دکتر محمد سلطاني‌فر، استاد دانشگاه و از صاحب‌نظران و فعالان رسانه‌اي کشور به شمار مي‌رود.درخصوص حادثه پلاسکو و عدم مسئوليت‌پذيري برخي از افراد در اين حادثه گفت‌و‌گويي را با وي انجام داده‌ايم که نقطه‌نظرات ايشان را در پي ‌مي‌خوانيد

***

قاليباف در جلسه شوراي شهر گفته است که «جايي که بايد از مردم عذرخواهي کنيم مديريت بحران است،نه حادثه پلاسکو.» نظر شما در اين رابطه چيست؟

يکي از تبعات شورايي شدن امور و حوزه هاي مختلف در کشور اين است که تصميم‌گيري‌ها و سياست‌گذاري ها، عمدتا در شوراها صورت مي گيرد، اين امر سبب مي شود، زماني که اتفاق يا حادثه اي در کشور رخ داد، مسئول يا مسئولان اصلي حادثه در زير پوشش تصميمات شورايي پنهان شوند. در ساختارهاي شورايي، يکي از ترفندها و سياست‌هاي غالبي که مسئولان در پيش مي گيرند، شانه خالي کردن از زير بار مسئوليت ها و اشتباهاتي است که در حوزه فعاليت خود انجام داده‌اند. در طول سال هاي گذشته به وفور چنين سياستي در ميان مديران و سياستمداران کشور در حوزه هاي مختلف اقتصادي، سياسي و اجتماعي رواج داشته است. در حادثه پلاسکو شهردار تهران، آقاي دکتر قاليباف نيز از سياست ياد شده استفاده و در جلسه اي که با اعضاي شوراي شهر برگذار شد، تقصير را به گردن وزارت کار و دولت انداخت. دليل اين رفتار قاليباف را نبايد تنها مربوط به شخص ايشان دانست و او را متهم اصلي قلمداد کرد. چنين رفتارهايي ريشه در همان ساختار شورايي دارد، که سبب مي شود مديران و مسئولان شهري و کشوري به آساني اشتباهات را به گردن ديگري بيندازند. من در رابطه با پرسش شما به مسئول بودن يا نبودن قاليباف نمي پردازم، بلکه از ساختاري انتقاد مي کنم که مسئوليت‌پذيري را مخدوش کرده و در نهايت شرايطي شکل مي گيرد که پس از حادثه‌اي جانسوز مانند ريزش ساختمان پلاسکو و شهادت آتش نشانان، نه تنها کسي مسئوليت حادثه را نمي پذيرد، بلکه حتي يک عذرخواهي ساده از مردم صورت نمي گيرد. در سال‌هاي گذشته نيز شاهد حوادث گوناگوني در کشور بوده‌ايم که مانند حادثه پلاسکو نه مسئولانش شناخته شدند و نه کسي از مردم عذرخواهي کرد.

زماني که جلسه اي يک ساعت و نيمه در شوراي شهر، در رابطه با حادثه‌اي که احساسات عمومي را جريحه‌دار کرده برگذار و براي آن 150 نفر دعوت مي شوند، چگونه برخي انتظار دارند نتيجه‌اي حاصل شده و مسئولان حادثه مشخص شوند؟ مسئوليت ناپذيري در حادثه دلخراش پلاسکو محصول عملکرد و رفتار يک شخص خاص يا شهردار تهران نيست، بلکه محصول ساختاري شورايي است که مسئوليت‌پذيري را در امور مديريتي کشور مخدوش کرده است. در ديگر نقاط دنيا نيز تقريبا نگاه بخش دولتي مبتني بر شوراها و جلسات متعدد حاکم است.

مسأله ديگري که بايد آن را مطرح کنم اين است که مسئولان ما بعضا قداستي براي خود قائل مي شوند که فکر مي کنند کسي حق ندارد از عملکرد آن ها انتقاد کند.

به اعتقاد من مسئولان و مديران شهري و کشوري بايد ياد بگيرند که در هر مقام و مکاني که هستند، در برابر عملکردهاي خود مسئوليت قبول کرده و اگر اشتباه و خطايي کردند از مردم عذرخواهي و حتي در مواردي استعفا دهند. مسئولان ما به گونه اي رفتار مي کنند که اگر کسي نقدي بر عملکرد آن ها داشت، از نقد خود پشيمان شود.

پس از حادثه پلاسکو، يکي از پرسش هايي که در اذهان عمومي شکل گرفت، نظارت ضعيف شوراي شهر تهران بر عملکرد شهرداري است. نظر شما در اين رابطه چيست؟

يکي از اشکالاتي که امروز گريبانگير جامعه ايراني شده، جناحي و سياسي شدن اموري است که هيچگونه ارتباطي به جناح بندي هاي سياسي ندارد.

در حادثه پلاسکو، آنچه که از نگاه مديران و مسئولان مغفول ماند، ابعاد ملي و فراجناحي اين حادثه بود، که احساسات عمومي را جريحه دار کرده است. اکنون جاي آنکه حادثه پلاسکو به عنوان يک مسأله ملي مورد بررسي قرار گيرد، متأسفانه شاهديم که صحبت هايي مبني بر اينکه چه تعداد در شوراي شهر تهران موافق يا مخالف قاليباف هستند مطرح مي شود، در حالي که حادثه پلاسکو مسأله اي ملي است و بايد براي التيام افکار عمومي و پيشگيري از چنين حوادثي در آينده، اختلافات و سلايق جناحي را کنار گذاشته و براي رضايت و امنيت خاطر مردم کوشش کنند.

مسائل جناحي به قدري در جامعه قوي شده که استقلال فکري انسان ها از ميان رفته و افراد و رسانه ها خارج از جناح‌بندي هاي سياسي اظهار نظر نمي کنند.

برخي تحليل گران معتقدند حضور برخي افراد در شوراي شهر که تخصصي در امور مديريتي و شهري ندارند و بعضا چهره هاي ورزشي هستند، يکي از دلايل اصلي ضعف عملکرد شوراي شهر در نظارت بر عملکرد شهرداري و امور شهري است. نظر شما در اين‌باره چيست؟

اين ضعف در شوراي شهر مشهود است و همانطور که شما گفتيد، کساني در شوراي شهر تهران حضور دارند که هيچگونه دانشي در زمينه مديريت شهري ندارند. به اعتقاد من در انتخابات آينده شوراي شهر، مردم به کساني رأي خواهند داد و کساني را وارد شوراي شهر خواهند کرد که از مشکلات و چالش هاي شهر آگاه بوده و دانش و توانايي مديريت معضلات شهري را داشته باشند.

حضور کساني که تخصص‌شان در حوزه‌هايي غير از امور شهري مانند ورزش، موسيقي و... است، جاي اينکه درماني بر دردهاي شهر به ويژه کلانشهرهايي مانند تهران باشد، دردي مضاعف است که مردم بايد در انتخابات آينده اين مسأله مهم را مدنظر قرار داده و کساني را انتخاب کنند که با مشکلات شهري دست و پنجه نرم کرده و از دانش کافي و لازم برخوردار باشند.