۳۰ میلیارد دلار پیچیده در مه‌!

دیگر کسی درباره پول‌های بلوکه شده سخن نمی‌گوید. نه پول‌های بلوکه شده در ایران و نه پول‌های بلوکه شده در چین و سایر کشورها.

در حالی که حرف و حدیث بر سر هفت میلیارد دلار بود «میثم فاضلی»، مدیر امور مطالعات سد چمشیر و کارشناس فنی شرکت توسعه منابع آب و نیروی وزارت نیرو گفت: «در پروژه چمشیر، حدود ۳۰ میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران در چین وجود داشت که دولت چین به ایران باز نمی‌گرداند. در نهایت برای زنده شدن این پول توافق شد که چین از این پول به ایران وام دهد. یعنی از پول خودمان به خودمان! پولی که از بخشی از آن در چمشیر استفاده شد. البته به شرط آن‌که در این زمینه چین نیز یک طرف پروژه باشد». اولین روزهای استقرار دولت سیزدهم بود که خبرها حکایت از آزادسازی قریب‌الوقوع منابع ارزی ایران داشت اما حالا دیگر کسی در این باره حرفی به میان نمی‌آورد چرا که با گذشت 16 ماه از استقرار دولت هنوز خبری دراین باره نیست.

 ایران پول‌های بلوکه شده فراوانی در برخی کشورها دارد. مهمترین‌شان کره جنوبی و عراق است. ایران سال‌هاست با کره جنوبی در حال مذاکره برای بازپس‌گیری این پول‌هاست اما هنوز توفیقی حاصل نشده است. علی قنبری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با «توسعه ایرانی» در این خصوص گفت: دولت توفیقی در این زمینه نداشته است طبیعی است که سکوت اختیار کند و در این مورد توضیحی ندهد.

 وی با اشاره به اینکه این دولت فرصت داشت برجام را نهایی کند اما نخواست یا نتوانست این کار را انجام دهد، گفت: متاسفانه دولت بدون تجربه اجرایی و با دستور و فرمان وارد میدان شد و فرصت‌ها را سوزاند. آن زمان که به سود ما بود که برجام احیا شود، این کار را نکرد و حالا که غربی‌ها دست بالا را گرفتند، درصدد است برجام را احیا کند.

وی گفت: متاسفانه پول ایران تنها در عراق و کره نیست و بخشی از پول ایران در چین نیز بلوکه شده است. برخی منابع میزان پول بلوکه شده ایران را در چین حدود 30 میلیارد دلار اعلام کرده‌اند .

 قنبری با تاکید بر اینکه کسانی که فکر می‌کردند بدون توافق و بدون اف‌ای‌تی‌اف می‌توانند پول‌ها را بگیرند و اقتصاد را اداره کنند، امروز متوجه شده‌اند موضوع فراتر از این حرف‌هاست.

خبری از آزادسازی پول‌ها هست؟

در اولین روزهای استقرار دولت سیزدهم، مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری اعلام کرد که به زودی پول‌های بلوکه شده ایران آزاد خواهد شد. این خبر که با اسم رمز خبر خوش در رسانه‌های همسو با دولت منتشر شد، البته به حقیقت نپیوست و حالا با گذشت 16 ماه از استقرار دولت هنوز خبری از پول‌های ایران در کره و عراق و دیگر کشورها نیست .

 برخی از فعالان بازار ارز معتقدند که هر بار قیمت ارز روندی افزایشی پیدا می‌کند، خبر آزادسازی پول‌های بلوکه شده به عنوان خبری برای مدیریت بازار ارز منتشر می‌شود اما دیگر بازار ارز اعتماد خود را به این دست اخبار نیز از دست داده است. اوایل مهرماه نیز رسانه‌های حامی دولت و رسانه نزدیک به شورای امنیت ملی از آزادسازی پول ایران در کره خبر دادند اما این مهم هنوز محقق نشده است. در این دوره زمانی همزمان با انتشار خبری در رسانه نور نیوز در خصوص آزادسازی پول‌های بلوکه شده، تسنیم به نقل از سخنگوی سازمان ملل از آزادی باقر نمازی از زندان خبر داد. در عین حال وکیل سیامک نمازی خبر مرخصی موقت موکلش را در مصاحبه با خبرگزاری رویترز تأیید کرد.

سیامک نمازی از سال ۲۰۱۵ در زندان به سر می‌برد و به جرم «همکاری با دولت‌های متخاصم» به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

«استفان دوجاریک»، سخنگوی سازمان ملل پیش از این در صفحه توئیتر خود نوشته بود که «باقر نمازی» از زندان آزاد شده و ایران را ترک کرده و «سیامک نمازی» نیز آزاد شده (اما همچنان در ایران) است.

تحریم دوباره ایران پس از خروج ترامپ از برجام البته سبب شد پول‌های ایران در بسیاری از کشورها بلوکه شود. طبق گزارش‎‌ها حجم قابل توجه پول ایران در عراق و کره جنوبی بلوکه است و در سایر کشورها نیز ایران منابعی کمتر در محدوده یک تا سه میلیارد دلار را داراست .

گفته می‌شود میزان پول‌های بلوکه شده ایران در عراق بین ۵ تا هشت میلیارد دلار، میزان پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی بالغ بر هفت میلیارد دلار و در ژاپن و عمان و ... در محدوده یک تا سه میلیارد دلار است. البته برخی معتقدند ایران در چین نیز چیزی حدود 30 میلیارد دلار پول بلوکه شده دارد اما برخی دیگر بر این اعتقادند این پول در چین بلوکه نشده است.

 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: متاسفانه دولت بدون تجربه اجرایی و با دستور و فرمان وارد میدان شد و فرصت‌ها را سوزاند. آن زمان که به سود ما بود برجام احیا شود، این کار را نکرد و حالا که غربی‌ها دست بالا را گرفتند، درصدد است برجام را احیا کند

در تمام سال‌هایی که ایران در تلاش است شرایط را برای آزادسازی پول‌ها مهیا کند، با چراغ قرمز آمریکا مواجه شده است.

دولت ایران در اواخر دوره استقرار حسن روحانی، تلاش فراوانی را برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده در دستور کار قرار داد اما درنهایت این مهم جامه عمل نپوشید. پیش از این البته 400 میلیون پوند از پول ایران در انگلستان آزاد شده است.

ایران در چین پول دارد؟

علی قنبری در پاسخ به این سئوال که آیا ایران در چین پول دارد یا خیر؟ گفت: طبیعی است که ایران منابع عظیمی در چین داشته باشد. با توجه به اینکه بزرگترین خریدار نفت ایران در شرایط تحریمی کنونی چین است، می‌توان چنین انتظاری را داشت.

 وی گفت: دولت اصلا اعلام نکرده است که پول ایران بابت فروش نفت به چه صورتی از سوی چین پرداخت می‌شود؟ وقتی این موضوع را نمی‌دانیم همه چیز مبهم می‌شود، اما طبیعی است که چینی‌ها هر چند شریک استراتژیک ما هستند، نخواهند در دام تحریم آمریکا بیافتند و در نتیجه پولمان را پرداخت نکنند. وی گفت: من معتقدم میزان پول ایران که در چین وجود دارد، حتی می‌تواند بیش از 30 میلیارد دلار باشد و احتمالا به دلایل سیاسی موضوع از سوی دولت ایران اعلام نمی‌شود.

وی گفت: همین حالا به طور شفاف درباره چرایی آزاد نشدن پول ایران و عدم تحقق وعده‌ها در این مورد سخن نگفته‌اند. مثلا نمی‌دانیم که پول ایران در عراق چه میزان آزاد شده است؟

وی گفت: دولت در تحقق هیچ کدام از وعده‌هایش موفق نبود و در تحقق این وعده نیز توفیقی به دست نیاورده است. از این رو ترجیح می‌دهد با سکوت از کنار این شکست عبور کند و درباره‌اش صحبتی نکند .

به گفته وی وقتی تکلیف برجام و اف‌ای‌تی‌اف روشن نیست امیدواری چندانی برای تحقق این هدف نیز وجود ندارد. می‌بینیم نوسانات بازار ارز به شدت زیاد شده و حالا قصد دارند با اقدامات حاشیه‎ای بازار ارز را مدیریت کنند در حالی که بحران اصلی و مشکل اصلی پابرجاست.