کووید-22 در راه است

روز نو :محمدرضا محبوب فر: تصاویر منتشرشده از صف تست‌ کرونا در پکن‌ چین بار دیگر توجهات جهانی را به سمت ویروس‌های جدید و بیماری در سال 2022 جلب کرده است. انتشار اخبار و جزییات تازه از موج سخت‌گیری‌ها در قرنطینه چینی این سؤال را در اذهان عمومی دنیا نقش بسته که آیا موج تازه کرونا بازمی‌گردد؟

درحالی‌که کشورهای مختلف اندک‌اندک محدودیت‌های کرونایی را کاهش می‌دهند یا لغو می‌کنند، چین، به‌عنوان اولین کشوری که درگیر شیوع ویروس شد، قرنطینه‌ای سخت‌گیرانه را در برخی شهرهای خود تجربه می‌کند و این دلیل موجهی است که بتوان طرح مسئله کرد و مدعی بازگشت پاندمی کرونا به جهان شد.

لغو بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ چین اتفاق افتاده و هرچند هیچ دلیل رسمی برای لغو بازی‌های آسیایی ارائه نشده است، اما این اعلام در حالی است که چین شرایط سختی را به خاطر شیوع کرونا تجربه می‌کند. دولت چین از شهروندان این کشور خواسته که هم‌زمان با اعمال محدودیت‌ها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا و بسته شدن ده‌ها ایستگاه مترو، دورکاری کنند. شی‌ جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین گفته که سیاست کووید صفر نشان داده که موفق و درست است و با هر گونه انتقاد، پرسش یا نادرست توصیف کردن این سیاست، مقابله خواهد شد. شاید چین به‌درستی متوجه شده است که نمی‌توان به‌راحتی از عوارض بیماری در بین مبتلایان و بهبودیافتگان کرونا به دلیل افت محسوس سرمایه اجتماعی در این کشور چشم‌پوشی کرد.

خبرهای بد محققان درباره کرونا این روزها تیتر رسانه‌های دنیاست. تحقیقی که توسط دانشمندان «کالج امپریال لندن» و دانشگاه «کمبریج» انجام‌شده، نقایص شناختی ماندگار در بیماران کرونایی بستری‌شده در بیمارستان نشان داد که معادل کاهش قدرت شناختی مطابق با ۲۰سال پیری مغز است.

بسیاری از کشورها به خیال ضعیف شدن ویروس کرونا در جهش‌های متناوبی که صورت گرفته است، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها را لغو کرده‌اند و خود را پیروز میدان نبرد با بیماری قلمداد کرده‌اند و از پاندمی خارج‌شده‌اند؛ اما نتیجه یک مطالعه جامع و فراگیر و منحصربه‌فرد و قوی در ایالات‌متحده نشان می‌دهد اُمیکرون به‌اندازه دیگر واریانت‌های کووید شدید است.

بر اساس نسخه پیش ‌چاپ یک مطالعه بزرگ در آمریکا، واریانت اُمیکرون ویروس کرونا ذاتاً به‌اندازه واریانت‌های قبلی این ویروس شدید است و به گفته کارشناسان، یافته‌های این مطالعه که شدت اُمیکرون را پس از محاسبه تأثیر واکسن‌ها تخمین زده است، بر اهمیت واکسیناسیون و تزریق دوزهای تقویتی و همچنین رعایت دستورالعملی‌های بهداشتی تأکید دارد. بر اساس نتایج چنین پژوهشی، واکسن‌ها به پایین نگه‌داشتن میزان بستری و مرگ در طول‌موج اُمیکرون در مقایسه با واریانت‌های قبلی کمک کردند.

فاصله واکسیناسیون جهانی تا وضعیت ایدئال و مطلوب بسیار زیاد است و تعدادی از کشورهای جهان ازجمله کشورهای محروم آفریقایی و کشورهایی در قاره آسیا مانند ایران و کره‌شمالی تا کنون به واکسن‌های مؤثر و کارآمد برای مبارزه با واریانت‌های جدید ویروسی دسترسی نداشته‌اند.

توزیع واکسن در سطح جهان ناعادلانه بوده است به‌طوری‌که سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده آمار واقعی مرگ‌های کرونایی در جهان ۱۵میلیون نفر است. این سازمان معتقد است که بسیاری از کشورها شمار مرگ‌ومیر ناشی از کووید را کمتر از میزان واقعی برآورد کرده‌اند.

طبق آمار ارائه‌شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، تاکنون تنها حدود پنج میلیون و ۴۰۰هزار مورد مرگ به دلیل ابتلا به کرونا در جهان گزارش‌شده است.

تشدید محدودیت‌های کرونایی در پکن همچنان ادامه دارد و پیش‌بینی‌‌های وحشتناکی از ظاهر شدن یک ویروس جدید از خانواده کروناویروس‌ها در جهان شده است و مطرح‌شده است که ممکن است بشر هنوز بدترین وضعیت همه‌گیری یک بیماری را تجربه نکرده باشد و نوع مرگبارتری از ویروس ظاهر شود.

کشف سویه‌هایی از کرونا که دستگاه ایمنی بدن را فریب می‌دهند باعث شده است که عنوان شود تحول ویروس کرونا به سویه‌های اُمیکرون، بی‌ ای ۱ و بی ‌ای ۲ محدود نخواهد شد، بلکه دو گونه فرعی بی ‌ای ۴ و بی ‌ای ۵ نیز شناسایی شدند. این دو گونه فرعی از سویه اُمیکرون توانایی فریب دستگاه ایمنی بدن و افزایش مبتلایان به کرونا را دارند. طرح این موضوع که دو زیرواریانت جدید اُمیکرون می‌توانند ایمنی ناشی از عفونت قبلی را دور بزنند بسیاری دانشمندان را نگران کرده است.

ماجرای چند ماه اخیر نشان می‌دهد که سویه‌ای خطرناک‌تر و وحشتناک‌تر بیماری بروز و ظهور یافته است که می‌توان واریانت‌های قبلی کروناویروسها مانند دلتا و اُمیکرون را شوخی تلقی کرد. شیوع بیماری جدید که احتمالاً بیماری سال 2022 لقب گیرد، احتمالاً با علائم مشابه بیماری در چین در شهرهایی از اروپا و آمریکا دیده‌شده است. گزارش‌هایی که در خصوص بیماری جدید منتشر می‌شود البته تائید نشده هستند، اما این بیم می‌رود که اگر ویروس به‌زودی کنترل نشود، بار دیگر بیماری جهانی شود.

ویروس نوظهور شدت انتشار کم و نرخ مرگ‌ومیر بالایی دارد. در زمان شیوع ویروس کووید19 در سال 2019 میلادی، شهرهای بزرگ چین قرنطینه نشدند، اما این بار این عمل انجام گرفت؛ بنابراین کرونا تمام نشده است و اکنون افزایش موارد ابتلا در سایر کشورها اتفاق افتاده است.

حداقل در ۱۴کشور جهان، مبتلایان به کرونا در هفته گذشته دو برابر شده و این‌یک هشداری برای ایران است. اینکه وانمود کرد در ایران مبتلایان کرونا کاهش‌یافته است و پاندمی تمام‌شده و بیماری در کشورهای دیگر در حال افزایش است، یک خیال باطلی است که می‌تواند مشوقی برای عادی انگاری ویروس در جامعه و در نتیجه رهاسازی شیوه‌نامه‌های بهداشتی باشد. نباید فراموش کرد که این روزها از تهران، پایتخت گرفته تا دیگر استان‌های ایران، شاخص آلودگی هوا و کیفیت هوای شهرها از شرایط قرمز هم فراتر رفته و وارد وضعیت بنفش شده است و چون شرایط برای بروز بیماری‌های تنفسی فراهم است و اثر واکسن‌ها نیز بعد از چند ماه کاهش‌یافته است، وقوع موج جدید بیماری دور از انتظار نخواهد بود.