روزنو: نزاع‌های خیابانی، عربده‌کشی و قدرت‌نمایی اراذل اوباش در سطح کشور افزایش‌یافته است. تنها در ۲۴ساعت گذشته ۸خبر از درگیری اراذل‌واوباش با یکدیگر و پلیس منتشرشده است که برخی از این درگیری‌ها خونین بوده و متهمان به‌راحتی حتی از سلاح نیز استفاده کرده‌اند. گویا دیگر این افراد نه از قانون ترسی دارند و نه از مجری قانون!
همین دیروز سرهنگ محمد معظمی گودرزی، جانشین فرمانده انتظامی البرز از دستگیری پنج‌تن از عاملان شرارت و قدرت‌نمایی با سلاح سرد در فضای مجازی و حقیقی خبر داد و گفت: این اراذل‌واوباش سابقه‌دار در محله حیدرآباد کرج با نزاع و درگیری و ایجاد رعب و وحشت و قدرت‌نمایی با سلاح سرد، نظم عمومی را مختل کرده و باعث تشویش اذهان عمومی شده بودند. چند روز پیش نیز پیام کاویانی، رئیس پلیس امنیت عمومی پایتخت از دستگیری اراذل‌واوباشی خبر داد که در درگیری، باعث نقص عضو یکی از شهروندان شده بود.

پیش‌تر نیز سردار محمدکاظم تقوی، فرمانده انتظامی خراسان رضوی از شهادت افسر یگان ویژه خراسان رضوی در درگیری با دو نفر از اوباش در حاشیه شهر مشهد خبر داد.

موارد ذکرشده فوق تنها چند مورد از رویارویی پلیس با اراذل‌واوباش است. با جستجوی کوتاهی در اینترنت با موارد زیادی از خبرهای ازاین‌دست مواجه خواهیم شد. روشن است افزایش رویارویی پلیس با اراذل‌واوباش نشان از جولان آن‌ها و تسخیر برخی از محلات شهرها از این افراد قانون‌شکن و هنجارشکن دارد.

20سال مقابله ناموفق با اراذل‌واوباش

برخورد با اراذل اوباش به 20سال قبل برمی‌گردد. دوره فرماندهی سردار رادان در دهه ۸۰ اولین بار طرح اراذل‌واوباش به‌صورت منسجم در تهران اجرا شد، در آن زمان عده زیادی از این افراد قمه و غداره را غلاف کردند، عده‌ای به کهریزک رفتند و عده‌ای دیگر کشته شدند یا از شهر فرار کردند. بعد از پایان مرحله اول طرح، به گفته آمارها میزان شرارت به پایین‌ترین حد ممکن در تهران رسید.

اما کمتر از یک دهه بعد و در جریان اتفاقات سیاسی در ایران به‌ویژه در سال 88 باز فضا برای اوباشگری اراذل‌واوباش فراهم شد و بسیاری از آنان مجدداً به میدان آمدند و حتی برخی چنان اسم‌ورسم پیدا کردند که باعث شگفتی شد. «وحید مرادی» که چند سال پیش در زندان کشته شد، یکی از آنان بود. ازدحام جمعیت در مراسم خاک‌سپاری وحید مرادی گویای این موضوع است.

در چند سال اخیر نیز برخورد با اراذل‌واوباش زیاد شده است. حتی برخوردهای خشن نیز از سوی پلیس توصیه‌شده است. در طرح مقابله با اراذل اوباش که در دی سال 99 آغاز شد. در آن طرح سردار قاسم رضایی، جانشین انتظامی کشور با انتقاد از اینکه اراذل گستاخ شده‌اند، به مأموران پلیس دستور داد در صحنه درگیری، دست و پای کسانی را که قمه دارند بشکنند. وی خطاب به مأموران مگفت: «باید کاری کنید که قمه را بیندازند؛ یعنی دست نداشته باشند. اگر این افراد را در صحنه درگیری بازداشت کردید و سالم بودند باید پاسخ دهید که چرا سالمند. باید دستشان شکسته و نیم‌تنه آن‌ها افتاده باشد. اگر قداره کشیدند باید قلم پایشان را بشکنید.» بعدازاین سخنان طرح‌های پلیس ماهیانه برگزار شد، اما توفیق چندانی حاصل نشد.

با وجود برخورد‌های مداوم با اراذل‌واوباش، اما گویا همیشه آن‌ها از پلیس جلوتر بوده‌اند و با گذشت نزدیک به ۲۰سال هنوز عربده می‌کشند و شهر را نا امن می‌کنند، قمه و چاقوکشی انجام می‌دهند و روزی نیست که خبر درگیری آن‌ها منتشر نشود. لازم به ذکر است اراذل اوباش از فضای مجازی برای کل‌کل‌ و کری خوانی استفاده می‌کنند و سپس این کری‌خوانی‌های فضای مجازی را تبدیل به خشونت، قمه و قداره کشی در خیابان‌های شهر می‌کنند.

اختلاف پلیس و قوه قضاییه در مورد اراذل‌واوباش

بسیاری جولان اراذل اوباش و گستاخی آنان را به اختلاف پلیس و قوه قضاییه گره می‌زنند. این اختلافات از مهر سال ۹۹ آغاز شد. آن زمان پلیس اراذل‌واوباش دستگیرشده مقابل پاساژ علاءالدین را در همان محل چرخاند و آن‌ها را مقابل چشم صدها نفر کتک زد. با انتشار فیلم این اقدام، بلافاصله جو عمومی به انتقاد از پلیس پرداخت و چند روز بعد رئیس قوه قضاییه وقت با انتقاد از پلیس خواستار رعایت قانون شد و در مورد نحوه گرداندن اراذل‌واوباش انتقادات بسیاری را متوجه پلیس کرد، موضوعاتی که موردتوجه و حمایت مردم قرار گرفت.
اما این پایان ماجرا نبود و این بار رئیس پلیس تهران در انتقاد به قوه قضاییه ادعا کرد که جایی برای نگهداری اراذل‌واوباش وجود ندارد و افراد دستگیرشده از سوی پلیس، خیلی زود (از سوی قوه قضاییه) آزاد و دوباره به جامعه برگشته و دست به ارتکاب جرم می‌زنند. روشن است هیچ فرد، گروه یا سازمانی به‌غیراز اراذل‌واوباش از این اختلاف سود نمی‌برند، این اختلاف‌ها باعث گستاخ شدن اراذل‌واوباش و بازگشت آنان به خیابان‌های شهر و ناامن کردن شهر شده است. جولان اراذل اوباش‌ها و افزایش اوباشگری در کشور، واکنش سردار قاسم رضایی، جانشین فرمانده ناجا را نیز به دنبال داشته است. وی در اوایل فروردین امسال در این زمینه گفت: برخورد قاطع با اراذل خط قرمز نیروی انتظامی است، بر همین اساس حکم تنبیه اراذل در صحنه اجرا می‌شود. بسیاری از کارشناسان اجتماعی معتقدند تنبیه اراذل در صحنه که جانشین فرمانده ناجا نیز به آن اشاره‌کرده است، نه‌تنها راه چاره مقابله با این معضل نیست بلکه حتی می‌تواند باعث گسترش اوباشگری شود. چرا که این رفتار می‌تواند باعث طرد بیشتر آن‌ها از جامعه و خانواده شود. بدیهی است وقتی افراد، وابستگی‌ها و پیوندهایی با گروه‌های اجتماعی، خانواده و حتی نهادهای آموزشی نداشته باشند، به سمت آسیب بیشتر سوق داده می‌شود تا خود را در جامعه مطرح کند و این عامل سبب می‌شود با تجمیع این افراد طردشده و پیوند آن‌ها با یکدیگر، خرده‌فرهنگ‌هایی هم شکل بگیرد. معمولاً در این خرده‌فرهنگ‌ها کارهای خلاف که موجب خودنمایی آن‌ها می‌شود پررنگ‌تر می‌شود و بستر ارتکاب خلاف و آسیب‌ها نیز بیشتر می‌‌شود.