دفن ریچارد فرای ایران شناس آمریکایی که وصیت کرده بود پیکر او را در کنار زاینده‌رود دفن کنند اکنون به مشکلی تبدیل شده و پیکر او در سردخانه منتظر تصمیم ایران است. اما این روزها تاجیکستان هم اعلام آمادگی کرده که ریچارد فرای در آن کشور دفن شود. در ایران برخی افراد و گروه‌ها مخالف دفن فرای در اصفهان هستند و برخی دیگر معتقدند این کار به اعتبار فرهنگی کشور می‌افزاید. بطوری که طی روزهای گذشته برخی مخالفان به اعتراض و شعارنویسی در محلی پرداختند که فرای دوست داشت در آنجا دفن شود. رئیس دائره‌المعارف اسلامی هم به رئیس جمهور نامه نوشت و خواست تا مسئولیت تدفین فرای به آنها واگذار شود. به دنبال پیگیری مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی نسبت به انتقال پیکر ریچارد فرای، ایران‌شناس برجسته به ایران و دفن وی در اصفهان و نامه‌نگاری با مسئولان دولتی، وزیر امور خارجه طی نامه‌ای به دکتر نهاوندیان رئیس دفتر دکتر روحانی خواسته است از اقدامی که معمول می‌گردد این وزارت را نیز مطلع کند.
روز گذشته «پیام نو» نامه ظریف به نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور را منتشر کرد که به این شرح است: با سلام، احتراما به پیوست تصویر نامه واصله از جناب آقای موسوی بجنوردی رئیس محترم مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی به شماره ۱۲۰۵۰ مورخ ۱۹/۰۱/۱۳۹۳ جهت استحضار و صدور دستور جنابعالی ایفاد می‌گردد. در نامه یاد شده درخواست شده است پیکر شادروان ریچارد نلسون فرای استاد ایران‌شناسی آمریکایی که اخیرا درگذشته است، از بیمارستانی در بوستون آمریکا به ایران منتقل شده و در اصفهان کنار مزار آرتور پوپ دفن گردد. ضمنا مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی اعلام داشته است بقیه امور، از تحویل پیکر در فرودگاه تا خاکسپاری مشارالیه در اصفهان را برعهده خواهد گرفت. خواهشمند است دستور فرمائید از اقدامی که معمول می‌گردد این وزارت نیز مطلع شود.
معترضان خودشان برای فرهنگ ایرانی چه کردند؟
رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا و رئیس گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران شدیدا به اقدامات مخالفان دفن فرای در ایران اعتراض می‌کند. علی افخمی عقدا می‌گوید: «قدردانی و قدرشناسی هم از اصول اساسی دین ماست و هم از خصوصیات اجتماعی فرهنگ ایرانی. آقای فرای هم به عنوان یک ایران‌شناس و کسی که تمام عمرش را روی ترویج فرهنگ و زبان ایرانی و فارسی گذاشته است و آن هم در دنیایی این کار را کرده که شناختی از فرهنگ ما ندارد، مستحق این برخورد نیست.» رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا با بیان اینکه «ما سال هاست اصرار داریم که باید فرهنگ غنی ملی و دینی خود را به غرب معرفی کنیم» می‌افزاید: «من به عنوان یک زبان‌شناس می‌گویم که پیدا کردن یک مترجمی که بتواند معانی و مفاهیم فرهنگی ما را منتقل کند بسیار سخت است و مصیبت‌ها و مخارج بسیار زیادی دارد. حالا یک نفر آمده و همه عمرش را گذاشته و این کار را انجام داده است، آیا این برخورد ما با او شایسته است؟
آیا این برخورد ما بر اساس مولفه‌های فرهنگ دینی و ملی ماست؟» وی با اشاره به تجربیات خود در زمینه معرفی فرهنگ ایرانی در اروپا و غرب تصریح می‌کند: «من سال‌ها در فرانسه تحصیل می‌کردم و افتخار ما این بود وقتی وارد کتابفروشی می‌شدیم مثلا آثار متعدد نویسندگان و محققانی مثل هانری کربن را در مورد فرهنگ شیعه می‌دیدیم یا مثلا با آثار آقای فرای و امثال ایشان مواجه می‌شدیم و می‌دیدیم که فرهنگ ما در قلب اروپا تبلیغ می‌شود. کسانی که معترض این دست افراد و دانشمندان هستند خودشان چقدر توانستند فرهنگ این مملکت را تبلیغ کنند؟» افخمی ضمن اشاره به اینکه اعتراض به دفن آقای فرای در اصفهان از جمله تنگ‌نظری‌هایی است که مشکلات جامعه ما از آن ناشی می‌شود، این سوال را مطرح می‌کند که
«من نمی‌دانم اگر وصیت آقای فرای مبنی بر دفن ایشان در حاشیه زاینده‌رود عملی شود چه ضرری به ما و ایران می‌زند؟» رئیس گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران همچنین با اشاره به حمله معترضان به مقبره آرتور پوپ ادامه می‌دهد: «من نمی‌دانم خراب کردن مقبره پروفسور پوپ چه دردی از ما دوا می‌کند؟ ما با این کار وجهه ایران و ایرانی را در دنیا خراب می‌کنیم. این کار ما متاسفانه به دنیا و دوستداران فرهنگ و تاریخ و تمدن دینی و ملی ایران این پیغام را دارد که ایرانی‌ها آدم‌های قدرنشناسی هستند. این کار باعث می‌شود تا علاقه بین‌المللی نسبت به شناخت ایران کم شود.» افخمی با اشاره به این موضوع که «در همین سال‌ها آثار میراث فرهنگی ما در بدترین وضعیت قرار گرفتند» می‌گوید: «الان تخت جمشید در معرض آسیب‌های فراوانی است. معبد چغازنبیل که در دنیا بی‌نظیر است تقریبا رها شده. منطقه کاوشگری و باستانی گتوند با سدی که ساختند تقریبا از بین رفت. قاچاق میراث فرهنگی و آثار باستانی ما خیلی وضعیت بدی دارد. مثلا قسمت مهمی از منطقه جیرفت و کنارصندل غارت شد. وضعیت موزه‌های ما هم که مشخص است.»
آثار ایرانی در خارج از کشور به نام کشورهای دیگر ثبت شده‌اند
این استاد زبان شناسی ادامه می‌دهد: «ما هیچ برنامه‌ای برای حفظ این آثار نداشتیم و نداریم، بعد آمده‌ایم و طلبکار کسانی شده‌ایم که میراث ما را برده‌اند و به نام ایران حفظ کرده‌اند. همین میراث فرهنگی اصفهان مگر در چه وضعیتی هستند؟ الان برخی از موزه‌های کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس پر شده از آثار میراث فرهنگی که متعلق به ماست و به آنجا قاچاق شده و به نام آن کشورها نمایش داده می‌شود. میراث فرهنگی معنوی ما هم همینطور است. موسیقی ما را یک کشور به نام خودش ثبت می‌کند و آئین‌های ملی ما را یک کشور دیگر. چرا کسی به اینها توجه ندارد؟ چرا زمانی که در همین سال‌های گذشته آثار فرهنگی و باستانی ما غارت می‌شد کسی اعتراض نمی‌کرد؟» وی در پایان از دولت درخواست می‌کند که جلوی این دست رفتارها ایستادگی نشان دهد و تاکید می‌کند: «در خواست من از دولت این است که نگذارند شأن و شخصیت ایرانی در این مساله قربانی برخی تنگ‌نظری‌ها و تلاش‌های سوء شود. این حرکت‌ها از ادب ایرانی به دور است و دولت وظیفه دارد که قدرشناسی و ادب ایرانیان را در این قضیه به دنیا نشان دهد. من از دولت تقاضا می‌کنم که جلوی این حرکت‌ها بایستد و زمینه را برای دفن آقای فرای در اصفهان فراهم کند.»
روز گذشته «پیام نو» نامه ظریف به نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور را منتشر کرد که به این شرح است: با سلام، احتراما به پیوست تصویر نامه واصله از جناب آقای موسوی بجنوردی رئیس محترم مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی به شماره ۱۲۰۵۰ مورخ ۱۹/۰۱/۱۳۹۳ جهت استحضار و صدور دستور جنابعالی ایفاد می‌گردد. در نامه یاد شده درخواست شده است پیکر شادروان ریچارد نلسون فرای استاد ایران‌شناسی آمریکایی که اخیرا درگذشته است، از بیمارستانی در بوستون آمریکا به ایران منتقل شده و در اصفهان کنار مزار آرتور پوپ دفن گردد. ضمنا مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی اعلام داشته است بقیه امور، از تحویل پیکر در فرودگاه تا خاکسپاری مشارالیه در اصفهان را برعهده خواهد گرفت. خواهشمند است دستور فرمائید از اقدامی که معمول می‌گردد این وزارت نیز مطلع شود.
معترضان خودشان برای فرهنگ ایرانی چه کردند؟
رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا و رئیس گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران شدیدا به اقدامات مخالفان دفن فرای در ایران اعتراض می‌کند. علی افخمی عقدا می‌گوید: «قدردانی و قدرشناسی هم از اصول اساسی دین ماست و هم از خصوصیات اجتماعی فرهنگ ایرانی. آقای فرای هم به عنوان یک ایران‌شناس و کسی که تمام عمرش را روی ترویج فرهنگ و زبان ایرانی و فارسی گذاشته است و آن هم در دنیایی این کار را کرده که شناختی از فرهنگ ما ندارد، مستحق این برخورد نیست.» رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا با بیان اینکه «ما سال هاست اصرار داریم که باید فرهنگ غنی ملی و دینی خود را به غرب معرفی کنیم» می‌افزاید: «من به عنوان یک زبان‌شناس می‌گویم که پیدا کردن یک مترجمی که بتواند معانی و مفاهیم فرهنگی ما را منتقل کند بسیار سخت است و مصیبت‌ها و مخارج بسیار زیادی دارد. حالا یک نفر آمده و همه عمرش را گذاشته و این کار را انجام داده است، آیا این برخورد ما با او شایسته است؟
آیا این برخورد ما بر اساس مولفه‌های فرهنگ دینی و ملی ماست؟» وی با اشاره به تجربیات خود در زمینه معرفی فرهنگ ایرانی در اروپا و غرب تصریح می‌کند: «من سال‌ها در فرانسه تحصیل می‌کردم و افتخار ما این بود وقتی وارد کتابفروشی می‌شدیم مثلا آثار متعدد نویسندگان و محققانی مثل هانری کربن را در مورد فرهنگ شیعه می‌دیدیم یا مثلا با آثار آقای فرای و امثال ایشان مواجه می‌شدیم و می‌دیدیم که فرهنگ ما در قلب اروپا تبلیغ می‌شود. کسانی که معترض این دست افراد و دانشمندان هستند خودشان چقدر توانستند فرهنگ این مملکت را تبلیغ کنند؟» افخمی ضمن اشاره به اینکه اعتراض به دفن آقای فرای در اصفهان از جمله تنگ‌نظری‌هایی است که مشکلات جامعه ما از آن ناشی می‌شود، این سوال را مطرح می‌کند که
«من نمی‌دانم اگر وصیت آقای فرای مبنی بر دفن ایشان در حاشیه زاینده‌رود عملی شود چه ضرری به ما و ایران می‌زند؟» رئیس گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران همچنین با اشاره به حمله معترضان به مقبره آرتور پوپ ادامه می‌دهد: «من نمی‌دانم خراب کردن مقبره پروفسور پوپ چه دردی از ما دوا می‌کند؟ ما با این کار وجهه ایران و ایرانی را در دنیا خراب می‌کنیم. این کار ما متاسفانه به دنیا و دوستداران فرهنگ و تاریخ و تمدن دینی و ملی ایران این پیغام را دارد که ایرانی‌ها آدم‌های قدرنشناسی هستند. این کار باعث می‌شود تا علاقه بین‌المللی نسبت به شناخت ایران کم شود.» افخمی با اشاره به این موضوع که «در همین سال‌ها آثار میراث فرهنگی ما در بدترین وضعیت قرار گرفتند» می‌گوید: «الان تخت جمشید در معرض آسیب‌های فراوانی است. معبد چغازنبیل که در دنیا بی‌نظیر است تقریبا رها شده. منطقه کاوشگری و باستانی گتوند با سدی که ساختند تقریبا از بین رفت. قاچاق میراث فرهنگی و آثار باستانی ما خیلی وضعیت بدی دارد. مثلا قسمت مهمی از منطقه جیرفت و کنارصندل غارت شد. وضعیت موزه‌های ما هم که مشخص است.»
آثار ایرانی در خارج از کشور به نام کشورهای دیگر ثبت شده‌اند
این استاد زبان شناسی ادامه می‌دهد: «ما هیچ برنامه‌ای برای حفظ این آثار نداشتیم و نداریم، بعد آمده‌ایم و طلبکار کسانی شده‌ایم که میراث ما را برده‌اند و به نام ایران حفظ کرده‌اند. همین میراث فرهنگی اصفهان مگر در چه وضعیتی هستند؟ الان برخی از موزه‌های کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس پر شده از آثار میراث فرهنگی که متعلق به ماست و به آنجا قاچاق شده و به نام آن کشورها نمایش داده می‌شود. میراث فرهنگی معنوی ما هم همینطور است. موسیقی ما را یک کشور به نام خودش ثبت می‌کند و آئین‌های ملی ما را یک کشور دیگر. چرا کسی به اینها توجه ندارد؟ چرا زمانی که در همین سال‌های گذشته آثار فرهنگی و باستانی ما غارت می‌شد کسی اعتراض نمی‌کرد؟» وی در پایان از دولت درخواست می‌کند که جلوی این دست رفتارها ایستادگی نشان دهد و تاکید می‌کند: «در خواست من از دولت این است که نگذارند شأن و شخصیت ایرانی در این مساله قربانی برخی تنگ‌نظری‌ها و تلاش‌های سوء شود. این حرکت‌ها از ادب ایرانی به دور است و دولت وظیفه دارد که قدرشناسی و ادب ایرانیان را در این قضیه به دنیا نشان دهد. من از دولت تقاضا می‌کنم که جلوی این حرکت‌ها بایستد و زمینه را برای دفن آقای فرای در اصفهان فراهم کند.»
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
