فرهیختگان نوشت:در روزهایی که حداقل بیش از 12 میلیون کارگر منتظر اعلام میزان افزایش دستمزدها در سال آینده هستند، نماینده‌‌های کارگران در کارگروه مزد شوراهای اسلامی کار استان تهران حاصل جدیدترین بررسی‌های خود را منتشر کرده‌اند. در این بررسی‌ها اعلام شده که میانگین حقوق شاغلان در استان تهران 780 هزار تومان است. این در حالی است که هم‌اکنون حداقل مزد کارگران 487 هزار تومان است. با این حال در این بررسی نماینده‌های کارگران اشاره شده که برخی کارگران استان تهران حتی کمتر از حداقل مزد نیز دریافت می‌کنند. پایین‌ترین مزدی که در این بررسی ثبت شده دستمزد کارگران مکانیکی‌هاست که برخی از آنها ماهانه 150 هزار تومان نیز دستمزد می‌گیرند. در بخش مشاغل در گروه مکانیکی‌ها هرچند میانگین حقوق کارگران 225 هزار تومان اعلام‌شده اما اشاره هم شده که در این بخش کارگران مشغول به کار هستند که 150 هزار تومان دریافت می‌کنند. با این حال در جمع‌بندی از بررسی میدانی کارگروه مزد شوراهای اسلامی کار استان تهران اعلام شده که حقوق شاغلان در مشاغل رسمی و تحت‌پوشش قانون کار در استان تهران به‌طور متوسط ۷۸۰ هزار تومان است. این بررسی در حالی صورت گرفته که در سال‌های اخیر کمتر مرجع رسمی در این مورد اظهارنظر کرده است. تنها یک بار در سال ۱۳۸۷ محمد جهرمی، وزیر کار وقت میانگین حقوق کارگران در کنار مزایای پرداختی به آنها را در سال قبل از آن (یعنی در سال ۱۳۸۶) معادل ۴۶۰ هزار تومان اعلام کرده بود. آن زمان حداقل حقوق کارگران در سال ۸۶ معادل ۱۸۶ هزار تومان بود اما میانگین حقوق کارگران را وزیر کار وقت 2/5 برابر بیشتر از حداقل مزد کارگران اعلام کرد.

کاهش فاصله «میانگین مزد‌ها» با «حداقل مزد»

در امسال نیز هرچند حداقل مزد کارگران بیش از ۴۸۷ هزار تومان بوده اما محاسبات یکی از تشکل‌های کارگری کشور نشان می‌دهد که میانگین حقوق شاغلان مشاغل رسمی و تحت پوشش قانون کار در استان تهران 1/5 برابر بیشتر از حداقل مزد و معادل ۷۸۰ هزار تومان است. مقایسه همین اعداد هم نشان می‌دهد که هرچند در سال ۸۶ میانگین حقوق‌ها 2/5 برابر حداقل مزد بود، اما امسال میانگین حقوق شاغلان حداقل در استان تهران به 1/5 برابر حداقل مزد کاهش یافته است. این در حالی است که براساس گزارش مرکز آمار ایران خانوار استان تهران در پارسال نسبت به ۳۰ استان دیگر کشور بیشترین درآمد را داشته است. اینها نشان می‌دهند در سال‌های اخیر میانگین حقوق کارگران به حداقل مزد نزدیک‌تر شده است. از سوی دیگر در حالی میزان میانگین حقوق‌ها در تهران 780 هزار تومان اعلام شده که پیش از این مرکز آمار ایران میانگین درآمد هر خانوار تهرانی در سال 91 را بیش از یک میلیون و 841 هزار تومان اعلام کرده بود. البته با توجه به اینکه مرکز آمار ایران این رقم را به‌عنوان درآمد خانوار تهران اعلام کرده بود، به نظر می‌رسد تفاوت فاحش آن با میانگین حقوق‌ هر فرد شاغل در تهران طبیعی باشد، چراکه در برخی خانوارها تعداد شاغلان بیش از یک نفر است و از سوی دیگر درآمد خانوار تنها مربوط به درآمدهای پولی نیست، بلکه درآمدهای غیرپولی مانند درآمدهای ناشی از اجاره مسکن نیز در درآمدهای خانوار ثبت می‌شود.

حقوق‌های تا سقف ۲ میلیون در تهران

در بررسی کارگروه مزد شوراهای اسلامی کار استان تهران عنوان شده که این بررسی از میان حدود ۳۰۰ کارگر شرکت‌های مختلف تولیدی اعم از بزرگ و کوچک انجام شده است که نشان می‌دهد میانگین درآمد بین افراد کارکن اعم از تحصیلکرده، متخصص و کارگر ساده در این بخش ۷۸۰ هزار تومان است. در این بررسی میدانی بالاترین رقم حقوق گزارش‌شده دو میلیون تومان است. در کنار این موضوع، بررسی این تشکل کارگری از حقوق شاغلان در چند گروه شغلی آزاد صنوف حاکی از این است که میانگین حقوق فروشندگان ساده ۳۵۰ هزار تومان، کارگران خیاطی‌ها و تریکوبافی‌ها ۳۸۰ هزار تومان، فروشندگان پوشاک ۴۰۰ هزار تومان و کارگران فضای سبز معادل ۶۵۰ هزار تومان است. علاوه‌بر این، در بخش داروخانه‌ها میانگین حقوق کارگران داروخانه‌ها ۳۵۰ هزار تومان و میانگین حقوق نسخه‌پیچ‌ها ۸۰۰ هزار تومان گزارش شده است.

حقوق‌های 150 هزار تومانی در تهران

اما در بخش حقوق مشاغل استاد ـ شاگردی نیز به چند گروه اشاره شده است. بر این اساس، در بخش کارگران کمک فنرسازی، مکانیکی و نقاشی خودرو میانگین حقوق از ۱۵۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تومان گزارش شده است. در بخش کارگر شیرنی‌پزی میانگین حقوق از ۳۵۰ هزار تا ۷۰۰ هزار تومان محاسبه شده است. بر این اساس میانگین حقوق کارگران تعویض روغنی بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان اعلام شده است. همچنین در این گزارش میانگین حقوق شاگرد نانوا و کارگر خواربارفروشی ۴۵۰ هزار تومان و کارگر چلوکبابی بین ۴۵۰ هزار تا ۷۵۰ هزار تومان محاسبه شده است. در میان این حقوق‌ها موضوع قابل توجه مزدهای کمتر از حداقل مزد است که اگر حتی این مزدها برای کارآموزان هم باشد تخلف محسوب می‌شود. چراکه طبق ماده 113 قانون کار شاغلانی که برای کارآموزی در مرکزی پذیرفته می‌شوند باید در مدت کارآموزی حداقل مزد را دریافت کنند. البته از نگاه برخی کارشناسان کارآموزانی در بازار کار ایران هستند که برای گذران یک دوره موقت نه اینکه بعدا در آن فرصت شغلی، مشغول به کار شوند در مراکزی مشغول به کار می‌شوند که این عده جزء کارآموزان حداقل مزدبگیر نیستند.