گاز ندارند، سرمایه‌گذاری شود.

این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: باید یک استراتژی کلان انرژی در نظر داشته باشیم و با سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیرها و خرید و ورود آنها به مدار، گاز کمتری مصرف ‌کنیم و گاز را به صنایع بدهیم. در ضمن اگر برق تجدیدپذیر وارد مدار شود شاید نیازی نباشد که نیروگاه‌ها با سوخت گاز مایع کار کنند. نجفی خاطرنشان کرد: سال گذشته بنا به اعلام وزارت نیرو مصرف گاز مایع در ایام سرد سال، که بسیار هم آلایندگی تولید کرد، نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار بوده. با این ۱۰ میلیارد دلار می‌توانستیم در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری و به تبع‌ آن ۱۲ تا ۱۵ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر دریافت کنیم. یعنی می‌شود استراتژی تولید و مصرف را تغییر داد به شرطی که مدیریت و کنترل اقتصادی صحیح باشد.

او در پایان تولید بیشتر و صادرات را ضروری دانست و گفت: تولید و صادرات انرژی برای ایران یک مسئله ژئوپلیتیک است. ایران باید در عرصه صادرات انرژی و به خصوص برق در منطقه نقش‌آفرین و جدی باشد و با سرمایه‌گذاری به هاب تولید برق در منطقه تبدیل شود.