نقد و بررسی برنامه ایتا و ویژگی‌های این پیام‌رسان ایرانی

اپلیکیشن پیام رسان ایتا (Eitaa) که یکی از چند پیام رسان ایرانی در سال‌ گذشته محسوب می‌شود، به جرگه رقبای داخلی تلگرام پیوسته است که مهم‌ترین خصیصه آن، شباهت بی حد و حصر آن به تلگرام بوده و طبق بررسی‌هایی که در ادامه آن را مشاهده خواهید کرد، به طور واضح تنها هدف برنامه نویسان این اپلیکیشن، اختراع تلگرام دوم بوده است!

در بررسی اپلیکیشن ایتا قصد داریم تا به 7 ویژگی از این پیام رسان ایرانی تازه وارد بپردازیم که مهم‌ترین نکات موجود در آن محسوب می‌شود. در بین مشخصات و ویژگی‌هایی که برای پیام‌رسان ایتا ذکر می‌کنیم، ضعف‌های موجود در آن را که فعلا به دلیل تعداد کاربران اندک، کم بوده را نیز ذکر می‌کنیم تا یک بررسی جامع و کامل از این اپلیکیشن پر حاشیه در نوروز 97 داشته باشیم.

بررسی اپلیکیشن ایتا و ویژگی‌های بارز آن
با صحبت‌هایی که راجع به فیلتر تلگرام مطرح شده است، هرازگاهی یک پیام رسان ایرانی نقل محافل کاربران حوزه آنلاین می‌شود. پیام رسان ایتا یکی از همین پیام رسان های ایرانی است که در این مطلب به بررسی ویژگی‌ها و امکانات آن پرداخته‌ایم. با تکراتو همراه باشید

1. رابط کاربری ایتا بسیار شبیه به تلگرام محبوب ما ایرانی‌ها!
اپلیکیشن پیام رسان ایرانی ایتا به نظر می‌رسد که با یک دستور بسیار پیش پا افتاده راه‌اندازی شده است. دستور کار مشخص این پیام رسان به طور واضح همین جمله یک خطی است که: تلگرام را دوباره طراحی کنید!

با توجه به تجربه‌های تاخ موجود در مورد اپلیکیشن‌های پیام رسان دیگر مثل سروش، بله، گپ، آی گپ (که البته شباهت زیادی به تلگرام دارد)، بیسفون و … مسئولین ایرانی به خوبی به این موضوع پی برده‌اند که ایرانی‌ها به دنبال قشنگی‌های موجود در گپ و یا امکانات ایرانیزه شده‌ی سروش و یا امکانات مالی بله یا امنیت خودخوانده آی گپ نیستند.

ایرانی‌ها با تلگرامی که ساده و بی آلایش است، خو گرفته‌اند و صرفا به دنبال آن هستند. البته مسائل دیگری از جمله کیفیت سرورهای پیام رسان‌های داخلی نیز مورد بحث بوده، ولی خو گرفتن کاربران ایرانی با ظاهر تلگرام، چیزی نیست که با هر مورد دیگری جایگزین شود (با کلیک کردن بر روی تصاویر آنها را در اندازه بزرگ ببینید).

رابط کاربری اپلیکیشن ایتا به قدری شبیه تلگرام است که گویی انگار یکی از نسخه‌های غیررسمی تلگرام بوده و صرفا اسم اختصاصی گرفته است. البته بررسی‌های بیشتری باید روی سورس این برنامه صورت بگیرد تا دقیقا نحوه برنامه نویسی و طراحی آن مشخص شود، اما طبق ادعای مسئولین اپلیکیشن ایتا، تمامی کدها و طراحی‌های انجام شده در این برنامه اختصاصی بوده و از سورس تلگرام استفاده نشده است.

تقریبا در رابط کاربری مورد خاصی وجود ندارد که برای ایتا اختصاصی شده باشد و شاید اگر حداقل بعضی از امکانات تلگرام نیز به این اپلیکیشن منتقل می‌شد، می‌توانست از اقبال بیشتری برای استفاده کاربران ایرانی قرار بگیرد.

2. ربات‌های هوشمند ایتا؛ فراتر از انتظار
یکی دیگر از ویژگی‌هایی که در بررسی اپلیکیشن ایتا دیدیم، ربات‌های هوشمندی است که همانند ربات تلگرام عمل کرده و طبق توضیحات ارائه شده توسط مسئولین این پیام رسان، در آینده تغییرات زیادی نسبت به امکانات فعلی خواهد داشت. کاربران ایتا می‌توانند با راه‌اندازی ربات ‌های دلخواه، بسیاری از عملکردهای روزانه خود را با استفاده از دستیارهای هوشمندی که در تلگرام بسیاری از کارهای روزمره و روتین را انجام می‌دهند، انجام داده و آن‌ها را فعال کنند.

3. پلت‌فرم‌های مختلف برای ایتا
در اپ ایتا برخلاف سایر اپلیکیشن‌های پیام رسان ایرانی، نسبت به فعال‌سازی پلت‌فرم‌های دیگر جز اندروید، همت بیشتری گماشته شده است و قبل از اینکه کاربران نسبت به فعال‌سازی آن‌ها درخواست کنند، خود مسئولین اپلیکیشن نسبت به فعال‌سازی نسخه وب اقدام کرده و آن را در دسترس کاربران قرار داده‌اند.

جالب است بدانید که نسخه وب ایتا نیز به طور مو به مو از روی تلگرام کپی شده است و هیچ تفاوتی نسبت به نسخه وب تلگرام نداشته و مسئولین ایتا بدون ذره‌ای سلیقه و تغییر و ایرانیزه کردن آن، تابع طراحی قدم به قدم تلگرام بوده‌اند.

به جز نسخه وب، ایتا دارای نسخه ویندوز نیز هست و برای کاربرانی که روی نوت‌بوک از این پیام رسان‌ها استفاده می‌کنند، نسخه اختصاصی ارائه داده است که قطعا حدس زده‌اید، باز هم ذره‌ای نسبت به تلگرام تفاوتی نداشته و همانند نسخه ویندوز تلگرام، طراحی و به کاربران ایرانی عرضه شده است.

به طور کلی اپلیکیشن ایتا در ارائه نسخه‌های مختلف به خوبی عمل نموده است، ولی عدم تغییر و نوگرایی و اختصاصی سازی در پلت‌فرم‌های مختلف، علاوه بر نقطه قوت موقتی که در آن به شمار می‌رود تا کاربران ایرانی را راضی به استفاده از آن نماید، نقطه ضعف بزرگی است که در دراز مدت به ضرر این اپلیکیشن تمام خواهد شد.

با توجه به تست‌های انجام شده روی این اپلیکیشن، کارایی و کاربری این پیام‌ رسان ایرانی خوب بوده و کندی‌های موجود در نسخه ویندوز سروش و یا نسخه ویندوز بله در این اپلیکیشن دیده نمی‌شود، ولی شاید حضور تنها 200 هزار نفر در این اپلیکیشن دلیل استیبل بودن آن به شمار رود و باید دید اگر تعداد کاربران آن به اعددای مثل 3 میلیون کاربر (همانند سروش ) برسد، چه واکنشی خواهد داشت و آیا این پایداری را حفظ خواهد کرد یا خیر؟

4. گروه و کانال بسازید
از دیگر ویژگی‌های پیام‌رسان ایتا امکان ساخت گروه و کانال است که در تلگرام بسیار مورد توجه قرار گرفته است و یکی از دلائل مهم استفاده از تلگرام بوده است. با توجه به تست‌های انجام شده در این پیام رسان داخلی، فرایند ایجاد گروه و کانال دقیقا همانند تلگرام بوده و تغییری نسبت به آن نداشته است.

محدودیت خاصی برای تعداد اعضا در گروه‌های ایتا ذکر نشده است که شاید دلیل آن، کم بودن کاربران این برنامه بوده و با افزایش کاربران این پیام رسان، در آینده محدودیت‌های احتمالی نیز اعلام خواهد شد. همچنین برای کانال نیز محدودیت ذکر نشده و تمامی کارهایی که در تلگرام قابل انجام است، در ایتا نیز شدنی است و بدون مشکل در اختیار کاربران است (البته طبق بررسی‌های ما محدودیت 5000 نفری برای گروه‌های ایتا وجود دارد)

به طور مثال در گروه‌های ایتا می‌توانید ویدئوهای خود را به تصاویر GIF تبدیل کرده و ارسال کنید تا از حجم کمتری برخوردار شوند. همچنین برای دوستان خود ویدئو، عکس و پیام ارسال نمائید و از گفتگو با هم لذت ببرید. یکی از اشکالات دیگر اپلیکیشن‌های پیام رسان ایرانی، عدم نمایش و یا عدم نمایش درست تعداد بازدیدهای انجام شده از پست‌های کانال هاست که در ایتا عینا همانند تلگرام، این موضوع تعبیه شده و به طور کل تغییری نسبت به تلگرام وجود ندارد.

یکی از ویژگی‌هایی که در بررسی اپلیکیشن ایتا در سایت این برنامه به آن برخورد کردیم، یک ویژگی خاصی بود که در تلگرام وجود ندارد! البته صبر کنید؛ با بررسی هایمان متوجه شدیم در ایتا نیز وجود ندارد، ولی گویا در برنامه های آینده مسئولین این اپلیکیشن قرار گرفته است تا با اضافه کردن آن، برگ برنده خود را نسبت به تلگرام رو کند.

امکان مورد بحث ما، امکان ایجاد کانال‌های درختی است که طبق توضیحات موجود در سایت رسمی این اپلیکیشن، امکان ایجاد دسته‌های مختلف و دسترسی کاربران به هر بخش به صورت اختصاصی را فراهم می‌سازد.

کانال‌های درختی به گونه‌ای فعالیت می‌کنند که کاربران پس از ورود به کانال اصلی، با یک سری منو مواجه می‌شوند که همان کانال‌های زیرمجموعه است. با این امکان و ویژگی دیگر نیاز نیست کاربرانی که وارد کانال خبری می‌شوند و به دنبال اخبار اقتصادی یا ورزشی هستند، انواع و اقسام خبرهای علمی، اجتماعی و سیاسی را نیز ببینند و صرفا از دسته بندی دلخواه خود استفاده می‌کنند.

در صورتی که این امکان در اپ ایتا فعال شود، به نظر می‌رسد یک برگ برنده بزرگ برای آن محسوب شده و مدیران کانالها را برای استفاده از آن وسوسه خواهد کرد. همچنین این قابلیت، شاهد تهدیدی بزرگ برای سایتهای اینترنتی نیز محسوب شود که بزرگترین مشکل کانالهای تلگرامی یعنی عدم امکان دسترسی را برطرف کرده و با بزرگتر شدن ایتا در آینده احتمالی، می‌تواند یکی از گزینه‌هایی باشد که بتواند بر روی کار وب سایت‌ها تاثیر بگذارد!

5. اینترنت ارزان ایتا، چیزی که تلگرام از آن محروم است
یکی دیگر از ویزگی‌های پیام رسان ایتا که برای کاربران ایرانی وسوسه‌انگیز خواهد بود، محاسبه 50 درصدی ترافیک مصرف شده کاربران ایرانی است. در این اپلیکیشن با توجه به داخلی بودن سرورهای این پیام رسان، اینترنت مصرف شده در آن با 50 درصد تخفیف محاسبه شده و به صورت مثال، با استفاده‌ی 1 گیگابایتی از آن، صرفا 500 مگابایت از بسته اینترنتی سیم کارت کاربران یا بسته اینترنتی ADSL آنها کاسته خواهد شد.

در حال حاضر حدود 70 درصد ترافیک مصرفی کشور صرف تلگرام می‌شود و با یک حساب سرانگشتی، کاهش هزینه صورت گرفته در مخارج شبکه کشور در این پیام رسان و پیام رسان‌های داخلی، عدد قابل توجهی خواهد بود.

6. فضای ابری نامحدود و پرسرعت
قابلیت استفاده از فضای نامحدود ابری برای کاربران اپلیکیشن Eitaa، همانند تلگرام از دیگر ویژگی‌هایی است که باعث شده است یکی از اشکالات بزرگ بعضی دیگر از اپلیکیشن‌های پیام رسان داخلی، برطرف شود. در این پیام‌رسان ایرانی، این قابلیت خاص تلگرام شبیه سازی شده و برای استفاده ایرانی‌ها، آماده شده است.

طبق بررسی اپ Eitaa توسط ما، به دلیل اینکه سرورهای این پیام‌رسان در داخل کشور واقع شده‌اند، سرعت آپلود مناسب بود و بدون هیچ اختلالی، ارسال فایل انجام شد. همچنین طبق توضیحات موجود در سایت اپلیکیشن ایتا محدودیت برای استفاده از فضای ابری آن وجود نداشته و کاربران تا هر حجمی از فایل های خود را در بخش فضای شخصی آپلود کرده و در هر مکان دیگری و از طریق پلتفرم‌های ویندوز و وب ایتا، به آنها دسترسی داشته باشند.

ابری بودن این بخش که به خوبی اجرایی و عملیاتی شده است، به کاربر امکان می‌دهد تا برای انتقال فایل های خود و یا نگهداری از آنها نیاز به فلش یا دیگر وسایل ذخیره سازی نداشته باشد و از ایتا به عنوان یک ذخیره ساز بهره‌مند شود.

7. امنیت اپلیکیشن ایتا
یکی از سوالات متداول در مورد اپلیکیشن‌های پیام رسان ایرانی و همچنین اپلیکیشن ایتا این است که آیا این نرم افزارها امن است؟ این سوالی است که هیچ وقت نمی‌توان به طور دقیق به آن پاسخ داد، ولی نکته‌ای که باید بگوئیم این است که قطعا برنامه Eitaa و همه پیام رسان‌های داخلی برای 95 درصد کاربران بدون مشکل خواهد بود. البته شایعاتی پیرامون این اپلیکیشن‌ها وجود دارد، ولی قطعا نرم افزارهای خارجی نیز مشکلاتی دارند که انکار نشدنی هستند.

در مورد امنیت فنی طبق توضیحات موجود در این اپلیکیشن، استفاده از پروتکل Mtproto و همچنین رمزنگاری AES سیمتریک ۲۵۶ بیتی، رمزنگاری 2048 RSA از جمله مواردی است که برای تامین امنیت پیام رسان ایتا به کار گرفته شده است.

اما امنیت ایتا به معنای فنی آن قطعا چیزی نیست که به این سادگی‌ها به خطر بیفتد؛ چرا که نهادهای بزرگی پشت آن بوده و وزارت ارتباطات و نهادهای مهم تاثیرگذار کشور که از نام بردن آن معذور هستیم، از این برنامه ایرانی حمایت کرده‌ و این نشان دهنده بالا بودن امنیت فنی آن است.

در ادامه به بعضی از سوالات موجود در زمینه اپلیکیشن ایتا وجود دارد، پرداخته و پاسخ هایی را که از سایت رسمی این پیام رسان و همچنین بررسی‌های خودمان در تکراتو به آن رسیدیم، خدمت شما تقدیم می‌کنیم که قطعا در انتخاب و مقایسه این پیام رسان ایرانی و سایر پیام رسان‌های موجود موثر خواهد بود:

اپلیکیشن ایتا چه زمانی فعال شد؟
اپلیکیشن ایتا (Eitaa) در اواسط سال 96 به کاربران عرضه شده است. نام این اپلیکیشن از اول کلمات اسم شرکت سازنده یعنی: اندیشه یاوران تمدن امروز ساخته شده است! این شرکت توسط دو شرکت خصوصی دیگر که البته بدیهی است به اندازه‌ای که ادعا می‌شود، خصوصی نیستند، حمایت مالی می‌شود. این دو شرکت عبارتند از شرکت سامانه فناوری طوبی و شرکت هاتف پیام پرداز.

اپلیکیشن ایتا در چه شرایطی حریم خصوصی کاربرانش را می‌شکند؟
یکی از موارد مهم کاربران که در مورد حریم خصوصی اپلیکیشن ایتا سوال می‌شود، شرایطی است که مسئولین اپلیکیشن را مجبور به ارائه اطلاعات می‌نماید. طبق اعلان رسمی مسئولین این پیام رسان در سایت رسمی این شرکت، صرفا با حکم قضائی اطلاعات کاربران ارائه خواهد شد و در غیر این‌صورت هیچ ارگان یا نهادی امکان دسترسی به اطلاعات کاربران را نخواهد داشت.

طبق اعلام رسمی در سایت ایتا، حتی به درخواست دولت نیز اطلاعات ارائه نخواهد شد. گفته می‌شود حتی تابحال صفر بایت اطلاعات به دولت ارائه نشده است.

آیا در ایتا امکان مشاهده آخرین حضور در اپلیکیشن وجود دارد؟
در این اپلیکیشن نیز همانند تلگرام امکان مشاهده آخرین حضور افراد در پیام رسان وجود دارد. طبق توضیحات موجود در سایت این اپلیکیشن، طبق دستور زیر، آخرین حضور کاربران قابل بررسی است:

آخرین زمان مشاهده: اخیرا (Last seen recently)— هر چیزی بین 1 ثانیه و 2 تا 3 روز را می‌پوشاند.
آخرین زمان مشاهده در یک هفته اخیر (Last seen within a week) — بین 2 تا 3 روز و 7 روز.
آخرین زمان مشاهده در یک ماه اخیر (Last seen within a month) – بین 6 تا 7 روز و یک ماه.
آخرین زمان مشاهده در زمان (Last seen a long time ago) – بیش از یک ماه (به کاربران مسدود شده نیز همیشه این مورد نشان داده می‌شود).
آیا ایتا برای حضور کاربران و کانال‌های تلگرامی امتیاز خاصی در نظر گرفته است؟
نکته جالبی که در این اپلیکیشن مشاهده کردیم، رزرو آدرس کانال‌هایی است که به صورت رسمی در وزارت ارشاد ثبت شده‌اند. به معنای دیگر کانال‌های موجود در تلگرام که رسمی هستند، نیاز به نگرانی نداشته و بدون دغدغه بابت پر شدن نام کاربری خود می‌توانند از اپ ایتا استفاده نمایند. البته می‌بایست مراحل تشخیص هویت کاربری را انجام داده و پس از آن نام کاربری اختصاصی خود را در این پیام رسان ایرانی دریافت نمایند.

نتیجه بررسی ویژگی‌های پیام رسان ایرانی ایتا (Eitaa)
به طور کلی اپ پیام رسان ایتا یک نرم‌افزار ایرانی خوب ارزیابی می‌شود که برای کوتاه مدت و به مناسبت جایگزینی آن با تلگرام یک گزینه بسیار مناسب به نظر می‌رسد، اما همان‌طور که در توضیحات قبل نیز به آن اشاره کردیم، این شباهت بی حد و حصر به تلگرام قطعا برای بلند مدت یک معضل بزرگ خواهد بود که بیش از آنکه برای شبکه اطلاعاتی کشور یک ارزش محسوب شود، یک ضعف بسیار بزرگ است.

دسترسی به این برنامه مناسب‌تر از اپلیکیشن‌های دیگر بوده و این نقطه قوتی است که در صورت حفظ آن، در آینده کاربران بیشتری را برای حضور در ایتا قانع خواهد کرد.

توجه: بسیاری از ویژگی‌های موجود در اپلیکیشن ایتا به دلیل تکراری بودن و آشنا بودن برای کاربران اشاره نشد و از تکرار مکررات پرهیز کردیم. در سایر پیام رسان‌ها به دلیل عدم شباهت به تلگرام، نحوه عملکرد جز به جز بخش‌های آنها، قابل طرح بود، ولی به دلیل کپی بودن محیط ایتا از تلگرام، قطعا کاربران با نحوه عملکرد آن مشکلی نخواهند داشت.