روزنو :ابراهیم رئیسی بار دیگر در آخرین اظهارات خود اعلام کرد: «برای مهار تورم از بانک مرکزی استقراض نکردیم.» رییس جمهور عقیده دارد، تورم در دولت او کنترل شده و شرایط اقتصادی کشور رو به بهبود است! عبدالناصر همتی، رییس کل پیشین بانک مرکزی با انتشار توئیتی نوشت: «آقای رئیسی اعلام کردند، «نرخ رشد نقدینگی» به کمترین حد در ۱۶ ماه گذشته رسیده و «خلق پول بانک‌ها» کاهشی شده است. جهت اطلاع ایشان: حداقل در ۴ ماه از ۱۶ ماه، نرخ رشد نقدینگی کمتر از اردیبهشت امسال بوده، و فروردین نیز همواره استثناء است. اضافه برداشت بانک‌ها در این هفته مجدداً از ۱۰۰ ه. م.ت. گذشت: خلق پول نشده است؟!». همتی با ترسیم نموداری روند افزایش نقدینگی را به تصویر کشیده است. ستاره صبح در خصوص خلق پول و آثار تورمی آن با دو اقتصاددان مهدی پازوکی و هادی حق‌شناس گفتگویی انجام داده که در صفحات 3 و 5 می‌خوانید

به نظر شما آیا اقتصاد ایران همچنان دست به دامان بانک مرکزی است و دولت از ابزار خلق پول استفاده می‌کند یا خیر؟

بله دولت سیزدهم مثل دولت‌های قبل خلق پول می‌کند. متأسفانه باید گفت چاپ اسکناس در دهه‌های گذشته به‌عنوان روشی برای جبران کسری بودجه از سوی دولت‌ها گزینه‌ای مورد اتفاق بوده و دولت سیزدهم هم همچنان به این روش عمل می‌کند.

دولت تاکنون نتوانسته به وعده‌هایش درباره مهار رشد پایه پولی عمل کند. چاپ پول با اهداف سیاسی و یا برای جبران کسری بودجه و نقدینگی دولت صورت می‌گیرد. می‌توان به‌صراحت گفت که خلق پول تفاوتی با دست کردن در جیب مردم ندارد و چاپ اسکناس بدون پشتوانه را می‌توان برداشتن پول از جیب مردم تعریف کرد. چون این شیوه درنهایت به بحران تورم می‌انجامد. برای درک بهتر این موضوع از منظر علم اقتصاد، درباره آثار و تبعات منفی رشد نقدینگی صحبت کنید. بانک‌ها از قدرت خلق پول برخوردار هستند و در کشور این ظرفیت بانک مرکزی در اختیار دولت است و دولت‌ها به خاطر جبران کسری بودجه، بحران تورمی و بحران بدهی درست کرده‌اند. البته اگر بتوان بر روند خلق پول و چگونگی تخصیص آن نظارت داشت، می‌توان با هدایت این منابع به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی به رشد و شکوفایی اقتصادی رسید. اما اگر نظارت دقیقی بر این فرآیند صورت نگیرد، پول‌های خلق‌شده به سمت فعالیت‌های غیر مولد حرکت می‌کنند و قطعاً آثاری مخرب ازجمله بحران تورمی را به دنبال دارد. چون پول بی‌پشتوانه، ارزش ذاتی ندارد. در استفاده از پول بی‌پشتوانه خطر تورم بحرانی و افزایش بیش‌ازحد نقدینگی است به سایه این عمل می‌ماند و تورم پشت سر خلق پول است. متأسفانه امروز هم باوجود ادعای اصلاحات اقتصادی ما همچنان در همین مسیر غلط هستیم.

به‌عنوان یک اقتصاددان، چه پیشنهادی برای رهایی از بحران تورمی ناشی از خلق پول‌دارید؟

اولین موضوع به بودجه است. بودجه دولت سنگین و تورم‌زا است. دولت اگر مدعی ایجاد تحول در اقتصاد است! به‌جای تولید نقدینگی بیشتر برای جبران کسری بودجه، شروع به فروش اموال مازاد خود کند. دولت با فروش اموال مازاد خود و سرمایه‌گذاری آن در سایر بخش‌ها می‌تواند سود بیشتری به مجموعه‌های تابعه خود برسانند و هزینه‌هایش را از این طریق تأمین کند. بودجه این دولت به‌تنهایی عامل تورمی سنگین است. هزینه‌های دولت بالاست و باید هزینه‌هایش را کم کند. من تعجب می‌کنم با بودجه تورم‌زا، دولت چطور ادعا می‌کند تورم را کنترل کرده؟

ارزیابی شما از تیم اقتصادی دولت و مشاوران اقتصادی آقای رئیسی چیست؟

فقط می‌توانم بگویم اقتصاد پر از مشکل ما در اوایل انقلاب به‌مراتب از امروز مثلاً پیشرفته‌مان بهتر بود. مدیران در آن بهتر از مدیران فعلی بودند. ما در مورد مسئولین و وزن دولتمردان، کاملاً عقب‌گرد کرده‌ایم. کسانی که در دولت احمدی‌نژاد موجب عقب‌ماندگی اقتصادی در کشور شده بودند، امروز در کابینه سیزدهم حضور دارند. من تفکر دولت احمدی‌نژاد را در عملکرد دولت رئیسی می‌بینم. تفکر غلط اقتصادی آن‌ها موجب رقم خوردن وضعیت برای اقتصاد کشور شده بود که امروز جریان و آن تخصص گریزی و فراری دادن شایستگان و آن برخوردهای هیاتی دوباره در دولت جان گرفته است.