اواخر مجلس نهم بود که زمزمه های بازدید کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از سفارتخانه ها و کنسولگری های مستقر ایران در خارج از کشور در دستور کار نمایندگان قرار گرفت اما عمر این مجلس برای بررسی این موضوع کفاف نداد تا نمایندگان مجلس دهم به این موضوع ورود کنند. تا اینکه اواخر تیرماه همین امسال بود که سیدحسین نقویحسینی از سلسله سفرهای «کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس» برای بازدید از برخی سفارتخانهها و کنسولگریهای ایران در خارج از کشور خبر داد و با بیان اینکه فعالیتهای تجاری سفارتخانهها علیالخصوص بعد توافق برجام امری مهم است از اهداف این سفرها گفت: « راحتی مردم نسبت به مراوداتشان، توجه به ساختار و انسجام داخلی سفارتخانهها و نحوه فعالیت دیپلماتیک ما از جمله موضوعاتی است که در این سلسله سفرها مورد توجه قرار خواهد گرفت.»
حدود دو ماه از این اظهارات نقوی حسینی گذشته و بعد از آنکه مجددا نقویحسینی در ۴ شهریور امسال از تنظیم و تدوین برنامههای بازدید اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس از سفارتخانههای ایران در خارج از کشور، خبر داد، حالا مرتضی صفاری نطنزی نماینده مردم نطنز به «میزان» از اولین مقصد نمایندگان مجلس خبر داده است؛ او گفته که دو تن از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به کشورهای سوییس و فرانسه در قالب سلسله سفرهای این کمیسیون جهت بازدید از برخی سفارتخانههای ایران در خارج از کشور سفر
می کنند و این سفر طی دو الی سه هفته تعطیلات مجلس انجام خواهد شد. یکی از این دو نفر هم خود صفاری نطنزی در جایگاه رئیس کمیته روابط خارجی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نقوی حسینی در قالب سخنگویی این کمیسیون است. علاوه بر این اردشیر نوریان نماینده مردم شهرکرد هم از برنامهریزی برای سفر خود به کشور چک در قالب سلسله سفرهای اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برای بازدید از سفارتخانههای ایران در خارج از کشور، خبر داده و گفته است. در قالب این سلسله سفرها نمایندگان بر فعالیت سفارتخانهها نظارت و آنها را مورد ارزیابی قرار خواهند داد.
آن موقع که سوریه می رفتیم کسی نگفت خطر دارد!
این نمایندگان مجلس در حالی به زودی عازم این کشورها خواهند شد که برخی از رسانه ها این موضوع را مورد نقد قرار داده و نوشته اند که چرا نمایندگان کمیسیون امنیت ملی مجلس به جای اینکه به مناطق محروم حوزه های انتخابیشان سر بزنند میخواهند به سفارتخانه های ایران در خارج از کشور سرکشی کنند! موضوعی که سید حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و یکی از نمایندگانی که به زودی عازم این سفرها خواهد شد در گفت و گو با «شهروند» طرح چنین انتقاداتی را ناعادلانه می داند و با بیان اینکه یکی از وظایف ذاتی و کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی بازدید از اماکن، حوزه های فعالیت و اقدامات میدانی واحدهایی است که به طور تخصصی به این کمیسیون بر می گردد، می گوید: «ما حداقل به صورت ماهیانه یک سفر مرز داریم و کمیسیون به مرزهایی می رود که کمتر کسی در آنجا حضور پیدا می کند. مرزهایی که گاهی اوقات کسانی که آنجا انجام ماموریت دارند ٥ الی ٦ ماه هیچ کسی با
آنها ارتباط ندارد. بازدید نمایندگان کمیسیون از مرزهایی صورت می گیرد که هر آن ممکن است خطرهایی برای اعضا در پی داشته باشد. ماه گذشته ما ارومیه بودیم و از سخت ترین مرزهای مشترک ایران، ترکیه و عراق بازدید داشتیم. چرا کسی از این بازدیدهای سخت نمی گوید؟!»
او ادامه داد: «ما برای بحران آب، حاشیه های شهرها و اغلب مسائل امنیتی استان ها به اغلب استان ها سفر کردیم. از خراسان تا سیستان و کردستان و خوزستان. چرا کسی این سفرها را نمی بیند؟! ما همچنین از اغلب اماکن هسته ای، سایت های موشکی، صنایع نظامی، مراکز فعالیت ناجا، ارتش، سپاه پاسداران بازدید
داشته ایم و همه این بازدیدها خبری شده است. بنابراین سفرها و بازدیدهای داخل کشورِ اعضای کمیسیون امنیت رتبه ای بسیار بالاتر از دیگر کمیسیون های مجلس دارد.»
نقوی حسینی با بیان اینکه یکی از حوزه های کاری کمیسیون امنیت ملی که از وظایف ذاتی این کمیسیون است حوزه سیاست خارجی است، گفت: «وزارت خارجه در داخل تاسیساتی ندارد که ما به آن سرکشی کنیم. همه فعالیتهای وزارت امورخارجه در خارج از کشور است که در چارچوب سفارتخانه ها، کنسولگری ها و فعالیت دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران می گنجد. کمیسیون امنیت ملی به همان اندازه که برای بقیه بخش ها وقت می گذارد باید برای حوزه وزارت امورخارجه هم وقت بگذارد. حتی خود وزارت امورخارجه در این زمینه به ما می گوید که بیایید و سفارتخانهها، مشکلات و تنگناهای ما را ببینید. ساختمان های فرسوده، نیروی انسانی کم و مراجعات بسیار زیاد از مشکلات مراکز وزارت امورخارجه در خارج از کشور است. از این جهت کمیسیون امنیت ملی بازدید از سفارتخانه ها را در دستور کار گذاشت و فقط کشورهایی مانند سوییس، فرانسه یا چک هم مورد بازدید قرار نمی گیرند. سفارتخانه های دیگری هم در کشورهای آفریقایی، آمریکای لاتین و آسیایی مورد بازدید قرار خواهند گرفت. در این سفرها صحبت از اعتبارات وزارت امورخارجه، اعتبارات تملک دارایی و اعتبارات عمرانی خواهد شد و باید از نزدیک این موضوعات را مورد بررسی قرار داد تا این تصور هم برای اعضای کمیسیون امنیت ملی به وجود نیاید که این ها خارج هستند و وضعشان خیلی خوب است!» کمیسیون امنیت ملی از همه مراکز و دستگاه های مربوط به خودش در دستور کار دارد و اعضای این کمیسیون سفرهای خطرناکی را انجام
داده اند. مگر وقتی که داعش دو سوم سوریه را گرفته بود تنها کمیسیونی که سالی یک بار حداقل به سوریه سفر کرد کمیسیون امنیت ملی مجلس نبود؟ دوستان چرا آن موقع نمی گفتند که آنجا خطرناک است و اعضای کمیسیون امنیت ملی کجا می روند؟!»
گزارشی درباره
دستاوردهای سفرهای خارجی نمایندگان
البته سفرهای خارجی نمایندگان را میتوان در راستای وظیفه نظارتی آنها ارزیابی کرد. اما نکته اینجا است که هنوز مجلس شورای اسلامی گزارشی مدون درباره دستاوردها و نتایج این سفرهای خارجی منتشر نکرده است. البته این موضوع پیشتر نیز مورد اعتراض برخی از نماینگان مجلس قرار گرفته بود. برای مثال زمانی محمد جواد ابطحی در مجلس قبل با اشاره به سفرهای مکرر نمایندگان مجلس به خارج از کشور در قالب ماموریتهای کمیسیونهای تخصصی گفته بود:« باید درباره هزینه سفرهای خارجی نمایندگان شفاف سازی شود. مسئولین و روئسای کمیسیونهای تخصصی باید پاسخ دهند که سفرهای خارج از کشور آنها چه دستاوردهایی داشته است؟ چه بازدهی و چه فوایدی برای کشور دارد؟.»
وی با بیان اینکه یکی از سوالات مهم این است که این سفرها چه قدر هزینه دارد؟ تصریح کرد: چرا گزارش این سفرها منتشر نمی شود؟ و چرا هیأت های پارلمانی بعد از سفر، دستاوردهای سفر را بیان نمی کنند؟. عضو وقت فراکسیون اصولگرایان مجلس گفت: طبق
آیین نامه داخلی مجلس، هیأت های پارلمانی بعد از سفر و ماموریت خود، باید در خصوص سفر و دستاوردهای آن به مجلس گزارش دهند اما ما چنین گزارشهایی را
نمی بینیم. ابطحی تصریح کرد: در برخی از مواقع این سفرها و عدم حضور تعدادی از نمایندگان در مجلس، باعث لغو جلسات کمیسیونها می شود و جلسات کمیسیونها تشکیل نمی شود چرا که آقایان نماینده در خارج به سر می برند. وی اضافه کرد: متاسفانه در ماههای گذشته تعدادی از سفرهای خارجی نمایندگان انجام شد اما هیچ گزارشی از دستاوردها و فواید این سفرها
ارایه نشد».