کمتر از 9 ماه تا انتخابات پیش‌رو زمان باقی است؛ اما مباحث انتخاباتی شروع شده و برخی نیز در ارکان نظام که نگران کم‌رونق بودن آن و حضور کمرنگ مردم در انتخابات اسفندماه هستند؛ بر این مباحث دامن ‌می‌زنند. رایج‌ترین و به نوعی ضرباهنگ موضوعات نیز در این میان «مهندسی انتخابات» است.

دولتمردان دنبال مهندسی انتخابات هستند

دلخوری نمایندگان از وزارت کشور بر سر بخشنامه‌ جنجالی اخیر که خیلی زود هم منتفی شد ظاهرا به قوت خود باقی مانده و موجب شده برخی نمایندگان دولت را متهم به مهندسی انتخابات کنند.

روز گذشته یک نماینده مجلس در همین باره هشدار داد و گفت: «بوی مهندسی انتخابات ازسوی دولت به‌ مشام می‌رسد.»

احسان ارکانی نماینده مردم نیشابور، فیروزه، زبرخان و میان جلگه گفت: «جریانی به دنبال انتقام‌گیری از فرمایشات رهبر معظم انقلاب در تأکید بر «انقلابی و پرتحرک بودن» مجلس یازدهم و از کار انداختن مجلس انقلابی و مردمی است.»

پیش از این نیز کیومرث سرمدی واله، نماینده مردم اسدآباد عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و گو با خانه ملت از تلاش دولتمردان برای مهندسی انتخابات مجلس دوازدهم انتقاد کرده بود.

از سوی دیگر برخی نمایندگان هم ادعا می‌کنند دولت در حال دست به یکی کردن با طیف تندرو و پایداری‌چی‌هاست تا پروژه‌ی مهندسی انتخابات مجلس در اسفند پیش رو را پیش ببرد. نوعی مهندسی‌ که چه‌بسا هدفی جز همان خالص‌سازی بیشتر مجلس برای ورود به نمایندگان همسوتر با دولت نداشته باشد. هشداری که چندی پیش علی لاریجانی نیز داده بود.

محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا نیز در همین راستا در توئیتی نوشت: «خبرهای رسیده از درون دولت رئیسی حاکی است جلسات منظم و مشترک برخی وزرا و معاونان رئیس‌جمهور با اعضای جبهه پایداری برای سازماندهی و مهندسی انتخابات مجلس برنامه‌ریزی شده است»

مهاجری پیش از این به بررسی صلاحیت نمایندگان توسط شورای نگهبان پرداخته بود که اگر در عمل به قلع و قمع گسترده نامزدها تبدیل شود، اصلاح‌طلبان آن را سیگنالی برای جاانداختن پروژه تحریم فرض می‌کنند. مهاجری تاکید کرده بود: «یک دولت ضعیف هرگز از مجلس قوی خوشش

نمی‌آید.»

بنابراین توصیه‌‎ی این فعال سیاسی اصولگرا این است که اصلاح‌طلبان از لاک خود بیرون بیایند و اصولگرایان خردورز و معتدل نیز در این مورد با آنها همداستان شوند.

مجلس، انتخابات را مهندسی می‌کند یا دولت؟

مجلس در حالی دولت را متهم به مهندسی انتخابات می‌کند که واضح ترین دلیل برای اینکه مجلس هم این میان دنبال گرفتن ماهی خود از آب گل آلود مهندسی انتخابات است، همین زاویه‌ پیدا کردن علنی نمایندگان با دولت بر سر بخشنامه اخیر معاون سیاسی وزیر کشور است. بخشنامه‌ای که برای برقراری برابری نسبی در تبلیغات انتخاباتی از طرف وزارت کشور به استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها ابلاغ شده بود تا نمایندگان را برای افتتاح پروژه‌ها همراهی نکنند. ‌ بنابراین به نظر می‌رسد نمایندگان دقیقا جایی شاکی وزیر کشور شده و دولت را به مهندسی انتخابات متهم کرده‌اند که در آنجا موضع دولت درست به نظر می‌رسید. به هرحال برای دولتی که با این مجلس هم طیف هم کم چالش نداشت و برخی وزیرانش از کابینه افتادند، دیگر بقای آنها در مجلس بعدی می‌تواند چندان فرقی نداشته باشد.

تلاشی در راستای گسترش دایره نظارت شورای نگهبان

از طرفی مجلس یازدهم به دنبال تغییر قانون انتخابات است و بر آن اصرار عجیبی دارد تا جایی که مرتب به صورت پینگ پنگی مصوباتش در این باره را با شورای نگهبان رد و بدل می‌کند. به تعبیر یکی از نمایندگان کمیسیون‌های مربوطه‌ی مجلس فعال شده و شب و روز کار می‌کنند تا ایرادهای شورای نگهبان را به قانون جدید انتخابات برطرف کنند و آن را هر طور شده به انتخابات اسفند امسال برسانند.

نمایندگان مجلس که با آرایی ناشی از مشارکت حداقلی مردم بالا آمده‌اند با تغییر قانون انتخابات در تکاپو برای تداوم خود در مجلس دوازدهم هستند. افشاگری‌ها، نطق‌های آتشین در مخالفت با دولت، دفاع از حقوق عامه و ... نیز با هدف تدارک انتخابات پرشور آخر سال همسو با منویات کل نظام است؛ متهم کردن دولت به مهندسی انتخابات نیز حنایی است که چندان رنگی ندارد

گفتنی‌ست که قانون جدید انتخابات به خاطر مسائلی مثل انتخابات تناسبی سعی در پایین آوردن ریسک انتخابات برای طیف‌های نامقبول اجتماعی در صورت بالارفتن مشارکت را دارد و همین موضوع بسیاری از فعالان سیاسی را نگران کرده است. نگرانی‌‌هایی که به خاطر بازتر کردن دست شورای نگهبان برای ردصلاحیت نامزدهای پیروز در قانون جدید انتخابات دوچندان هم شده است.

چنانچه اخیرا محمدصادق جوادی حصار، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به آن نوشت: قصه قانون جدید انتخابات مجلس، متاسفانه حکایت از سردرگمی نمایندگان مجلس و بی‌سرانجامی رفتارهای جناحی آنها دارد. این تصور غلط در میان نمایندگان وجود دارد که هر مجلسی که روی کار بیاید، باید قانون انتخابات را برای دوره آینده به گونه‌ای تغییر دهد که راه بازگشت نمایندگان فعلی و افراد همسوی، همراه‌تر و مسیر منتقدان و مخالفان و جریان غیروابسته سخت‌تر و تنگ‌تر شود. اما باید توجه داشت، افزایش اختیارات شورای نگهبان فراتر از قانون اساسی هر اندازه که باشد، اشتباه است؛ ولو اینکه در قالب قانون تصویب شود.

جوادی حصار هشدار داده که می‌خواهند دایره نظارت شورای نگهبان را به ایام بعد از انتخابات هم بکشانند تا شورای نگهبان در طول دوران نمایندگی هم افراد را به دلیل اظهارات، سخنرانی‌ها، نطق‌ها و... حین نمایندگی ردصلاحیت مجدد کنند، این معنی را دارد که نگرانی‌های فراوانی درخصوص حیات جریان سیاسی مسلط وجود دارد. این افراد و جریانات نگرانند که فواره روزی برگردد و واژگون شود و این جریان از امروز به دنبال اندیشیدن برای آن روز هستند.

به هر حال نمایندگان مجلس اصولگرای انقلابی که با آرایی ناشی از مشارکت حداقلی مردم بالا آمده‌اند با تغییر قانون انتخابات در تکاپو برای تداوم خود در مجلس دوازدهم هستند. افشاگری‌ها، نطق‌های آتشین در مخالفت با دولت، دفاع از حقوق عامه و... نیز با هدف تثبت جایگاه و تدارک انتخابات پرشور آخر سال و همسو با منویات کل نظام است. متهم کردن دولت به مهندسی انتخابات هم حنایی است که چندان رنگی ندارد نوعی جنگ زرگری با هدف پرشور جلوه دادن و گرم کردن تنور انتخابات؛ در نهایت اما دعوا سر حلوای خیراتی و چسبیدگی به صندلی.