وضعیت ایران در قبال بحران اوکراین همچون راه رفتن روی یک طناب باریک است

روزنو :ایران قبلا یک بار در ۲۰۱۴ با مسئله مشابه‌ای در ارتباط با شبه جزیره کریمه و انضمام آن به روسیه مواجه شد و، چون قطعنامه‌ای در این رابطه در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد، باید تکلیف خود را مشخص می‌کرد. در ارتباط با آن قطعنامه که اقدام روسیه در تصرف شبه جزیره کریمه و برگزاری همه پرسی برای الحاق آن به روسیه را محکوم و رد می‌کرد، ایران در زمان رای‌گیری در باره آن قطعنامه غایب شد. یازده کشور شامل ارمنستان، بلاروس، بولیوی، کوبا، نیکاراگوئه، کره شمالی، روسیه، سودان، سوریه، ونزوئلا و زیمبابوه به آن قطعنامه در جهت حمایت از روسیه رای منفی و صد کشور رای مثبت دادند.

کوروش احمدی، دیپلمات سابق در مورد موضع ایران در بحران اوکراین، گفت:«باید توجه داشته باشیم که در عین حال که تلاش غرب برای گسترش ناتو اقدامی منفی و در جهت خلاف صلح و امنیت بین المللی است، همزمان تعدی و تجاوز علیه یک کشور مستقل نیز نقض آشکار اصول و اهداف قطعی منشور ملل متحد و اصول اولیه حقوق بین الملل است. به این ترتیب، ایران در یک وضعیت بغرنج و حساسی قرار دارد.»

در پاسخ به این سوال که ایران در بحران اوکراین باید چه موضعی را اتخاذ کند، عنوان کرد: «مسائل ناشی از صف بندی نیروها در سطوح منطقه ای و بین المللی قابل درک است، اما همزمان باید توجه داشت که اصول بنیادی و اولیه حقوق بین الملل نباید نقض شود و اگر نقض شد از سوی هیچ کشوری نباید مورد حمایت قرار گیرد، چرا که در غیر این صورت همه دیر یا زود متضرر خواهیم شد.»

وی افزود: «ایران قبلا یک بار در ۲۰۱۴ با مسئله مشابه ای در ارتباط با شبه جزیره کریمه و انضمام آن به روسیه مواجه شد و چون قطعنامه ای در این رابطه در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد، باید تکلیف خود را مشخص می کرد. در ارتباط با آن قطعنامه که اقدام روسیه در تصرف شبه جزیره کریمه و برگزاری همه پرسی برای الحاق آن به روسیه را محکوم و رد می کرد، ایران در زمان رای‌گیری در باره آن قطعنامه غایب شد. یازده کشور شامل ارمنستان، بلاروس، بولیوی، کوبا، نیکاراگوئه، کره شمالی، روسیه، سودان، سوریه، ونزوئلا و زیمبابوه به آن قطعنامه در جهت حمایت از روسیه رای منفی و صد کشور رای مثبت دادند. شماری از کشورها نیز از جمله چین رای ممتنع دادند، با این استدلال که چون مذاکرات در جریان است و روند دیپلماتیک کاملا طی نشده، در نتیجه این قطعنامه زود هنگام است.»

او خاطرنشان کرد: «مسئله این است که اوکراین یک کشور مستقل و عضو سازمان ملل است و صرفنظر از صف بندی قوا و نیز صرفنظر از اینکه توسعه طلبی ناتو یکی از دلایل بحران جاری است، اقدام علیه استقلال و تمامیت ارضی یک کشور مستقل عضو سازمان ملل اگر به نحوی تایید شود یا در مورد آن سکوت شود، می تواند در آینده تاثیرات سوئی داشته باشد. کشورها در این زمینه باید محتاط باشند. در واقع برغم مواضع خاص ایران در ارتباط با غرب و انتقاد منطقی به گسترش ناتو به سمت شرق و تهدیدات ناشی از این امر برای صلح و امنیت بین المللی، باید توجه داشت که اقدام علیه استقلال و تمامیت ارضی یک کشور مستقل هیچگاه نمی تواند و نباید مورد تایید باشد. وضعیت پیچیده و بغرنج امروز بی شباهت به وضعیت سال 2014 نیست.»

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در مورد موضع ایران در قطعنامه سال 2014، اظهار کرد: «موضع ایران در آن زمان در برابر حمله به کریمه نوعی سکوت و بی‌طرفی بود، در نتیجه ایران در جریان رای گیری آن قطعنامه غایب شد.

احمدی در پاسخ به اینکه در صورتی که ایران از یکی از طرف‌های این بحران حمایت کند، چه اتفاقی رخ خواهد داد، گفت: «ایران باید سعی کند از این کار احتراز کند. ایران طبعا نمی‌تواند نسبت به گسترش ناتو به سمت شرق و حتی توسعه ناتو در داخل اروپا، از جمله پذیرش فنلاند و سوئد، بی طرف باشد. از سوی دیگر، اصل استقلال و حاکمیت ملی کشورها نیز برای ایران بسیار مهم است.»

وی ادامه داد: «در این رابطه اوکراین به عنوان یک کشور مستقل، علی الاصول باید امکان اعمال حق حاکمیت ملی خود را داشته باشد. از این رو، شرایط حساس و خطیر است و همانطور که اشاره کردم، کار بی شباهت به راه رفتن روی یک طناب باریک نیست.»