گام تازه شهرداری تهران در تاراج فضای سبز

روزنو :طرح هتل‌سازی شهردار تهران، در پارک‌ها و بوستان‌ها در میان خبرهای داغ داخلی و خارجی این روزها گم‌شده و کمتر به آن پرداخت‌شده است. زاکانی سودای هتل‌سازی در فضای سبز پایتخت دارد تا شاید بتواند کف گیر به ته‌دیگ خورده بودجه شهرداری را اندکی رونق ببخشد.

به‌تازگی علیرضا زاکانی در جلسه شورای شهر درباره تصویب بودجه ۱۴۰۱ بلدیه توضیح داده، در پروژه‌هایی که با مشارکت بخش خصوصی قرار است آغاز شود، در هشت بوستان تهران هتل‌های پنج تا هفت ستاره می‌سازد. زاکانی در جلسه شورای شهر گفت: برای خردادماه می‌خواهیم یک هفته سرمایه‌گذاری برای تهران داشته باشیم، اگر در هشت بوستان پیرامونی مجوز ساخت‌وساز داده‌شده است مثل کوهسار، باید درصدها را بارگذاری کنیم تا برای مثال پنج هتل پنج تا هفت ستاره بسازیم. شهردار تهران در اظهاراتی بی‌پرده عنوان کرده شورای شهر نباید دست شهرداری را در ساخت‌وساز هتل در پارک‌های تهران ببندد. زاکانی ادامه داد: طبق تبصره دو سند جامع سرمایه‌گذاری حدنصاب‌ها در بودجه را باید تعریف کنیم و با توجه به شرایط شهر تهران پروژه‌های بالای چهار هزار میلیارد را شورا مصوب کند و پروژه‌های بین سه تا چهارهزار میلیاردی را شورا و به ترتیب با مبالغ کمتر با مجوز سازمان مشارکت‌ها و. باشد اما سقف مشارکت که هر ساله باید در بودجه دیده شود نسبت به گذشته ثابت و ارتقا یابد.

دست‌درازی به فضای سبز حلال مشکلات نیست

می‌توان خیز برداشتن شهردار تهران برای قبضه کردن بخشی از فضای سبز پایتخت را به مشکلات مالی شهرداری و نبود درآمد پایدار این سازمان گره زد. طبق اظهارات خود زاکانی، شهرداری تهران هم‌اکنون بیش از ۸۵هزار میلیارد تومان بدهی دارد که حدود ۶۰هزار میلیارد تومان آن به بانک‌ها و بقیه مربوط به پیمانکاران است. در حالی بدهی شهرداری نزدیک به ۱۰۰هزار میلیارد تومان است که سقف بودجه سال ۱۴۰۱ شهرداری تهران نیز ۵۰هزار میلیارد تومان تصویب‌شده که با توجه به بدهی‌های سنگین و مخارج سرسام‌آور شهر تهران نه‌تنها کفاف همه نیازهای این سازمان عریض و طوبل را نمی‌دهد، بلکه منطقاً منجر به شکل‌گیری بدهی‌های جدیدی نیز می‌شود.

شاید به همین علت است که شهردار تهران دست‌درازی به فضای سبز و ساخت هتل در بوستان‌ها را راهی برای کمک به برون‌رفت از این وضعیت تشخیص داده، زیرا وی در روز حضور در شورای شهر اعلام کرد که ساخت پروژه‌های مشارکتی با بخش خصوصی ازجمله ساخت هتل در بوستان‌های پیرامونی شهر، گره‌گشای اقتصاد تهران است. فارغ از دست‌درازی شهرداری تهران به فضای سبز که حق شهروندان است، اما آیا ساخت هتل در شهری مثل تهران که از مشکلات بی‌شماری رنج می‌برد و به خاطر ترافیک، آلودگی هوا و ... کمتر کسی آن را مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کند، می‌تواند گره‌گشای مسائل مالی شهرداری پایتخت باشد، یا این سازمان باید به دنبال ایجاد درآمدهای پایدار بدون طرح‌های بلند پروازانه و دست‌درازی به فضای سبز پایتخت باشد‌.

سرانه فضای سبز تهران کمتر از استاندارد جهانی

در حالی شهرداری تهران به تعرض به فضای سبز پایتخت می‌اندیشد که به گفته کارشناسان حوزه شهری، سرانه فضای سبز پایتخت اختلاف معناداری با استانداردهای جهانی دارد. استاندار عنوان‌شده از سوی محیط‌زیست سازمان ملل متحد برای سرانه فضای سبز شهری بین ۲۰ تا ۲۵مترمربع برای هر نفر در نظر گرفته‌شده است. آن‌گونه که آمار اعلامی از مسئولان شهرداری در سال گذشته نشان می‌دهد مجموع مساحت فضای سبز درون‌شهری و برون‌شهری تهران ۵۶هزار و ۷۸۴هکتار است که از این رقم سرانه فضای سبز درون‌شهری تهران ۱۶.۳۳مترمربع و سرانه فضای سبز برون‌شهری تهران ۵۰/۲۴مترمربع است. اگر جمعیت تهران را 10میلیون در نظر بگیریم. نسبت فضای سبز به جمعیت آن، به ازای هر نفر، حدود ۱۰مترمربع کاستی دارد و در حالت استاندارد، این کاستی به ۲۰مترمربع می‌رسد؛ بنابراین با یک حساب سرانگشتی می‌توان فهمید کمبود فضای سبز شهری در تهران بین ۱۰۰ تا ۲۰۰میلیون مترمربع (۱۰ تا ۲۰هزار هکتار) است. در این میان، ساخت هتل‌هایی که هر یکدست کم به ۵۰هکتار تا ۱۰۰هکتار زمین نیاز دارند، وضعیت را بغرنج‌تر و سرانه فضای سبز را کمتر می‌کند. گفتنی است، سرانه فضای سبز، مساحتی است که به ازای هر شهروند، در بوستان‌ها و پارک‌ها به‌عنوان فضای عمومی، کاربری سبز و جایی برای بازگشت به دامان طبیعت و استفاده از مواهب درختان و زیبایی گیاهان در نظر گرفته می‌شود.

دست‌درازی به فضای سبز، رسم دیرینه شهرداری

البته این اولین بار نیست که مدیران شهری تهران به بوستان‌ها و فضای سبز پایتخت چشم طمع دوخته‌اند. اگر جستجوی ساده‌ای را در اینترنت انجام بدهیم. متوجه می‌شویم که در طول سال‌های گذشته، مدیران شهری تهران همواره به فضای سبز این شهر به دید یک درآمد بالقوه نگاه کرده‌اند و تمایل برای کسب درآمد از سوی این سازمان باعث شده بارها فضاهای سبز شهری به متقاضیانی واگذار شود که سودای برج‌سازی، هتل‌سازی و انبوه‌سازی در پارک‌ها را داشته‌اند و این شیوه تنها به دوره علیرضا زاکانی و شورای ششم محدود نمی‌شود. برخی گزارش‌هایی که در سال‌های اخیر در رسانه‌ها منتشرشده نشان می‌دهد بوستان‌های مناطق خوش آب‌وهوای تهران ازجمله بوستان شقایق سعادت‌آباد، از سوی شهرداری تهران به متقاضیان واگذارشده است. بوستان شقایق پنج سال پیش توسط شرکتی خصوصی که بیشتر سهامداران آن از یک خانواده هستند، تصرف شد و قرار شد در آن ساختمانی ۱۳طبقه ساخته شود. اکنون نیز در سایه بی‌مسئولیتی مدیران و بی‌تفاوتی مردم به خاطر انبوه مشکلات اقتصادی و معیشتی، شهرداری باز به فکر کسب درآمد از پارک‌ها افتاده است. جوری که با وجود انتقاد رسانه‌ها و آگاهان این حوزه دیروز علیرضا زاکانی یک‌بار دیگر از پارک فروشی دفاع کرد. در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه طرح ساخت هتل در بوستان‌های تهران به چه صورت است؟ به رسانه‌ها گفت: برخی از افراد آرزوهای خودشان را بیان می‌کنند و توجه نمی‌کنند که گوینده چه می‌گوید. ما ۴۴هزار هکتار فضای سبز پیرامونی و ۱۳هزار هکتار فضای سبز پارک‌های شهر است. در هشت نقطه آن ۴۴هزار هکتار فضای پیرامونی، از سابق مجوز ابنیه بوده تا زیرساخت مراکز رفاهی فراهم شود. این هتل‌سازی مربوط به بوستان‌های شهر تهران نیست. وی گفت: در داخل شهر نیز بر اساس اقتضائات برای ساخت هتل تصمیم‌گیری خواهیم کرد چراکه تعداد هتل‌های شهر تهران نسبت به نیازی که دارد کم بوده ازاین‌جهت تفاهم‌نامه‌ای با وزارت میراث فرهنگی داشتیم تا کار جدی در این خصوص انجام شود.