«هتل کوبورگ» وین بعد از 18 روز شلوغ و پرخبر؛ سحرگاه 28 تیر آرام گرفت تا مذاکره کنندگان ایران و 5+1 در نهایت با توافق بر سر تمدید مذاکرات و توافقنامه ژنو برای 4 ماه دیگر، برای استراحتی کوتاه مدت راهی کشورهای خود شوند.
گمانه‌زنی‌ها بر سر «تمدید» مذاکرات از روز چهارشنبه هفته گذشته قوت گرفت؛ این احتمال آنجا قوی تر شد که محمدجواد ظریف بعد از چند دور رایزنی و مذاکره فشره و سخت با جان کری وزیرخارجه آمریکا، در نشست‌های خبری خود با رسانه ها اعلام کرد« آنقدر پیشرفت داشته‌ایم که به روسایمان بگوییم؛ این روند، ارزش ادامه‌دادن دارد. این؛ توصیه من است و مطمئن هستم که جان کری نیز همین توصیه را مطرح خواهد کرد.»
خبر تمدید مذاکرات گرچه بارها و بارها از سوی مقامام ایرانی و اعضای هیئت های مذاکره کننده 1+5 تایید و تکذیب شد و آنها بر ادامه یافتن مذاکرات تا 20 جولای تاکید می کردند اما در نهایت مذاکرات زودتر از موعد تعیین شده به پایان رسید و دو طرف توافق کردند تا مذاکرات را برای 4 ماه دیگر یعنی 25 نوامبر روزی که توافق ژنو یک ساله خواهد شد، ادامه دهند. چه آنکه بنا بر بیانیه مشترک ظریف و اشتون «هنوز فاصله ی قابل توجهی پیرامون برخی از موضوعات اساسی باقی مانده که نیاز به زمان و تلاش بیشتری دارد.»
امری که از سوی عراقچی مذاکره کننده ارشد کشورمان به تفصیل بیان شد و او از اختلافات محتوایی بر سر میزان غنی سازی، راکتور اراک و فردو خبر داد: «در توافق نهایی اختلافاتی که داریم غنی‌سازی و میزان غنی‌سازی است، که در خصوص میزان و ظرفیت آن اختلاف نظر وجود دارد و در این باره ایده‌های مختلفی مطرح شده است. آنچه برای ما اهمیت دارد این است که برنامه غنی‌سازی ما چشم‌انداز صنعتی شدن دارد و باید حفظ شود. مقام معظم رهبری فرمودند 190 هزار سو باید تولید کنیم، برای امروز نیست یک چشم انداز صنعتی است که باید در هر راه حلی حفظ شود.»
وی می گوید«بحث‌ها در موضوع اراک و تغییرات در آن، هنوز هست. در بحث فردو و نظارت‌های سازمان پروتکل الحاقی اختلافات کم و بیش وجود دارد. در 15 روزی که درباره توافق صحبت می‌کردیم، 80 درصد درباره دو موضوع اول بود. دوره اعتمادساز هم یکی از موارد مورد اختلاف ما بود. فکر می‌کنیم طرف مقابل معتقد است اگر در این موضوع توافق حاصل شود ،در بقیه موارد توافق حاصل خواهد شد.»
استقبال دولتی های آمریکا از تمدید مذاکرات/جمهوری خواهان همچنان معترض
تمدید مذاکرات ژنو گرچه به بیان بسیاری از طرف های درگیر در این مذاکرات فرصت مناسبی برای حل اختلافات باقیمانده است، اما استقبال آمریکا از این تمدید شاید بیش از دیگر اعضای گروه 5+1 باشد. چه آنکه پیش از این نیز برخی تحلیلگران معتقد به آن بودند که آمریکا تمایل زیادی به پایان سریع مذاکرات ندارد و تلاش واشنگتن بیش از آنکه بر اتمام مذاکرات در موعد مقرر باشد بر فشار بر ایران برای عقب نشینی از خواسته ها و پیشنهاداتش است تا اینگونه پرانتزها و شکاف های ایجاد شده در مذاکرات را به نفع خود و متحدانش پر کند.
در همین راستا بود جان کری وزیر خارجه آمریکا چند دقیقه بعد از اعلام رسمی تمدید توافقنامه ژنو در بیانیه ای از این تصمیم حمایت کرد و گفت «روشن است که ما پیشرفت ملموسی در مذاکرات جامع خود داشته‌ایم، اما هنوز در برخی موارد فواصل واقعی وجود دارد. اکنون ما یک متن پیش‌نویس داریم که موضوعات اصلی را پوشش می‌دهد، اما هنوز تعدادی پرانتز و جای خالی در این متن وجود دارد.»
وزیر خارجه آمریکا که خود نیز هفته گذشته برای شرکت در مذاکرات هسته‌ای به وین سفر کرده بود، یکی از موارد اصلی اختلاف را بحث میزان غنی‌سازی ایران اعلام کرده و گفت: «هنوز فاصله‌های بسیار واقعی در موضوعاتی نظیر ظرفیت غنی‌سازی در تأسیسات غنی‌سازی نطنز وجود دارد. این مسئله یکی از بخش‌های بسیار مهم در هر توافق جامع بالقوه‌ای است. روی این بحث و همچنین موارد دیگر، هنوز باید کار بسیار بیشتری انجام دهیم.»
کری همچنین با بیان اینکه «دیپلماسی زمان می‌برد»، تاکید کرد: «برای آنکه مشخص شود که می‌توان به توافق رسید یا نه، نیاز به پافشاری و مداومت وجود دارد.» وزیر خارجه آمریکا در پایان هدف از تمدید مذاکرات را بهره‌گیری از پیشرفت‌های به دست آمده در مذاکرات اعلام کرده و نوشته است که در این مدت برنامه هسته‌ای ایران معلق می‌ماند که این به نفع آمریکا و متحدانش است.
مری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در پیام توییتری خود درباره تمدید مهلت مذاکرات ایران و 1+5 نوشت: «تمدید برنامه اقدام مشترک تا 24 نوامبر، به ما مهلت می‌دهد تا به توافق جامع برسیم.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تأکید کرد که «تمدید مهلت مذاکرات به واسطه پیشرفت‌هایی بود که در مذاکرات حاصل آمد و همچنین بر اساس مسیر پیش رویی است که طرفین مذاکره در نظر دارند.»
در همین رابطه جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید هم طی بیانیه‌ای اعلام کرد «چشم‌انداز روشنی برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای با ایران بر سر برنامه هسته‌ای با این کشور وجود دارد که تمدید مهلت این مذاکرات را ضروری کرد.»
ارنست در این بیانیه تأکید کرد: «تمدید مهلت این مذاکرات به ما اجازه می‌دهد مذاکره با ایران را در حین اطمینان از تعلیق برنامه هسته‌ای این کشور در خلال گفت‌وگوها ادامه دهیم.»
اما حمایت مقامات دولتی آمریکا از تمدید مذاکرات ژنو درحالی صورت می گیرد که اختلافات در کنگره این کشور بر سر تمدید مذاکرات مشهود است. آنگونه که رییس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا بلافاصله پس از اعلام توافق ایران و 1+5 برای تمدید مهلت مذاکرات هسته‌ای، با صدور بیانیه‌ای ایران را به بازی «پلیس خوب، پلیس بد» برای خریدن زمان متهم کرد.
این نماینده جمهوری‌خواه کنگره با بیان اینکه تمدید مذاکرات را «پیشرفت نمی‌دانم»، گفت: «به نظر می‌رسد ایرانی‌ها با روش پلیس خوب، پلیس بد، زمان بیشتری خریده‌اند... با ادامه چرخش سانتریفیوژها ایران تصور می‌کند که زمان به نفع آن‌هاست.»
وی که بارها خواستار اقدامات سختیگرانه و تحریم علیه ایران شده بود، تاکید کرد«افزایش فشارهای اقتصادی بر ایران، دست ما را (در مذاکرات) تقویت می‌کند، اما دولت با این حرف مخالف است. اما آنها باید از تلاش‌های کنگره برای افزایش فشارهای اقتصادی بر ایران، ممنون باشند.:
این درحالیست که برخی خبرهای منتشر شده از سوی مقامات دولتی آمریکا حامیان اسرائیلی این کشور نیز از تمدید مذاکرات حمایت کرده اند. آنگونه که «لس آنجلس تایمز»، به نقل از یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا اعلام کرد که رژیم صهیونیستی که مدام نگران آن است ایران بمب اتم بسازد و همیشه از توافق موقت ژنو بین ایران و 1+5 ابراز تردید و بدگمانی می‌کرد، به دولت «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده است که از تمدید مهلت مذاکرات ایران و 1+5 حمایت می‌کند.
در همین راستا رئیس کمیته اطلاعات سنای آمریکا نیز در بیانیه‌ای ضمن تأکید به پایبندی ایران به مفاد توافق موقت ژنو تصریح کرد که از تمدید مهلت مذاکرات حمایت می‌کند زیرا توافق دیپلماتیک بهتر از هرگونه جایگزین دیگری است.
«دایان فینستین» تاکید کرد: «به وضوح مشخص است که برای رسیدن به توافق نهایی زمان بیشتری نیاز است. من به شدت از تمدید مهلت این مذاکرات حمایت می‌کنم زیرا توافق دیپلماتیک بهتر از هرگونه جایگزین دیگری است.»
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
