رئیسی به شدت نیازمند توافق هسته ای تازه است/رئیسی در کنفرانس خبری در قامت یک فردی مبتدی ظاهر شد که می خواهد نقش یک قهرمان را بازی کند | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۷:۳۰
ارزیابی درباره آینده ایران در دوره ریاست جمهوری رئیسی در رسانه ها و مطبوعات غربی
سایت خبری پرتغالی "ساپو 24" در مقاله ای درباره انتخابات ایران می نویسد:"روز جمعه انتخابات در ایران برگزار شد تا پایانی بر ریاست جمهوری روحانی میانه رو و آغاز ریاست جمهوری "ابراهیم رئیسی" تندرو باشد.

رئیسی در کنفرانس خبری در قامت یک فردی مبتدی ظاهر شد که می خواهد نقش یک قهرمان را بازی کند/رئیسی به شدت نیازمند توافق هسته ای تازه است

 به گزارش سایت روزنو،دوران رئیسی به معنای تلاش بیش تر ایران برای افزایش نفوذ منطقه ای خود خواهد بود. انتخابات در ایران منصفانه نبود. داوطلبان نامزدی در انتخابات تقریبا 600 نفر از جمله 40 زن بودند که به جز هفت نفر از ثبت نام کنندگان سایرین رد صلاحیت شدند و نتوانستند از غربال ایدئولوژیک شورای نگهبان عبور کنند.

پنج نفر از نامزدهای تایید صلاحیت شده به شدت رویکردی خصمانه در قبال ارزش های غربی داشتند. رادیکالیسم حتی در لحن نامزدها نیز در مناظره های پیش از انتخابات دیده شد. "محسن رضایی" فرمانده سابق سپاه به "عبدالناصر همتی" رئیس سابق بانک مرکزی گفت اگر پیروز انتخابات شود همتی و سایر اعضای دولت روحانی را ممنوع الخروج کرده و آنان باید در دادگاه برای "خیانت" های شان پاسخگو باشند.

تهدید او به حدی بود که "همتی" از "ابراهیم رئیسی" رئیس قوه قضائیه پرسید آیا می توانید تضمین کنید که پس از انتخابات پرونده ای قضایی علیه من باز نخواهد شد؟! رئیسی در نهایت در انتخابات پیروز شد. او در فهرست تحریم های امریکا قرار دارد. محسن رضایی نیز به دلیل اتهامی که علیه او درباره نقش داشتن در انفجار مرکز یهودیان بوینس آیرس از سوی امریکا وارد شده در فهرست تحریم آن کشور قرار دارد".

این سایت در ادامه می افزاید:"آن چه از سخنان رئیسی مشخص است آن است که برخورد با مخالفان و منتقدان در داخل در دستور کار او خواهد بود. قربانی بزرگ ریاست جمهوری رئیسی طبقه متوسط ایران است که اصولگرا نیست. آنان هم باید محدودیت های اجتماعی بیش تر در مورد حجاب و برخورد با مد غربی را متحمل شوند و هم با وضعیت اقتصادی خفه کننده مواجه باشند که مانع از تجارت شان با خارج از کشور شده و به فساد عظیم نهادهای دولتی دامن زده است".

 

روزنامه آلمانی "دی تاگس پست" در مقاله ای درباره پیروزی رئیسی می نویسد:"رئیسی همانند مقام عالی رهبری ایران می اندیشد و در نتیجه، رئیس جمهوری خواهد بود که مواضع ایشان را در سیاست داخلی و خارجی بازتاب خواهد داد و از بین تمام روسای جمهوری تاریخ چند دهه اخیر کم ترین میزان اختلاف نظر و اصطکاک را با نظرات و خواسته های مقام عالی رهبری خواهد داشت.

کاهش نرخ تورم، ایجاد شغل و ساخت مسکن در دستور کار رئیسی خواهد بود. انتخاب او به معنای سخت گیری های بیش تر در حوزه اجتماعی و سیاسی و بسته تر شدن فضا خواهد بود. او اعتقاد راسخ به لزوم تفکیک جنسیتی دارد.

 انتخاب رئیسی این پیام را به دولت جو بایدن می دهد که ایران قصد یک میلی متر تغییر موضع را نیز ندارد. انتظار نمی رود تغییر عمده ای در سیاست خارجی در دوره رئیسی رخ دهد چرا که این حوزه در اختیار مقام عالی رهبری ایران است و مذاکرات هسته ای فعلی در وین نیز با هماهنگی مقام عالی رهبری در حال انجام است. بایدن و روحانی هر دو مایل به حصول توافق هسته ای پیش از روی کار امدن رئیسی در ماه آگوست هستند. روحانی علاقمند است دوران ریاست جمهوری اش را با موفقیت و دستاورد چشمگیر به پایان رساند".

"دی تاگس پست" در ادامه می نویسد:"برخلاف روحانی جاشین او رئیسی هیچ تجربه ای در سیاست خارجی ندارد. رئیسی در پیروی از خط مشی مقام عالی رهبری برای لغو کامل تحریم ها اصرار دارد و قصد ورود به مداکره درباره برنامه موشکی و سایر مسائل را ندارد. با این وجود، منطقه باید خود را برای روزهایی داغ آماده کند.

رئیسی درباره سیاست منطقه ای گفته که نفوذ منطقه ای ایران تضمین کننده امنیت و ثبات منطقه است. منظور او از نفوذ منطقه ای گسترش عمق استراتژیک ایران و حضور آن کشور در دیگر کشورهای منطقه است. اگر تحریم ها لغو شوند مانند زمان حصول برجام در سال 2015 میلادی و آزاد شدن بخش قابل توجهی از پول های بلوکه شده ایران و لغو تحریم ها در دوره اوباما، ایران این بار نیز می تواند با دست بازتری از گروه های نیابتی اش در منطقه حمایت کند.

به همین خاطر بود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اظهار خرسندی از پیروزی رئیسی در انتخابات در پیامی وعده همکاری با دولت او را داد. شیخ نشین های خلیج فارس احتمالا نگران از پیروزی رئیسی هستند. کسانی که به رئیسی پیروزی اش را تبریک گفتند پوتین، اردوغان، اسد و حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان بودند که همگی دوستان جمهوری اسلامی ایران هستند. واقعیت آن است علیرغم آن که ترامپ فردی نامحبوب بود دست کم در سیاست خاورمیانه اش در مورد ایران از خود کارامدی نشان داد و ساده لوح بودن اوباما و سیاستمداران اروپایی را نشان داد.

امروز هیچ سیاستمدار اروپایی ای وجود ندارد که اذعان نکند برجام دچار کاستی بود. اکنون به نظر می رسد ایران دوگانه اصلاح طلب و اصولگرا را کنار گذاشته است و رئیسی را مطرح کرده است این موضوع تحت تاثیر شعار معترضان سال های 2017 و 2019 میلادی بوده است که فریاد زدند:"اصلاح طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا".

نشریه "گلف نیوز" امارات در مقاله ای انتقادی نسبت به رویکرد رئیسی می نویسد:"رئیسی در اولین کنفرانس خبری خود گفت که قصد دیدار با "بایدن" و مذاکره درباره برنامه موشکی ایران و مسائل منطقه ای را ندارد. هم چنین، او به سوابق اش در دهه 80 میلادی افتخار کرد.

در اینجا مشکل آن است که رئیسی بیش از اندازه سرسخت است و تبحر کافی در دیپلماسی ندارد که اگر داشت واژگان بهتر و سنجیده تری را برای پاسخ دادن به خبرنگاران انتخاب می کرد. در واقع، رئیسی فردی آماتور و تازه کار به نظر می رسد که در برابر توده تماشاگران قصد دارد نقش یک قهرمان را بازی کند این در حالی است که مردم ایران تحت تحریم هستند و زندگی شان به بدترین حالت ممکن سقوط کرده است.

سعودی ها که از سیاست های منطقه ای ایران ناراضی هستند اما پاسخی دیپلماتیک دادند. وزیر خارجه عربستان سعودی گفت که از دید آن کشور مقام عالی رهبری حرف آخر را در مورد سیاست خارجی ایران می زنند. واقعیت آن است که ایران به عنوان بازیگری مهم در منطقه باید درک کند که امنیت آن کشور امنیت منطقه است. واقعیت منطقه لزوم همکاری بیش تر بین دو کشور را نشان می دهد تا به خاورمیانه ای امن تر دست یابیم که به نفع همگان خواهد بود".

 

روزنامه "واشنگتن پست" در مقاله مفصلی به برآمدن رئیسی پرداخته است و می نویسد:"او روحانی باهوشی نیست اما مجری ای قاطع است و از شدت عمل به خرج دادن نمی هراسد. رئیسی تمام تلاش اش را می کند تا عقیده ای را حفظ کند که تعداد هر چه کمتری از ایرانیان آن را می پذیرند. امید کسانی که از رئیسی خواستند به عرصه انتخابات وارد شود آن است که او با قاطعیت و شدت عمل بتواند بر مخالفت های موجود در جامعه فائق آید".

این روزنامه در ادامه می افزاید:"از سال 2017 میلادی، مقام های عالی نظام نسبت به رئیسی نظری مثبت داشتند اما رئیسی برای ظهور در حکومت نیازمند بود تا از دادگاه ها و زندان ها فراتر رود و مهارت های مدیریتی کسب کند و به همین خاطر، رئیس آستان قدس رضوی شد. پول زیاد در گردش در آن نهاد به رئیسی قدرت و حمایت بخشید و او را به بازیگری مهم تبدیل کرد. با این وجود، رئیسی بازهم وجهه عمومی اش ثابت ماند و در انتخابات از روحانی شکست خورد. 

"واشنگتن پست" در ادامه می افزاید:"نظام سیاسی ایران چند لایه و با ساختارهای متعدد است. نبوغ جمهوری اسلامی در سالیان گذشته این بود که به مردم فرصت می داد تا در انتخابات شرکت کنند در حالی که روحانیت با تدبیر خود دوباره در رای گیری به قدرت می رسید حال از هر یک از جناح های سیاسی. انتخابات این دوره اما مفهوم انتخابات را کاملا از بین برد. اکنون اعتقاد به اصلاح درون ساختاری ایران از بین رفته به جز شاید در میان چپگرایان غربی که هنوز به اصلاحات امید دارند. 

این روزنامه در ادامه می نویسد:"بایدن دو مشکل اساسی با دولت رئیسی خواهد داشت نخست مشکل حقوق بشری او. بایدن علاقه ای ندارد بدون تعیین شرط و کسب امتیاز از طرف ایرانی تحریم های وضع شده علیه افراد جمهوری اسلامی ایران را لغو کند.

مسئله دوم آن که کاخ سفید اصرار دارد پس از احیای توافق هسته ای بحث های اضافی در مورد برنامه موشکی و فعالیت منطقه ای ایران صورت گیرد که فقدان آن را در برجام از نواقص توافق هسته ای پیشین می داند رئیسی اما به صراحت بحث در این موارد را رد کرده است. رئیسی پیش از هر چیز درباره فرهنگ و ایدئولوژی دغدغه دارد نه امتیازات اقتصادی.

"واشنگتن پست" در پایان می نویسد:"انتخاب رئیسی می تواند به تزلزل بیش تر ایران منجر شود. اگر تحریم ها لغو شوند زمامداران ایران با انتظارات فزاینده شهروندان مواجه می شود و اگر به آن مطالبات توجه نکنند در آینده با مخالفت های روزافزون تری مواجه خواهند شد. در چند سال گذشته ایران شاهد اعتراضاتی بود که توسط تمام طبقات اجتماعی صورت گرفته اند. چالش اصلی بایدن باید تصمیم گیری در این باره باشد که چگونه با رئیسی در صورت تکرار اعتراضات سالیان گذشته و برخورد شدید با آن مواجه شود".

 

روزنامه "کریستین ساینس مانیتور" در گزارشی به این موضوع اشاره می کند که رئیسی به شدت نیازمند توافق هسته ای تازه است و در این باره می نویسد:"توافق هسته ای دقیقا همان چیزی است که رئیسی به آن نیاز دارد.

تندروها سال ها روحانی میانه رو را سازشکار و خائن قلمداد می کردند و از او به دلیل حصول برجام انتقاد می کردند. اکنون باید پرسید چگونه رئیسی که خود پیش تر منتقد دولت روحانی بود خواستار احیای توافق هسته ای شده است؟

پاسخ آن است که تندروها که اکنون قدرت را در دست می گیرند متوجه شده اند که بهترین راه برای جلب رضایت عمومی و کمک به برقراری آرامش در جامعه ناراضی ایران مزایای اقتصادی حاصل از توافق هسته ای خواهد بود.

از سوی دیگر، شاید دلیل اصلی آن باشد که رئیسی با کم ترین میزان مشارکت در انتخابات به ریاست جمهوری رسیده است و این به معنای آن است که لغو تحریم ها برای تقویت موقعیت او در مقام رئیس جمهور ضروری به نظر می رسد.

در وضعیت ایده آل، رئیسی ترجیح می دهد بازگشت به توافق هسته ای از سوی امریکا و توافق در این زمینه در روزهای باقی مانده دولت روحانی صورت گیرد تا روحانی بار دیگر مقصر شناخته شود اما رئیسی خود از سود اقتصادی حاصل از توافق هسته ای بهره مند شود.

رئیسی و نیروهای تندروی پشت سر او لزوما طرفدار احیای برجام نیستند بلکه خواستار لغو تحریم ها هستند. آنان اکنون واقعا و در عمل درک می کنند که برای لغو تحریم ها برجام باید مورد بازبینی قرار گیرد چرا که بدون آن راهی برای خلاص شدن از شر تحریم های بانکی و نفتی وضع شده علیه ایران وجود نخواهد داشت".

یک تحلیلگر سیاسی ایرانی که نخواسته نام اش فاش شود می گوید:"جوانان ایرانی اکنون می گویند برای مان دسترسی به اینترنت را فراهم کنید، رونق اقتصادی و شغل را ایجاد کنید سپس ما شما را با عرصه سیاسی تنها می گذاریم و دیگر مطالبه ای نخواهیم داشت.

در واقع، اکنون وضعیت به گونه ای شده که اگر ایرانیان از نظر معیشتی وضعیت شان بهبود یابد ممکن است به راحتی از ایده مشارکت سیاسی صرفنظر کنند. در این الگو تا زمانی که رفاه، توسعه اقتصادی و شغل تامین شود مردم برای اعتراض به خیابان نمی آیند و خواستار آزادی سیاسی نخواهند شد.

در نتیجه، سیاستمداران تندرو ایران دریافته اند که در مواجهه با عدم حمایت مردمی برای جلب رضایت مردم باید به تامین نیازهای اقتصادی و معیشتی روی آورند. در آن صورت، ایران از وضعیت یک دولت انقلابی به کشوری تبدیل می شود که در آن دیگر حمایت سیاسی مردمی ضروری نیست. این الگوی تندروهای ایران پیروی از نحوه زمامداری پوتین در روسیه است".

عکس روز
خبر های روز