داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی گزارش کمیسیون برنامه و بودجه در خصوص تحقق احکام تکلیفی منتخب قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور با اشاره به وضعیت تحقق اهداف بودجه گفت: در مجموع در کل سال ما باید ۲۰۸۲ همت درآمد وصول کنیم که در چهار ماهه اول باید ۷۰۷ همت وصول شود.

آنچه که اکنون در چهار ماهه اول سال وصول شده است ۴۴۸ همت است یعنی منابع تحقق یافته ما ۶۳.۵ درصد است و نسبت به کل آنچه که در چهار ماهه باید محقق می‌شد این میزان تحقق یافته است.

هرچند به گفته او “معمولا در چهار ماهه اول سال منابع بودجه‌ای ما به طور کامل تحقق پیدا نمی‌کند.

در دو سه ماه اول وصول مالیات‌ها پایین‌تر بوده و در خصوص سایر درآمدها نیز تا آییین‌نامه اجرایی نوشته و ابلاغ شود و بستر لازم برای اجرای قانون مهیا گردد مقداری زمان می‌برد.

به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه میزان مالیات وصولی و سایر درآمدهای کشور در چهار ماه ابتدای سال رشد ۵۷ درصدی به نسبت سال گذشته داشته است، اما در خصوص واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای که عمده آن درآمد نفتی است، طبق قانون بودجه باید در چهار ماه نخست سال درآمد نفتی ما بالغ بر ۲۴۸ هزار همت می‌بود و آنچه که تحقق پیدا کرده است ۱۰۵ همت است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه در این باره توضیح داد: در بحث درآمد نفتی رشد ۴۲ درصد داشته‌ایم که به نسبت سال گذشته ۵۷ درصد رشد درآمد نفتی تحقق یافته است. یکی از نکات فروش نفت بر اساس آنچه که در قانون پیش‌بینی شده است این بود که روزانه ۱.۴ میلیون بشکه نفت به فروش برسد که این فروش انجام می‌شود اما به دلیل شرایط تحریم تحقق درآمدها زمانبر است و تا درآمد فروش در اختیار ما قرار بگیرد مسیری باید طی شود، با این حال صادرات نفت و میعانات گازی بیش از ۱.۴ میلیون بشکه در روز انجام می‌شود.

کلاف پیچیده بودجه

سهراب دل انگیزان، اقتصاددان در گفت و گو با روزنامه آرمان امروز با اشاره به کسری بودجه دولت گفت: این یک کلاف پیچیده است. وقتی بودجه نوشته می شود، ابتدا هزینه ها را مشخص می کنند تا بعد بتوانند منبع درآمد آن ها را تامین کنند. در بودجه های دقیق هزینه ها بسیار با دقت و خساست نوشته می شود. باید در نظر داشته باشیم که هر ردیفی که در بودجه می آید، بدون در نظر گرفتن منبع تامین آن تحقق پیدا می کند.

رئیس این کارشناس اقتصادی ادامه داد: یکی از مشکلات وضعیت تورمی کشور است. وقتی ما ابتدای زمستان بودجه را تصویب می کنیم، برآوردی از هزینه ها داریم. مثلا حمل و نقل و غیره. اما با توجه به وضعیت تورمی هزینه ها بیش از برآورد اولیه خواهند بود. خصوصا در سال هایی که دچار رکود تورمی هستیم.

دل انگیزان درباره عدم تحقق درآمدهای نفتی نیز گفت: علارغم صحبت هاییی که درباره افزایش فروش نفت داشتند، اما عملا مساله تنها فروش آن نیست و باید پول آن را نیز بتوانیم استفاده کنیم. در حال حاضر ما برای فروش نفت حدود ۲۰ درصد تخفیف در نظر می گیریم و همان حدود هم شامل هزینه برای فروش آن می شود و عملا ۶۰ درصد آن را خواهیم داشت.

افزایش درآمد مالیاتی؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه در بخش دیگری از گزارش خود به مجلس درباره افزایش درآمدهای مالیاتی گفت: سال گذشته در چهار ماه ابتدایی سال خلق منابع ما بالغ بر ۲۹۴ همت بود که با رشد ۵۳ درصدی در سال ۱۴۰۲ مواجه هستیم. در همین ارتباط باید گفت منابع درآمدی ما سه قسمت درآمدهای مالیاتی و گمرکی، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و واگذاری دارایی‌های مالی است که در بخش درآمدها در چهار ماه ابتدای سال، درآمد این بخش ۸۴.۸ درصد تحقق داشته، این در شرایطی است که در طی سه سال گذشته رشد سالیانه درآمد مالیاتی ۵۵ و ۵۸ درصد بوده که امسال در قانون بودجه رشد درآمد مالیاتی ۵۵ درصد پیش‌بینی شده بود بنابراین عملکرد نظام مالیاتی منطبق بر پیش‌بینی‌ها و فراتر از آن بوده است.

او در ادامه اظهار کرد: میزان مالیات وصولی و سایر درآمدهای کشور در چهار ماه ابتدای سال رشد ۵۷ درصدی به نسبت سال گذشته داشته است اما در خصوص واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای که عمده آن درآمد نفتی است، طبق قانون بودجه باید در چهار ماه نخست سال درآمد نفتی ما بالغ بر ۲۴۸ هزار همت می‌بود و آنچه که تحقق پیدا کرده است ۱۰۵ همت است.

هرچند به گفته دل انگیزان این عدد ممکن است تنها از نظر عدیدی بزرگ باشد. او توضیح داد:در شرایط رکود تورمی مردم بیشتر هزینه می کنند، اما خرید آن ها کم تر است و درآمد مالیاتی کم تر می شود.

این استاد دانشگاه درباره فروش اوراق دولت نیز گفت: فروش اوراق در شرایطی که اطمینان برای سرمایه گذاری پایین است و پولی وجود ندارد، موثر نیست. از سوی دیگر نهادهای خصولتی که این اوراق را خریداری می کنند در دوره طولانی پرداخت می کنند و یا مانند سازمان تامین اجتماعی آن را با بدهی دولت به این سازمان ادغام می کنند.

پایه پولی کنترل شده است؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه در بخش دیگری از صحبت های خود درباره تورم گفت: امسال توانسته‌ایم از رشد نقدینگی و رشد پایه پولی جلوگیری کنیم. در حال حاضر رشد نقدینگی در حال کاهش است و رشد پایه پولی تحت کنترل قرار گرفته است، در ۳ ماه گذشته شاهد آرامش و ثبات قیمت‌ها هستیم. این به معنای کنترل تورم است.

این درحالی است که طبق گزارشات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در فروردین ماه ۱۴۰۲، بالاترین رشد پایه پولی حداقل در ۱۴ سال اخیر، در این ماه رخ داده است. نرخ رشد این متغیر پولی در یک سال منتهی به اولین ماه سال جاری ۴۵ درصد بوده، و به ۸ هزار و ۸۷۰ همت رسیده است.

این افزایش به لحاظ مقداری برابر با ۱۲۰ همت رقم خورده است. بررسی ماهانه پایه پولی نیز نشان می دهد در اولین ماه امسال، حجم این شاخص ۱۵ همت بالاتر آمده و در این مدت ۳ درصد بیشتر شده است.

سهراب دل انگیزان نیز با رد صحبت های رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: اگر منظور ایشان کنترل رشد پایه پولی است که این معنای کنترل پایه پولی نیست. اگر منظور کنترل پایه پولی است که در چنین شرایطی امکان پذیر نیست.

این استاد دانشگاه با اشاره به کسری بودجه دولت گفت: دولت یا باید از بانکا ها استقراض کند، یا به سمت اوراق برود و یا از از بانک مرکزی قرض بگیرد که پشت این منابع چیزی جز خلق پول نیست.

منبع:آرمان امروز