رامتین موثق

رئیس سازمان هواپیمایی کشور روز شنبه از آزاد بودن خرید و فروش جت‌های شخصی خبر داد که واکنش‌های مختلفی در جامعه برانگیخت. به نظر می‌رسد اکثر این واکنش‌ها به علت فشار اقتصادی عمومی بر مردم باشد زیرا در شرایطی که بسیاری از دهک‌ها صرفا برای تهیه نیازهای اولیه خود تلاش می‌کنند، آزاد بودن خرید و فروش این هواپیماها چه دردی از آنها دوا می‌کند؟

محمد محمدی‌بخش در گفت‌وگو با ایلنا، اظهار داشت: در حال حاضر 250 فروند هواپیمای فوق سبک در ایران فعالیت دارند که البته از این هواپیماها برای مسیر سفر استفاده نمی‌شود، بلکه اغلب برای پروازهای تفریحی و آموزشی کاربرد دارند.

او با بیان اینکه خرید و فروش هواپیماهای جت برای عموم آزاد است، گفت: متقاضیان می‌توانند نسبت به خرید بیزنس جت اقدام کنند و افراد متقاضی استفاده از این ناوگان هم می‌توانند با شرکت‌های دارنده این هواپیماها وارد قرارداد شوند و در حال حاضر هم بسیاری از مردم از این فضا استفاده می‌کنند.

رئیس سازمان هواپیمایی کشور همچنین با تاکید بر اینکه برای این ناوگان بلیتی فروخته نمی‌شود و عرضه آن در سازوکار دیگری تعریف شده، ادامه داد: معمولا تاجرها، برخی از مسئولان، تیم‌های ورزشی و تیم‌های اقتصادی از این هواپیماها استفاده می‌کنند. محمدی‌بخش درباره دیگر استفاده‌های این جت‌ها بیان کرد: تمام ماموریت‌های اورژانس هوایی و جابه‌جایی اعضای بدن فرد مرگ مغزی شده و حمل عضو اهدا شده در کشور از طریق این ناوگان انجام می‌شود.

در ایران بازسازی هواپیماهای زمین‌گیر کاربرد بیشتری دارد

یک کارشناس صنعت هوایی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» در ارزیابی خود از جت‌های شخصی عنوان کرد: کمتر از ۴۰ درصد پروازهای آمریکا توسط شرکت‌های هواپیمایی باعظمتی چون American airlines صورت می‌گیرد و هوانوردی عمومی با سهم ۶۰ درصدی، نیرویی مقتدر در آسمان ایالات متحده است. بیشترین سهم تجاری این هوانوردی عمومی مربوط به شرکت‌های هواپیمایی است که با جت شخصی پروازهای خود را انجام می‌دهند.

خلیل‌الله معمارزاده بیان کرد: مدیریت شرکت‌های جت‌های شخصی همواره الهام‌بخش شرکت‌های هواپیمایی بوده که می‌خواستند در شرایط سخت و رکودی، نه تنها تاب‌آوری بالا؛ بلکه جهت‌گیری‌های هوشمندانه در حوزه مدیریت دارایی و سرمایه داشته باشند.

او با اشاره به اینکه این شرکت‌ها مدل‌های موفقی چون اقتصاد مرکز هزینه و درآمد هواپیما، به دنیا ارائه دادند، تاکید کرد: چیزی که در ایران برای ما کاربرد دارد و می‌تواند موفق باشد، بازسازی و احیای مجدد هواپیماهای سالخورده و زمین‌گیر است. به شدت در این حوزه می‌توان فعال بود زیرا جزو صنایعی است که می‌تواند به ما کمک کند. یعنی هواپیماهای زمینگیر را خریداری کنیم و آنها را بازسازی کنیم.

این کارشناس تصریح کرد: این شرکت‌های تجاری به ظاهر شاید کم‌اهمیت دیده شوند، اما کاربردهای موثر چندوجهی در ابعاد امنیتی، پدافندی، اقتصادی و اورژانس دارند.

به تقاضای تجاری توجه شود

معمارزاده تصریح کرد: صنعت هوانوردی ایران به جت‌های شخصی نیاز دارد. اکنون هم از این جت‌ها در هواپیمایی معراج و پویا داریم و باز هم نیاز است.

او ادامه داد: این جت‌ها همچنین موردنیاز بخش نظامی است که با توجه به وجود سرمایه‌های زیاد این بخش، نیاز است از این هواپیماها در بخش‌های اقتصادی خود استفاده کنند.

با توجه به قیمت بالای جت‌های شخصی که حدودا 180 میلیارد تومان است و هزینه‌های بالای نگهداری آنها، در این فقر فراگیر که هر روز افراد بیشتری را به کام خود می‌کشد؛ به نظر نمی‌رسد جز عده‌ای محدود متقاضی این جت‌ها باشند. در نتیجه جامعه هدف سازمان هواپیمایی کشور، عده‌ای نورچشمی و خواص هستند!

معمارزاده تصریح کرد: همچنین شرکت‌هایی مانند شرکت نفت و بیمارستان‌ها و شرکت‌های توریستی مشتاقند که با این شرکت‌های جت شخصی قرارداد ببندند.

این کارشناس تاکید کرد: در جهان با یک صنعت بسیار پویایی مواجه هستیم که در قالب لیگ پایین شرکت‌های هواپیمایی هستند که از لحاظ فنی شرکت‌های بزرگ را تغذیه می‌کنند. صنعتی که با آن مواجهیم، یک زنجیره ارزشی است که در تمام زمینه‌ها و به‌ویژه در فرودگاه‌ها، اپراتورها و ... کمک‌کننده باشد.

به گفته وی، زمینه و پتانسیل بسیاری خوبی در کشور داریم که به آن پرداخته نشده و باید از پایین دست صنعت شروع کرد.

این کارشناس با بیان اینکه بخش عمده‌ای از تقاضای ما، تقاضای تجاری است که باید به آن توجه شود، تاکید کرد: این شرکت‌ها تمایل ندارند در فرودگاه‌های شلوغ و با فرآیندهای فعلی سفرهای هوایی فعالیت کنند و می‌خواهد سفرهایشان به صورت سفارشی‌تر انجام گیرد که زیرساخت آن در ایران وجود دارد و باید از آن استفاده شود.

معمارزاده با تاکید بر اینکه این بازار پتانسیل خوبی دارد زیرا سقف قیمتی برای آن وجود ندارد، خاطرنشان کرد: باید در مقابل پروازهای برنامه‌ریزی شده فعلی، به وسیله جت‌های شخصی به پروازهای غیر برنامه‌ریزی شده در حالت پروازهای بیزینس جت بپردازیم.

خلیل‌الله معمارزاده در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: صنعت هوانوردی ایران به جت‌های شخصی نیاز دارد؛ اما چیزی که در ایران برای ما کاربرد دارد و می‌تواند موفق باشد، بازسازی و احیای مجدد هواپیماهای سالخورده و زمین‌گیر است. به شدت در این حوزه می‌توان فعال بود زیرا جزو صنایعی است که می‌تواند به ما کمک کند. یعنی هواپیماهای زمینگیر را خریداری کنیم و آنها را بازسازی کنیم

گامی بزرگ و نرسیدنی

جت‌های شخصی و کاربردهای تجاری آن از موضوعاتی است که در صنعت هوانوردی کشورهای پیشرفته جاافتاده است و جزو لاینفکی از آن است؛ اما با مقایسه وضعیت کلی صنعت هوایی ایران با آن کشورها می‌توان دریافت که چه مقدار از استفاده تجاری جت‌های شخصی فاصله داریم زیرا در آمریکا و کشورهای پیشرفته اکثر ناوگان فرسوده و زمینگیر نیستند.

همان‌گونه که معمارزاده، در گزارش اشاره کرد؛ پتانسیل‌ جت‌های شخصی در استفاده تجاری از آنهاست، اما رئیس سازمان هواپیمایی کشور به صراحت از کاربردهای صرفا تفریحی و آموزشی این جت‌ها نام برده است. همچنین در آمریکا این جت‌ها در هوانوردی عمومی نقشی پررنگ دارد که در این مورد هم محمدی‌بخش گفته که به این هواپیماها اجازه فعالیت به عنوان حمل و نقل عمومی داده نمی‌شود و ملاحظات خاص خود را دارد.

از سوی دیگر و به وضعیت اقتصادی کشور؛ واردات این جت‌ها هدر دادن منابع ارزی است که مشکل مبتلابه اقتصاد کشور است و دولتمردان دائما به کمبود این منابع اشاره می‌کنند.

با توجه به قیمت بالای جت‌های شخصی که حدودا 180 میلیارد تومان است و هزینه‌های بالای نگهداری آنها، در این فقر فراگیر که هر روز افراد بیشتری را به کام خود می‌کشد؛ به نظر نمی‌رسد جز عده‌ای محدود متقاضی این جت‌ها باشند. در نتیجه جامعه هدف سازمان هواپیمایی کشور، عده‌ای نورچشمی و خواص هستند که تمایل ندارند در فرودگاه‌های شلوغ و با فرآیندهای فعلی سفرهای هوایی معطل شوند و ترجیح می‌دهند سفرهایشان به صورت سفارشی‌تر صورت گیرد!

صنعت هواپیمایی کشور اکنون با کمبود ناوگان مواجه است و همین کمبود عرضه صندلی باعث شده است قیمت بلیت‌ها بالا باشند و حتی شرکت‌های هواپیمایی درخواست افزایش قیمت بلیت داشته باشند که این خود از موضوعات درگیری دولت و بخش خصوصی در اواخر سال گذشته بود. اکنون وضعیت تعداد ناوگان و قیمت بلیت به صورتی است که سفرهای هوایی را صرفا برای متمولین باقی گذاشته و بسیاری از مردم از آن محروم شده‌اند. به نظر می‌رسد حل مسئله تعداد ناوگان عمومی و قیمت بلیت‌ها موضوع مهمتری است تا ورود جت‌های شخصی به صنعت هوایی.

بنابراین استفاده تجاری از این جت‌ها درحال‌حاضر هدفی است دور از دسترس و صرفا به نفع کسانی است که در وضعیت تورمی و فشار بر سفره مردم، دنبال تفریح با هواپیمای

شخصی هستند.