روز نو :برجام و رسيدن به توافق هر قدر که براي مقامات کشورها، رسانه‌ها و تحليلگران جاي بحث و تحليل دارد در جامعه به نحو ديگري نمود پيدا مي‌کند و جامعه تاثيرات برجام را مي‌بيند. چه اينکه پرسش اصلي مطرح براي مردم اين است که احياي برجام چه تاثيراتي در وضع زندگي مردم خواهد داشت. چنانکه به عقيده برخي تحليلگران انتظار مردم عادي‌سازي روابط اقتصادي و تجاري ايران با جهان است که اگر اين عادي‌سازي صورت بگيرد، به تدريج فعاليت‌هاي صنعتي، تجاري و اقتصادي در داخل کشور با معيارها و ملزومات تعامل با بازيگران جهاني تطبيق خواهد يافت. قدر مسلم اگر اين اتفاق رخ دهد شرايط مساعدتري به لحاظ اقتصادي و معيشتي در جامعه و کشور شاهد خواهيم بود.

نگرش‌هاي داخلي به توافق

احتمال توافق ميان ايران و ساير طرف‌هاي برجام به ويژه آمريکا بالا رفته و اغلب تحليلگران و رسانه‌هاي داخلي و خارجي به اين مساله اذعان دارند. هرچند که بعضا مطرح مي‌شود که جزئياتي از اين توافق به بيرون درز کرده، اما آنچه مسلم است هنوز هيچ طرفي به‌طور رسمي چيزي در خصوص توافق و جزئيات آن مطرح نکرده و رسما آنچه در خصوص برجام اعلام شده را فعلا رد کرده‌اند. اين در حالي است که در داخل مواضع مختلفي در خصوص برجام، احياي آن و رسيدن به توافق وجود دارد. عده‌اي که اساسا با هرگونه توافقي مخالفند و تعامل با غربي‌ها را مساوي با خيانت مي‌دانند. کساني به آنها کاسبان تحريم گفته مي‌شود. لذا براي آنها تفاوتي ندارد که روحاني رئيس‌جمهور و دولت ميانه اعتدال روي کار باشد؛ يا سيد ابراهيم رئيسي رئيس‌جمهور و دولت انقلابي؛ آنها صرفا بر مبناي اهداف و منويات خود عمل مي‌کنند. دسته‌اي ديگر هستند که با توجه به شرايط کشور اظهارنظر مي‌کنند و معتقدند که با وجود شرايط اقتصادي سختي که کشور با آن روبه‌رو است احياي برجام مي‌تواند بخشي از مشکلات کشور را کاهش دهد و کشور را از شرايط موجود به وضع مطلوب رهنمون کند. لذا برجام را تنها راه براي حل مشکلات مي‌دانند و دولت را به حل هرچه زودتر مساله برجام ترغيب مي‌کنند. از طرف ديگر بخشي از اصولگرايان و دلواپسان هستند که گرچه اساسا برجام را خسارت محض مي‌دانند و در دولت روحاني نيز به وي، محمدجواد ظريف و تيم مذاکره کننده بسيار تاختند اما امروز به جهت شرايط موجود چاره‌اي جز مذاکره و رسيدن به توافق نمي‌بينند اما همين مساله را نيز در قالبي جرياني و جناحي بيان مي‌کنند. چنانکه هنوز توافق اعلام نشده و برجام احيا نگرديده بسياري از اين جريان به مقايسه و نقاط تفاوت برجام روحاني با برجام رئيسي مي‌پردازند و برجام روحاني را ضعيف، سراسر خيانت و توافق مرده قلمداد مي‌کنند اما برجام رئيسي را البته به شرايط توافق سراسر ايستادگي و انقلابي‌گري در رسيدن به توافق و حتي بعضا مطرح مي‌کنند که در صورت احياي برجام نام توافق جديدي را تغيير دهيم و ديگر آن را برجام نناميم. اين در حالي است که به قول معروف هنوز نه به بار است و نه به دار و احياي برجام در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. عده‌اي مسائلي را مطرح مي‌کنند که نه تنها سودي براي کشور ندارد بلکه جز حاشيه‌سازي چيزي در بر نخواهد داشت. مساله مهم اينجاست که بايد ببينيم در قالب توافق جديد قرار است چه امتيازات و مزايايي براي ايران در نظر گرفته شود يا اينکه اين توافق چه ميزان بر شرايط اقتصادي کشور تاثير‌گذار خواهد بود و معيشت و سفره مردم چه تاثيراتي از احياي برجام خواهد پذيرفت. چيزي که واضح است به قرائت بسياري از تحليلگران با توجه به اينکه 2 سال و نيم از دولت بايدن مانده و به احتمال زياد در انتخابات کنگره و رياست‌جمهوري 2024 نيز جمهوري خواهان روي کار خواهند آمد. توافق جديد چيزي ضعيف‌تر از توافق 2015 خواهد بود. هرچند که گفته مي‌شود در توافق جديد احتمالا تضمين‌هايي در نظر گرفته خواهد شد و جزئياتي بيرون آمده که چندان قابل استناد نيست. در شرايط فعلي در داخل کشور همه بايد بر اساس يک رويکرد واحد آن هم احياي برجام و رسيدن به توافق پيش بروند و اميدوار به بهترين توافق باشند.

جزئيات مذاکرات را نمي‌گويند

نايب‌رئيس مجلس دهم در رابطه با برخورد دوگانه برخي نمايندگان با برجام اظهار داشت: در حقيقت اين افراد به دليل مخالفتي که با روحاني داشتند، به دنبال تخريب برجام بودند و حالا که نوبت خودشان شده، مشاهده مي‌کنند که بدون برجام نمي‌ شود اقتصاد کشور را اداره کرد، چراکه برجام توافق خوب و به نفع ايران بوده، لذا آن را مي‌پذيرند و قبول مي‌کنند، هرچند رفتار دوگانه‌اي در برخورد با برجام داشتند. علي مطهري درباره اينکه تيم مذاکره‌کننده فعلي از تخصص تيم قبلي برخوردار است يا خير گفت: درباره برجام اقداماتي انجام شده بود و توافقي هم که به احتمال زياد انجام مي‌شود، همان موردي است که ظريف و عراقچي آن را به نتيجه رسانده بودند و درحال حاضر تنها جزئياتي به آن اضافه شده والا کار اصلي در اسفند سال 99 انجام شده است. وي در اين خصوص که نمايندگان مجلس يازدهم اعلام کردند در جريان جزئيات توافق قرار نمي‌گيرند تصريح کرد: متأسفانه در حال حاضر جزئيات توافق را نمي‌گويند و نمايندگان و مردم هم در جريان قرار نمي‌گيرند البته در مجلس دهم در جريان برجام و توافق قرار مي‌گرفتيم چرا که تيم مذاکره‌کننده هسته‌اي به جلسات غيرعلني و فراکسيون‌ها مي‌آمدند و توضيح مي‌دادند.