امیدواری ایران به گشایش گرهِ برجام

روز نو :با وجود تصویب قطعنامه جدید شورای حکام بر علیه ایران و همچنین اعلام مقام‌های آمریکایی مبنی بر قطع گفتگوهای هسته‌ای با ایران، همچنان روسیه و ایران بر تلاش جهت ادامه رایزنی‌های هسته‌ای در جهت دست‌یابی به توافقی در زمینه برجام، تاکید دارند. این در حالی است که وزیر خارجه ایران به تازگی اعلام کرده است که واشنگتن رفتار دوگانه‌ای دارند چرا که مسوولان آمریکایی از یک‌سو در پشت پرده برای رسیدن به توافق عجول هستند و از سوی دیگر در رسانه‌ها صحبت‌های دیگری را مطرح می‌کنند. در همین حال نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نیز اعلام کرده است که احتمالا دور جدید مذاکرات ایران و آژانس اتمی تا پایان ماه جاری میلادی برگزار شود.

میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در گفت‌گو با شبکه روسیه۲۴ از برگزاری مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا پیش از پایان ماه جاری میلادی خبر داد. اولیانوف اظهار کرد: «انتظار می‌رود که دور جدید مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا پیش از پایان نوامبر در تهران انجام شود.» او خاطر نشان کرد: «می‌بایست تا پیش از پایان ماه نوامبر دور جدیدی از رایزنی‌ها میان کارشناسان آژانس اتمی و طرف ایرانی انجام شود. قرار بر این بود این نشست در تهران برگزار شود که امیدوارم این برنامه‌ها به قوت خود باقی بماند.»

در همین حال، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در صفحه شخصی خود در توییتر در واکنش به بیانیه آمریکا عنوان کرد که سیاست فشار حداکثری آمریکا دلیل اصلی افزایش میزان غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران بوده است. به گزارش ایسنا، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در واکنش به آن بخش از بیانیه آمریکا که عنوان کرده بود که غنای ۶۰ درصدی اورانیوم توسط ایران هیچ دلیل معتبری ندارد، در توییتی نوشت: «بیایید فراموش نکنیم که سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران نیز هیچ دلیل صلح‌آمیز معتبری ندارد. این دلیل اصلی است که باعث شد ایران غنای شصت درصدی اورانیوم را آغاز کند.» او هم‌چنین در توییت دیگری در واکنش به آن بخش از بیانیه آمریکا که می‌گفت که ایران باید به تمامی فعالیت‌های دردسرساز و اقداماتی مغایر رفتار سایر کشورهای سرتاسر جهان است پایان دهد، نوشت:« برای اینکه چنین اتفاقی رخ دهد ما باید مذاکرات وین بر سر احیای برجام را نهایی کنیم.»

در همین حال، پیش از این، حسین امیرعبدللهیان وزیر امورخارجه ایران در تماس تلفنی با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته بود که برنامه‌ریزی برای یک همکاری قوی و خوب میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال انجام است. این در حالی است که روز پنج‌شنبه یک قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ۲۶ رای موافق، ۲ رای مخالف و پنج رای ممتنع به تصویب رسید که با استقبال آمریکا و تروئیکای اروپایی مواجه شد. در این بیانیه که روز جمعه منتشر شد، آمده است: «دول فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا از تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص ایران استقبال می‌کنند. این قطعنامه در پاسخ به همکاری ناکافی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص مسائل جدی و حل‌نشده مرتبط با تعهدات قانونی ایران ذیل توافق پادمانی پیمان عدم اشاعه هسته‌ای تصویب شده است.»

در ادامه این بیانیه تصریح شده است: «ایران باید توضیحات معتبر فنی برای وجود ذرات اورانیوم شناسایی شده در اماکن اعلام نشده در ایران ارائه کند و درخصوص مکان این مواد هسته‌ای و یا تجهیزات آلوده شفاف‌سازی کند. این قطعنامه بر حمایت قاطع از تلاش‌های مداوم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل‌وفصل این مسائل حیاتی با ایران تاکید می‌کند.» همچنین در پایان این بیانیه آمده است: «همانطور که شفاف ساخته‌ایم، اگر ایران این کار را انجام دهد و مدیرکل آژانس اتمی بتواند گزارش دهد، همه مسائل پادمانی حل‌نشده دیگر حل‌وفصل شده‌اند، در آن صورت شورای حکام می‌تواند به رسیدگی به این مسئله خاتمه دهد. ما امیدواریم که ایران با حسن نیت از فرصت همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت حل‌وفصل مسائل حل‌نشده استفاده کند تا دیگر لازم نباشد شورا در این خصوص اقدامات بیشتری انجام دهد.»در همین حال روز گذشته وزیر امور خارجه ایران با تاکید بر اینکه اقدام اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام اقدامی غیرسازنده بود، تاکید کرد: «ایران ضمن پای‌بندی به حقوق بین‌الملل و تعهدات بین‌المللی خود در این زمینه اقدام متقابل و موثر انجام خواهد داد.» به گزارش ایسنا، حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ظهر دیروز در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه عمان با تاکید بر اینکه روابط ایران و عمان نمونه ممتازی از روابط همسایگی مبتنی بر دوستی، برادری و صداقت در عرصه دیپلماتیک است، افزود: «امروز در جریان دیدار با وزیر خارجه عمان در مورد موضوعات مختلف از جمله روابط دو جانبه گفت‌وگو و رایزنی کردیم.»
این دیپلمات ایرانی در ادامه صحبت‌های خود در نشست مطبوعاتی با وزیر خارجه عمان به اقدام هفته گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران اشاره کرد و گفت: «در اواخر هفته گذشته شاهد اقدام غیرسازنده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بودیم. در حالی که دو هفته پیش هیاتی متشکل از وزارت خارجه ایران و سازمان انرژی اتمی به وین سفر کرده بودند و در خصوص همکاری‌های نیرومندانه‌تر آژانس و ایران توافق کرده بودند و دیدار سازنده‌ای نیز با آقای گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشتند اما یکباره در راستای تاثیرگذاری بر محیط داخلی ایران و اعمال فشار حداکثری و در تداوم سیاست و رویه به شدت ریاکارانه آمریکا، به یکباره قطعنامه‌ای علیه ایران روی میز گذاشته شد و آمریکا و سه کشور اروپایی از آژانس سوءاستفاده سیاسی کردند.» او در همین راستا گفت: «ما ضمن پایبندی به حقوق بین‌الملل و تعهدات بین‌المللی خود در برابر این تحولات، اقدام متقابل و موثر انجام می‌دهیم.»امیرعبدالهیان در ادامه تاکید کرد که طرفین به نقطه خوبی در مذاکرات رسیده‌اند و توافق ریل‌گذاری شده‌است. او در این رابطه گفت: «پس از سفر به نیویورک و استقرار راب مالی و علی باقری، پیام‌ها به واسطه کشور ثالت اروپایی منتقل شد و ما هم برای نشانه حسن نیت، یک زندانی آمریکایی با جرم محسوس جاسوسی را آزاد کردیم و از طریق عمان تحویل دادیم.» او همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «ما به صراحت اعلام کرده‌ایم که باید موارد اتهامی که آژانس در حوزه هسته‌ای مطرح کرده حل و فصل شود و ما حاضر به توافقی نیستیم که بعدا مانند استخوان لای زخم مانده، دائم آژانس بخواهد از مسیر سیاسی و به بهانه این موارد اتهامی فشارهایی را به ایران وارد کند.»

با این وجود مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته در بخشی از اظهاراتش با دفاع از اقدامات تحریمی اخیر اتحادیه اروپا علیه ایران در پی اتفاقات اخیر، گفت که موضوع برجام به این اقدامات بی‌ارتباط است و کار بر روی این توافق با ایران ادامه دارد. به گزارش وب‌گاه اقدام خارجی اتحادیه اروپا، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: «ایران در دستور کار نشست وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا بود و ما بسته تحریمی دیگری را علیه سرکوب‌گران تظاهرات‌کنندگان در ایران تایید کردیم.» بورل با تایید گفت‌وگویش با حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت: «من با وزیر امور خارجه ایران صحبت کردم. ما درباره برجام و حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین که باید متوقف شود نیز مذاکره کردیم.او در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر این که آیا از نظر او، اقدامات تقابلی ایران در نتیجه اعمال تحریم‌های جدید، منجر به از بین رفتن برجام نخواهد شد، گفت: «هر کسی تحریم می‌شود، اقدمات تقابلی انجام می‌دهد، این بخشی از قاعده بازی است؛ ما آماده‌ایم. از نظر من این یک اشتباه است.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه گفت: «از طرفی، من فکر می‌کنم برجام مسئله دیگری است. برجام راجع به هسته‌ای شدن ایران است و بهترین راه جلوگیری از آن،‌ کار کردن روی برجام است.» او اضافه کرد: «برجام در مسیر درستی نیست؛ در یک بن‌بست است اما کار بر روی آن ادامه دارد.»