میوه‌های دست چندم در سبد خانوار

روزنو :پسری میوه‌های خراب و نه‌چندان تازه را با قیمت پایین‌تر به حراج گذاشته، مردی وارد می‌شود؛ بدون اینکه نگاهی به میوه‌های سالم و دست‌چین داخل فروشگاه بیندازد، سراغ همین میوه‌های گندیده و له‌شده می‌رود، کیسه نایلونی‌اش را پر می‌کند از همین‌ها؛ ترازو عدد 26هزار تومان را نشان می‌دهد؛ برمی‌گردد؛ چند عدد سیب گندیده دیگر اضافه می‌کند تا به قول خودش بیشتر از این شرمنده خانواده نباشد؛ حالا باید برای همین میوه‌های مگس‌زده، 50هزار تومان پول پرداخت کند. در گوشه دیگری از این همین میدان تره‌بار در یکی از مناطق غربی پایتخت، پیرزنی تا کمر خم‌شده داخل سطل زباله میوه‌فروشی‌ها؛ به آدم‌های اطرافش می‌گوید برای لواشک می‌برم؛ انگار اما کسی باور نمی‌کند؛ یک فعال بازار می‌گوید: «امسال حجم خرید میوه‌های دست چندم یا آن چیزی که حتی بازارهای میوه‌ و تره‌بار هم در غرفه‌هایشان نمی‌توانند بفروشند، حسابی بالا رفته؛ این میوه‌ها که به‌اصطلاح دم‌دری یا به شغال میوه معروف‌اند فقط اسم میوه را یدک می‌کشند؛ یا له شده‌اند یا کرم‌زده، یا لکه‌دار و مچاله‌شده؛ درهرحال بی‌کیفیت؛ اما دیگر کسی از کیفیت آن‌ها گلایه نمی‌کند. به گفته فروشنده‌ها، امسال گرایش زیادی به مصرف میوه‌های کرم‌خورده در سطح شهر مشاهده می‌شود؛ درست مثل همین مثل قدیمی که می‌گوید لنگه‌کفش هم در بیابان غنیمت است، گرایش به مصرف میوه‌های خراب به دلیل افزایش عجیب قیمت‌ها بیشتر شده است. خیلی از فروشنده‌ها می‌گویند، تعداد زیادی از مردم اصلاً نمی‌توانند میوه بخرند یا اگر بتوانند گرایششآن‌همین دسته‌های خراب و له‌شده است. انگار در جایی که مرغ و گوشت از سفره خیلی‌ها حذف‌شده، نوبت به حذف میوه و سبزی هم رسیده است. تحت چنین شرایطی، گزارش‌های میدانی و غیررسمی از افزایش تمایل اقشار ضعیف جامعه برای خرید میوه‌های درجه چندم حکایت دارد، اما در گزارش‌های رسمی می‌توان رد پای کاهش مصرف میوه را دید. چند روز پیش بود که رئیس اتحادیه بارفروشان از کاهش 20 تا 30درصدی مصرف میوه و سبزیجات در میان مردم خبر داد؛ اما این آمارها دیگر برای مردم آب‌ونان نمی‌شود، شهروندی با ارسال تصویری از گرانی عجیب میوه گلایه می‌کند؛ «مقدار بسیار ناچیزی میوه را به قیمت یک‌صدهزارتومان خریداری کردم»، کم نیستند ازاین‌دست گزارش‌ها، نگاهی به قیمت‌ها نشان می‌دهد که یک خانواده معمولی چهار نفره باید بیش 200هزار تومان در چند روز برای خرید میوه هزینه کند. بر اساس مشاهدات میدانی، زردآلو کیلویی 270هزار تومان، یک نوع توت‌فرنگی کیلویی 90هزار و نوع دیگر آن کیلویی 140هزار تومان، گوجه‌سبز 150هزار تومان، زردآلو کیلویی 170هزار تومان و سیب فرانسوی کیلویی 140هزار تومان است. فروشنده‌ای هم درباره قیمت‌ها می‌گوید: «توت‌فرنگی کیلویی 165هزار تومان، سیب فرانسوی کیلویی 140هزار تومان، گوجه‌سبز کیلویی 120هزار تومان و زردآلو کیلویی 270هزار تومان است.» قیمت میوه‌های نوبرانه هم عجیب است، هر کیلو گیلاس تک‌دانه مشهدی 289هزار تومان، هر کیلو گلابی 248هزار تومان. برخی از فروشنده‌ها از مصرف تکی موز هم خبر می‌دهند. یک فروشنده می‌گوید: «قبلاً میوه‌فروشی‌ها میوه‌هایی را که مقداری خراب و لکه‌دار بودند کنار می‌گذاشتند تا شاید فقیری اگر خواست از آن‌ها استفاده کند، اما حالا همه میوه‌ها با نرخ‌های ویژه خود برای فروش کنار گذاشته می‌شوند؛ یعنی کیلویی پنج یا شش هزار تومان. نگاهی به اوضاع بازارها نشان می‌دهد که اگر در سال‌های پیش فقط اقشار ضعیف از این راه میوه خود را تأمین می‌کردند حالا اما بسیاری به این مصرف‌های این‌گونه گرایش پیدا کرده‌اند. البته بسیاری از میوه‌هایی که در سطح میوه‌فروشی‌ها توزیع می‌شوند هم کیفیت خوبی ندارند. آن‌طور که از صحبت‌های فعالان بازار برمی‌آید، تورم بالا و گرانی نهاده‌های کشاورزی نسبت به سال‌های گذشته بازار میوه را دچار نوسانات رو به بالا کرده است. بد نیست بدانید افزایش عجیب قیمت میوه در حالی مطرح است که صادرات میوه، یکی از تجارت‌های پرطرفدار در کشورمان ایران است. دلیل آن‌هم آب‌وهوای مطلوبی است که ایران در هر چهارفصل از آن برخوردار است.

صادرات میوه به عراق

عراق یکی از اصلی‌ترین مقاصد صادرات میوه ایران است. در واقع کشور عراق، فاقد زمین حاصلخیز برای کاشت میوه و دیگر محصولات کشاورزی است. همین امر سبب شده تا نیاز خود به محصولات کشاورزی را از طریق واردات از دیگر کشورها، تأمین کند. ازآنجایی‌که عراق در همسایگی ایران قرارگرفته‌ است، بنابراین فاصله کمی از آن دارد و صادرات میوه به این کشور، بسیار پرسود خواهد بود، زیرا هزینه مربوط به حمل‌ونقل و باربری تا حد زیادی، کاهش می‌یابد. همچنین ارزش پول عراق به نسبت پول رسمی ایران بیشتر است.

ازجمله میوه صادراتی به عراق می‌توان به گوجه، طالبی، خربزه، هندوانه، سیب‌زمینی، پیاز، مرکبات، انگور و انجیر، اشاره کرد.

صادرات میوه به عمان

عمان یکی دیگر از کشورهایی است که میوه موردنیاز خود را از طریق واردات از کشورهایی نظیر ایران، تأمین می‌کند. صادرات میوه به عمان از طریق مرزهای آبی و به‌ویژه از بنادر چابهار و بندرعباس، صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که فاصله این دو بندر از عمان، زیاد نبوده و همین امر سبب کاهش هزینه‌های مربوط به حمل‌ونقل و جابجایی شده است.

از دیگر مزایای صادرات میوه به عمان، نوسانات کم قیمتی در این کشور است. همچنین تورم در این کشور حتی به سه درصد هم نمی‌رسد و این خود مزیت بزرگی محسوب می‌شود.

صادرات میوه به دوبی

دوبی یکی دیگر از مقاصد صادرات میوه است که به دلیل برخورداری از آب‌وهوای گرم، میوه موردنیاز خود را از طریق واردات، تأمین می‌کند. البته ناگفته نماند که تنها کشور صادرکننده میوه به دوبی، ایران نیست و ترکیه نیز در این مسیر در حال رقابت با ایران است.

صادرات میوه به کویت

از دیگر کشورهای که ایران به آن، میوه صادر می‌کند، می‌توان به کویت اشاره کرد. میوه صادراتی به این کشور شامل هندوانه، کلم و کاهو، خیار و خیار ترشی، کدو و خرماست.

صادرات میوه به این کشور نیز مزایای زیادی دارد که ازجمله آن می‌توان به عدم پرداخت مالیات به صادرات میوه، اشاره کرد. همچنین تاجران می‌توانند از یک واحد پولی برای خریدوفروش محصولات مختلف استفاده کنند و این خود مزیت بزرگی به شمار می‌رود. بااین‌همه اما اوضاع میوه در داخل کشور اصلاً خوب نیست.