شهردار تهران چند هفته‌ای است که یا طرح اقتصادی برای اداره کشور ارائه می‌کند یا در تلاش است با اعداد و ارقام و انتقادهای ریز و درشت کارنامه اقتصادی دولت یازدهم را به چالش بکشد البته بگذریم از این که هم ژست‌ها و حرف‌های انتخاباتی‌اش کپی از اصل‌های قدیمی است و هم برنامه‌های اقتصادی نیم بند ارائه شده‌اش گرته برداری با نگاهی آزاد است به همین دلیل هم این روزها به لقب سلطان کپی مفتخر شده است.

به عنوان مثال طرح یارانه نقدی 150 تا 250 هزار تومانی‌اش ، ادامه برنامه تبلیغاتی محموداحمدی نژاد برای سال 84 است و به تازگی هم کاشف به عمل آمده طرح کارانه هم کپی ناشیانه و بی عاقبتی است از طرح کاج دولت حسن روحانی با این تفاوت که دولت یازدهم می‌خواهد به افراد جویای کار حرفه بیاموزد و قالیباف امیدوار است با ثبت و نام و تحویل پول نقد رأی آن را بخرد.

تنور شعارهای اقتصادی داغ می‌شود

این روند انتظار می‌رود جمعه آینده و در مناظرات جمعی که حول محور اقتصاد خواهد بود وارد فاز جدید شود اما در همین هفته‌هایی که گذشت شهردار تهران تقریباً هر اقدام قابل توجه دولت را مورد نقد یا به عبارت درست‌تر هجوم قرار داده است. او در این مناظرات دولت روحانی را متهم کرده که منافع 4 درصد از جامعه یعنی طبقه مرفه را تأمین می‌کند و 96 درصد بقیه فراموش شده‌اند برای اثبات این ادعا هم به تسهیلات بانکی استناد کرده که این تسهیلات حتی به صورت خرد در اختیار مردم عادی قرار نمی‌گیرد اما در مقابل گروهی بدون هیچ دغدغه‌ای تسهیلات می‌گیرند و پس هم نمی‌دهند. نکته جالب ماجرا هم این که شهرداری تهران با توجه سهام عمده‌اش در بانک شهر خود بانکداری بزرگ به شمار می‌رود و اتفاقاً همین بانک به گواه مشتریانش با تعبیه روش‌هایی از جمله صندوق آرمان ، قوانین شورای پول و اعتبار در تعیین نرخ سود را دور می زند. خبر مهمتر را هم دیروز ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد و گفت که اصولاً شهرداری تهران با 5 تا 6 هزار میلیارد تومانی خود یکی از بزرگترین بدهکارهای بانکی کشور محسوب می‌شود. یعنی خود شهرداری هم جزو چهار درصد است؟

شهرداری تهران هم بدهکار بزرگ بانکی است هم بانکدار متخلف

سیف در جمع خبرنگاران تاکید کرد : تمامی پروژه‌هایی که شهردار تهران از آن سخن گفته و می‌گوید مترو، بزرگراه صدر و یا امثال آن را در تهران ساخته و به بهره‌برداری رسانده است از منابعی بوده که از طریق بانک‌ها تأمین شد پس چرا این موارد را اعلام نمی‌کنند؟

او بانک شهر را به عنوان مجموعه زیر نظر شهرداری تهران معرفی کرد و گفت :‌ در این بانک تمامی اصول به درستی رعایت نشده و شاهد آن بوده‌ایم که شهرداری برای انجام عملیات خود این بانک را مجبور به انجام اموری می‌کند که برخلاف چارچوب نظام بانکی است. با این حال حوزه نظارت بانک مرکزی همواره این موضوع را مورد بررسی قرار داده و پیگرد قانونی داشته است. به این ترتیب بررسی‌هایی در بانک مرکزی انجام و مشخص شد ۴۰ درصد از تسهیلات بانکی برای ۲۰۰ شخص حقوقی پرداخت شده که از جمله آن‌ها خود شهرداری تهران است.

به این ترتیب شهردار تهران شعارهایی می‌دهد که با استناد به علم اقتصاد قابل اجرا نیست و بعضی از طرح‌ها و ژست‌ها را هم به صلاحدید خود عاریه گرفته اما جالب‌تر و قابل توجه تر از همه این که از تخلفاتی انتقاد می‌کند که خود و زیرمجموعه‌اش خود جزء مرتکبان هستند. از جمله این که اگر فرض را بر این امر قرار دهیم که تنها 4 درصد مردم به تسهیلات بانکی ارزان و آسان دسترسی دارند شهرداری تهران یکی از همین گروه است! 

این موضوع البته نه سری و محرمانه است نه غیرقابل پیش بینی و تازه. شورای شهر تهران و اعضایش مدت‌هاست که نسبت به این بدهی‌های بی حساب و کتاب بانکی هشدار می‌دهند یعنی سالهاست که همه می‌دانند شهرداری تهران که در ایجاد درآمد پایدار عاجر بوده و پایتخت را با خام فروشی و تهاتر زمین اداره می‌کند بازهم بودجه برای طرح‌های نه چندانی اقتصادی خود ندارد بنابراین از آن جا که سهامداران عمده بانک شهر به شمار می‌رود این اجازه را به خود داده که به کرات تسهیلات بگیرد و بر میزان بدیهی‌هایشان بیافزاید تا همان طرح‌هایی را کامل کند که برایشان تهران را فروخته است.

12 سال خام فروشی کردند

محمد مهدی تندگویان،سخنگوی فراکسیون اصلاح‌طلبان شورای شهر تهران هم از همین تخلفات در شهرداری پایتخت می‌گوید معتقد است شهردار بعدی شهری سوخته و ورشکسته را تحویل خواهد گرفت که 12 سال خام فروشی کرده و دست آخر هم هزاران میلیارد تومان بدهکار است.

او به امیدایرانیان گفت : موضوع بدهی‌های شهرداری از مدت‌ها پیش مشخص و واضح است و وقتی آن‌ها را اعلام کردیم با موضع گیری آقایان مواجه شدیم اما به هر حال 40 هزار نفر اعم از بخش خصوصی و پیمانکار از شهرداری تهران طلبکارند و به این میزان باید بدهی سنگین بانکی را هم اضافه کرد.

تهران حداقل 20 هزار میلیارد تومان بدهکار است

به گفته تندگویان مجموع بدهی شهرداری تهران تا آبان ماه سال گذشته 30 هزار میلیارد تومان بود البته چند هفته پیش آقای دبیر در کمیسیون برنامه و بودجه شورا گزارش داد که این میزان به 20 هزار میلیارد تومان رسیده همین موضوع هم ابهامی بزرگ به وجود می‌آورد و آن این که چطور و از چه طریقی ظرف تنها چند ماه 10 هزار میلیارد تومان از بدهی‌ها پرداخت شده است!

او افزود: واقعیت این است که در ردیف‌های بودجه و درآمدی شهرداری تغییری حاصل نشده بنابراین تنها اتفاق محتمل آن است که بازهم شهرداری دست به خام فروشی شهر و تهاتر املاک و دارایی‌های سرمایه‌ای زده باشد . به هر حال با فرض صحت عدد 20 هزار میلیارد تومان باید گفت بخش بزرگی از این بدهی قابل توجه بدهی به شبکه بانکی و در حقیقت بانک شهر است. به عبارت دیگر متاسفانه شهرداری تهران با توجه به این که سهامدار عمده این بانک به شمار می‌رود به عناوین مختلف از این بانک تسهیلات دریافت کرده و طبیعتاً تاریخ سررسید از راه رسیده است .

زمین‌های تهران را تهاتر کردند و وام گرفتند

عضو شورای شهر تهران ادامه داد : متاسفانه در بسیاری از موارد برای پرداخت این بدهی‌ها شهرداری اقدام به تهاتر کرده از جمله تهاتر بدهی‌ها با شهر آفتاب و فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند در این زمینه هم مقرر شده کارشناسی دقیق صورت گیرد تا بدانیم ارزش واقعی این دارایی‌ها به چه میزان بوده که شهرداری آن‌ها را به تهاتر گذاشته است.

او گفت : استقراض‌های بانکی صورت گرفته عموماً در قالب قراردادهای پیمانکاری بود یعنی در جزئیات مالی و ردیف‌های درآمدی اشاره‌ای به آن‌ها نشده اما در مرحله بعد شهرداری برای تأمین پروژه‌ها دست به استقراض زده است.

تندگویان در ادامه با اشاره به ادعاهای شهردار در مناظره‌ها مبنی بر این که تسهیلات بانکی فقط به گروهی خاص و کم تعداد می‌رسد هم تاکید کرد : به هر حال فردی که خود بانکدار به شمار می‌رود نمی‌تواند به همین سادگی مدعی چنین موضوعی شود . واقعیت این است که هیچ بانکی بدون پرداخت معوقات حاضر به پرداخت تسهیلات جدید نمی‌شود ولی شهرداری تهران با توجگه به نفوذ خود در بانک شهر با تهاتر املاک و دارایی‌های شهر 7 تا 8 هزار میلیارد تومان از بانک شهر تسهیلات گرفتند در حالی که بدهی‌های قبلی پرداخت نشده بود.

او افزود : همین موضوع نشان می‌دهد که در نهایت روابطی میان این بانک و شهرداری حاکم است . در خصوص پاسخگویی به این شرایط هم واقعیت هم این است که شخص شهردار هرگز به این ابهام‌ها در شورای شهر پاسخ نداده اما معاون مالی و اداری در عرض سال گذشته یک بار در شورا حاضر شد و جدولی ارائه داد و اعلام کرد که شهرداری در حال طی مراحل پرداخت دیون خود است. به این ترتیب ظاهراً می‌خواهند در قدم اول بدهی‌های شخصی را بپردازند بعد در خصوص بدهی‌های بانکی بازهم دست به تهاتر بزنند .

آقای شهردار با 200 هزار میلیارد تومان چه کردید؟

شگفتی دیگر تندگویان از عزم شهردار تهران برای ریاست جمهوری است در صورتی که کارنامه مدیریتی او در شهرداری قابل دفاع به نظر نمی‌رسد . او گفت : کسی که ادعای ایجاد تحول اقتصادی در کشور دارد باید اول از کارنامه 12 ساله خود دفاع کند . آقای قالیباف با احتساب متوسط 22 هزار میلیارد تومان بودجه سالانه در طی 12 سال 200 هزار میلیارد تومان بودجه در اختیار داشتند و درآمد کسب کردند البته این حداقل درآمد است چون در صوررت ملاک قرار گرفتن امسال این رقم باز هم افزایش می‌یابد.

تندگویان ادامه داد : حالا باید دید ایشان با چنین درآمدی چه میزان در پیشبرد طرح‌ها و پروژه‌ها موفق بوده است . واقعیت این است که بسیاری از پروژه‌هایی هم که در این سال‌ها اجرایی شد برای شهر بسیار گران از آب درآمد یعنی عدد و رقمهایش چند برابر قیمت‌های واقعی بود ضمن این که در موارد زیادی هم اولویت بندی پروژه‌ها هم از اساس غلط بود . ما می‌توانستیم با 200 هزار میلیارد تومان تمام شبکه حمل ونقل شهری و عمومی و مترو را به سرانجام برسانیم تا مانع از آلودگی هوای تهران شویم که شهردار از آن گله مند است .در حالی که امروز نه سیستم اتوبوسرانی ما به روز شده نه مترو یعنی در همه چیز عقب مانده‌ایم.

او خاطرنشان کرد : البته این بدان معنا نیست که هیچ کاری هم انجام نشده اما متناسب با رقم 200 هزار میلیارد تومانی که گفته شد نیست . از همه مهمتر این که در 12 سال گذشته شهردار تهران قادر به ایجاد اقتصادی پایدار برای پایتخت نشد یعنی مشکل بزرگ تهران امروز این است که چندین سال خام فروشی و تراکم فروشی کردیم و شهر را به فروش رساندیم بدون این که درآمدی پایدار و واقعی برای تهران فراهم کنیم .

یک شوخی به نام تولید برق از زباله

زباله‌های شهری تولید برق از آن هم از دیگر موضوعاتی است که این روزها بین مردم به سوژه‌ای برای طنز تبدیل شده و تندگویان هم معتقد است اصولاً تولید برق تنها از 200 تن زباله آن هم در حالی که روزانه 11 هزار تن زباله در تهران تولید می‌شود به یک شوخی شباهت بیشتری دارد.

او گفت : پیش بینی‌ها حاکی از آن بود که در بدترین شرایط دست کم طی 12 سال حدود 7000 میلیارد تومان ازش درآمد و سود خالص از محل بازیافت زباله کسب می‌کردیم و هیممن موضوع از منابع درآمدی پایدار شهری به حساب می‌آید حتی از فروشگاه‌های شهروند هم طرفی درتهران بسته نشد آن هم در حالی که این فروشگاه با 36 شعبه حدود 50 هزار مترمربع فضا از شهر را اشغال کرده است اما هیچ درآمد مناسبی هم عاید شهر نمی‌کند جالب این که به جای چنین تحولاتی ، صرفاً در سال‌هایی که گذشت بخش بزرگی از املاک شهر تبدیل به پاساژهای بزرگ تجاری شد یعنی خام فروشی کردیم.

40 هزار میلیارد تومان پروژه نیمه تمام روی دست تهران

این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد : اقتصاد تهران نه خوب است نه قابل دفاع سال‌ها خام فروشی کردیم و پایتخت را فروختیم و دست آخر هم هزاران میلیارد تومان بدهی روی دست شهر ماند به اضافه یان که امروز ارزش پروژه‌های نیمه کاره شهر به حدود 40 هزار میلیارد تومان می‌رسد . با این اوصاف عملاً شهر دچار ورشکستگی اقتصادی است. اگر ما می گوییم "تهران ، شهر سوخته" و آقایان شهرداری به شدت هم به آن حساسند به دلیل همین واقعیت‌هاست یعنی در این شهر شاید بزرگراه و فضای سبز ساخته شده باشد ولی امروز نه تنها هیچ دارایی نداریم بلکه به شدت هم بدهکار هستیم و صدها پروژه هم نیمه کاره باقی مانده است.