باج‌خواهی برجامیِ اسرائیل ازآمریکا

همدلی| محسن رفیق: نزدیک شدن مواضع ایران و آمریکا در مطالبات هسته‌‌ای برای بازگشت دوباره به برجام، تل‌آویو‌‌ را با نگرانی‌‌های گسترده‌‌ای روبرو کرده و موجب پدید آمدن واکنش‌های جدیدی در میام مقام‌‌های مسوول رژیم صهیونیستی شده است. در حالی‌که شواهد از نزدیک شدن به مراحل نهایی در مذاکرات هسته‌‌ای، میان ایران و قدرت‌های بزرگ، حکایت دارند؛ رژیم صهیونیستی همچنان تلاش می‌‌کند تا واشنگتن را قانع به اعمال تشدید مواضع خود در پرونده توافق هسته‌ای کند. این در شرایطی است که برخی منابع رسانه‌ای مدعی شده‌‌اند که آمریکا قرار است در مقابل بازگشت به توافق هسته‌ای ایران، امتیازاتی به رژیم صهیونیستی بدهد.

به هر روی، پس از آنکه آمریکا به‌طور رسمی‌پاسخ خود به نظرات ایران درخصوص متن پیش‌نویس توافق احیای برجام را به هماهنگ‌کننده مذاکرات وین ارسال کرد، مقامات صهیونیستی لفاظی‌ها و تلاش‌های خود علیه توافق احتمالی را افزایش داده و سعی دارند مانع از حصول این توافقی شوند که به گفته آنها در راستای منافع‌شان نیست.پایگاه خبری صدی‌البلد در این زمینه اعلام کرده است که که واشنگتن قرار است در مقابل امضای توافق هسته‌ای با ایران و بازگشت به برجام، امتیازات و بسته جبرانی امنیتی در اختیار تل آویو قرار بدهد. هر چند گفت‌وگوها درخصوص این بسته هنوز رسمی‌نشده است اما به محض امضای توافق هسته‌ای، این امتیازات جبرانی، هم علنی خواهد شد.» پیش از این شبکه۱۱ تلویزیون رژیم صهیونیستی و شبکه کان گزارش دادند که یائیر لاپید نخست وزیر این رژیم به سختی تلاش می‌کند با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا درباره توافق درحال شکل‌گیری بر سر احیای برجام گفت‌وگو کند. از سوی دیگر، رسانه‌های عبری زبان گزارش دادند که نخست وزیر رژیم صهیونیستی در پی افزایش نگرانی‌های خود نسبت به توافق احیای برجام خواستار دیدار و گفت‌وگو با رئیس جمهور آمریکا برای اعلام موضعش است. اورشلیم پست در این زمینه نوشت: «سران آمریکا و اسرائیل احتمالا در حاشیه مجمع عمومی‌سازمان ملل که ماه آینده میلادی در نیویورک برگزار می‌شود، دیدار خواهند کرد و این دیدار ممکن است روزی که بایدن در مجمع عمومی‌سخنرانی می‌کند، انجام شود.» این رسانه عبری در این زمینه اضافه کرد: « همزمان با افزایش نگرانی‌های اسرائیل نسبت به توافق احیای برجام نخست وزیر لاپید درخواست دیدار با بایدن را مطرح کرده و امیدوار است که روز ۲۰ سپتامبر این ملاقات برگزار شود تا بتواند موضع خود را اعلام کند.» بنابر گزارش این رسانه‌ها، لاپید همچنین در روزهای آتی ممکن است گفت‌وگویی تلفنی با جو بایدن داشته باشد، هرچند پیشتر درخواست او برای برقراری این تماس تلفنی از سوی کاخ سفید رد شده بود.این در حالی است که وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز به تازگی تاکید کرده است که ایران در برنامه هسته‌ای خود به دانش و توانایی‌هایی دست یافته که قابل بازگشت نیست. بنی گانتس وزیر جنگ رژیم صهیونیستی که برای گفت‌وگو درباره مذاکرات احیای توافق هسته‌ای به آمریکا سفر کرده است در سخنرانی خود در نشستی با اندیشکده‌های مستقر در واشنگتن به اظهار نظر درباره متن پیش‌نویس توافق احیای برجام پرداخت و گفت: «لازم است که توافق در حال شکل‌گیری میان ایران و آمریکا به‌ویژه در زمینه بندهای غروب بهبود یابد. به نوشته روزنامه تایمز آو اسرائیل، او در ادامه تصریح کرد: «ایران در سال‌های اخیر به دانش، زیرساخت‌ها و توانایی‌هایی دست یافته است که بسیاری از آنها غیرقابل برگشت هستند.»باوجود اینکه رژیم صهیونیستی تنها دارنده زرادخانه هسته‌ای در خاورمیانه به شمار می‌آید، گانتس با تکرار ادعاهای نخ‌نما و واهی خود علیه ماهیت برنامه هسته‌ای ایران گفت: «این امر به ایران اجازه می‌دهد تا برنامه هسته‌ای خود را در طول دوره توافقی که محدودیت‌های کمتری دارد، گسترش دهد و ایران زمانی که این توافق در سال 2031 به پایان برسد، می‌تواند به سلاح هسته‌ای دست یابد.» این مقام صهیونیستی در جریان سفر خود به واشنگتن در روز جمعه با جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیدار و مخالفت اسرائیل با توافق احیای برجام را اعلام کرد.ایال هولاتا مشاور امنیت ملی صهیونیستی نیز هفته گذشته به آمریکا سفر کرده و در دیدار با مقامات این کشور به مخالفت با توافق در حال شکل‌گیری برای احیای برجام پرداخته بود. اما صاحب‌نظران سیاسی بر این باورند که دیگر گوش شنوایی برای این مخالفت‌های مقامات صهیونیستی در واشنگتن وجود ندارد. این در شرایطی است که گفته می‌شود جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به درخواست یائیر لاپید، نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای گفت‌وگوی تلفنی با بایدن پاسخ منفی داده است. همچنین آستین لوید وزیر دفاع آمریکا نیز از دیدار با بنی گانتز نیز در جریان سفر او به واشنگتن سر باز زده است. پیش از آن نیز ایال هولاتا مشاور امنیت ملی صهیونیستی به آمریکا سفر کرده بود اما نتوانست با آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه این کشور دیدار کند.

در همین حال، رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند که یائیر لاپید، رئیس موساد را به دلیل اظهاراتش درباره احیای برجام و انتقاد از دولت بایدن برای حصول توافق با ایران توبیخ کرده است. به گزارش روزنامه هاآرتص، یائیر لاپید نخست وزیر رژیم صهیونیستی از دیوید بارنیا رئیس سازمان جاسوسی موساد خواسته است تا درخصوص اظهارات روز پنج‌شنبه خود درباره مذاکرات دولت جو بایدن، برای حصول توافق با ایران بر سر احیای برنامه جامع اقدام مشترک توضیح دهد. بارنیا گفته بود که دولت آمریکا برای دست‌یابی به توافق با ایران عجله می‌کند، توافقی که از نظر او وحشتناک است. او همچنین گفته بود که توافق هسته‌ای جدید با ایران، مانع از اقدام موساد علیه جمهوری اسلامی‌ایران برای محفاظت از منافع امنیتی اسرائیل نمی‌شود. دیوید بارنیا این اظهارات را روز پنج‌شنبه گذشته در جلسه‌ای با حضور یائیر لاپید و سایر مقامات صهیونیستی در شرایطی گفته بود که نگرانی‌ها در تل‌اویو‌‌ نسبت به حصول توافق احیای برجام افزایش یافته است.او که بیش از یک سال است ریاست موساد را بر عهده دارد، تاکید کرده بود: «از آنجایی که اسرائیل توافقی را امضا نکرده است همچنان مجاز است به هر نحو ممکن از خود دفاع کند و به این ترتیب هم عمل خواهد کرد.» این مقام صهیونیست در ادامه گفته بود: «ما با حزب‌الله سر و کار داریم، نه با آمریکا. ما با جهاد اسلامی‌سر و کار داریم، نه آمریکا و به‌علاوه با شبه نظامیان و سپاه در سوریه. ما باید با این موضوع مقابله کنیم. واضح است که ایالات متحده می‌تواند یک روز برخیزد و منطقه را ترک کند. ما نمی‌توانیم ترک کنیم، ما اینجا هستیم. تفاوتهای مفهومی‌و تفاوت‌هایی در جهان بینی ما وجود دارد.»این واکنش‌‌ها از سوی مقام‌‌های اسرائیلی در حالی شدت گرفته است که به گزارش منابع مطلع، بررسی پاسخ‌های آمریکا دست‌ِکم تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت. به گزارش ایسنا، این منابع مطلع روز گذشته اعلام کردند که بررسی دقیق پاسخهای آمریکا به محورهای اصلاحی ایران در خصوص ایده‌های هماهنگ کننده اتحادیه اروپایی همچنان در سطوح کارشناسی در جریان است و این روند حداقل تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت.در همین حال، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با یک نشریه اتریشی با قدردانی از این کشور برای میزبانی مذاکرات احیای برجام، خاطر نشان کرد: «ما در این مذاکرات به لحظه سرنوشت‌ساز و مهمی‌رسیده‌ایم.»

جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با روزنامه کرونن سَیتونگ در پاسخ به سوالی درباره سرنوشت مذاکرات احیای برجام و متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای حصول توافق نهایی اظهار داشت: «من پاسخ آمریکا را دریافت کرده‌ام. اکنون ایران باید به آنها پاسخ دهد. ما در این مذاکرات به لحظه حساس و سرنوشت‌سازی رسیده‌ایم.» بورل ادامه داد: «من خوش‌بین هستم. این، آخرین میلی‌مترهاست و احیای برجام، جهان را به جای ایمن‌تری تبدیل خواهد کرد.»این در شرایطی است که گروهی از نهادها و سازمان‌های آمریکایی در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور این کشور از او خواستند تا از این فرصت تاریخی برای احیای برجام استفاده کند. به گزارش ایسنا، پس از آنکه آمریکا به‌طور رسمی، پاسخ خود را به اظهار نظر ایران درباره متن پیش‌نویس توافق احیای برجام در اختیار هماهنگ‌کننده مذاکرات وین قرار داد، ۱۵ سازمان آمریکایی در نامه‌ای خطاب به جو بایدن رئیس جمهور آمریکا از تلاش‌های دولت او برای بازگرداندن توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به مسیر خود تشکر کردند و از کاخ سفید خواستند تا از این فرصت تاریخی برای احیای این توافق در اسرع وقت استفاده کند. این سازمان‌ها در نامه خود تاکید کرده‌اند که برقراری مجدد توافق هسته‌ای با ایران یک پیروزی مهم برای صلح، دیپلماسی و ثبات در خاورمیانه خواهد بود.آنها همچنین در این نامه آورده‌اند: «اجرای برجام موجب اعمال محدودیت دوباره بر برنامه هسته‌ای ایران، پایان دادن به سیاست سخت‌گیرانه تحریمی‌که یک فاجعه انسانی برای مردم ایران است و جلوگیری از نزاع در شرایطی می‌شود که ما با بحران‌های متعدد در سطح جهانی، ازجمله حمله روسیه به اوکراین مواجه هستیم.» این سازمان‌ها در ادامه با تاکید بر اینکه خروج دونالد ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ یک سیاست شکست خورده است، اضافه کردند: «مردم آمریکا به صراحت مشخص کرده‌اند که دیپلماسی با ایران را ترجیح می‌دهند، راهبردی که نه تنها مورد پذیرش مردم است، بلکه می‌دانیم کارساز خواهد بود.» سازمان پیروزی بدون جنگ ، کامِن دریمز ، جی استریت ، موسسه کوئینسی و سازمان پزشکان برای مسئولیت اجتماعی از جمله نهادهایی هستند که این نامه را امضا و روز چهارشنبه گذشته به کاخ سفید ارسال کردند. با این وجود، طولانی شدن تبادل پیام‌‌ها بین ایران و آمریکا با واکنش‌‌های زیادی در بین صاحبنظران سیاسی روبرو شده است.

مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌‌الملل در گفت‌وگو با ایسنا درباره رد و بدل شدن پاسخ‌ها میان ایران و آمریکا و طولانی شدن این مسیر گفت: « واقعیت روی صحنه تحت تاثیر زنجیره تقابل و تحمل میان واشنگتن و تهران در جریان است که در زمان فعلی تحت تاثیر حلقه میانی تحمل است. اینکه مذاکرات باید به توافق برسد یا ادامه یابد و شکستی برای آن متصور نیست، در چارچوب همین زنجیره قرار دارد. حتی اگر توافقی شود، هر عقل سلیمی‌می‌داند این توافق تنها تنفسی است در میانه تعارض. نه تهران تغییر موضع داده است و نه واشنگتن از مواضع خود کوتاه آمده است. تنها ادبیات آنها تغییر کرده است و اتفاقا همان گونه که قبل از روی کار آمدن بایدن گفتم، بایدن بسیار خطرناک‌تر از ترامپ است.»او ادامه داد: «الان آمریکایی‌ها افکار عمومی‌را در دو بخش نخبگان و توده‌ها به این سمت بردند که آمریکا می‌خواهد توافق کند و سیاست خاورمیانه خود را تغییر داده است یا می‌خواهد آن را رها کند اما اینها آگاهی‌های انحرافی است. آمریکا خاورمیانه را ترک نخواهد کرد و صرفا سیاست خاورمیانه‌ای خود را به روز می‌کند و در سیاست‌هایش در نهایت نظم جدیدی را دنبال می‌کند که در آن ایران از رو در رویی با آمریکا خارج شود، حتی اگر این مساله هزینه بالایی داشته باشد.»این کارشناس مسایل بین‌الملل تصریح کرد: «آمریکا تلاش دارد پرونده هسته‌ای را به سمت اختلافات پادمانی ایران و آژانس سوق دهد و تا حد زیادی هم موفق بوده است. به نظر ایران پافشاری کرده است که به جای اینکه همه تحریم‌ها برداشته شود و یا سپاه از لیست تحریم خارج شود، مسایل پادمانی دیگر دنبال نشود. با این اقدام آمریکا محور تقابل ایران با آمریکا به رو در رویی ایران با آژانس کشانده می‌شود. به این ترتیب زمینه برای فشار بیشتر به تهران در افکار عمومی‌آماده می‌شود. از این رو در دوره تحمل دو جانبه زمینه‌های تعارض بیشتر با ایران از طریق محوریت قرار دادن آژانس و مشروعیت آن در برخورد با اتهامات پادمانی موجود در ارتباط با ایران مطرح است.»