اگر در تاریخ تهران مدرن، کمی عقب برویم و البته نگاهی به برخی فیلم‌های سینمایی مشهور در دهه ۴۰ و ۵۰ و ۶۰ بیاندازیم دیگر مساله اجاره منزل به صورت روزانه در تهران این همه برایمان عجیب نباشد. اجاره داری در تهران برای دهه‌ها به صورت تسویه حساب روزانه بود. با بروز انقلاب سفید و پس از کوچ بزرگ روستاییان به شهر‌های بزرگ و به خصوص به سمت تهران بود که اجاره روزانه اتاق و منزل در تهران به شدت گسترش یافت. کافی است به فیلم مشهور گوزن‌ها اثر مسعود کیمیایی، ارجاع داده شود تا یکی از همین دسته جمعی نشینی در خانه‌ای در جنوب تهران برایمان یادآوری شود.

اقتصاد۲۴- موضوع اجاره خانه و آپارتمان و شاید حتی سوئیت و اتاق در تهران حالا آنقدر فراگیر و گسترده شده است که دیگر شاید کمتر کسی در یکی از شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و یا در و دیوار شهر به آگهی‌های آن برنخورده باشد.

در مناطق مرکزی تهران و البته برخی از نقاط شمال شهر تهران البته بیشتر به این موارد می‌توان با انواع آگهی‌ها در این باره برخورد کرد. بیشتر این آگهی‌ها البته نشان از مبله بودن آپارتمان مورد نظر و حتی وسایل رفاهی و امکانات کامل در آشپزخانه دارد.

به نظر می‌رسد یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد پدیده اجاره ساعتی و روزانه سوئیت و آپارتمان در تهران که از حدود یک دهه اخیر آغاز شده و در سال‌های اخیر اوج گرفته، به هزینه‌های بالای هتل ربط داده می‌شود و به نظر می‌رسد که از رونق مناسبی هم برخوردار است.

در همین حال باید توجه داشت که اجاره روزانه خانه در تهران مقوله‌ای است که در این سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. نبود ساختار‌های مناسب اقامتی در سطح کلان شهری مانند تهران از یک سو و نیاز بسیار تمامی مردم ایران به انواع خدمات اداری تا پزشکی و صنعتی در شهر تهران از سوی دیگر، در کنار برخورداری از خدماتی مانند تکمیل مراحل قانونی به جهت اخذ اجازه خروج از کشور باعث شده تا خیل بسیار مسافران این شهر در بلاتکلیفی به سر برند. همین موضوع مقدمات رونق پدیده‌ای با نام اجاره روزانه خانه در تهران را موجب شده است.

اجاره روزانه آپارتمان از دهه ها پیش تاکنون

البته اگر در تاریخ تهران مدرن کمی عقب برویم و البته نگاهی به برخی فیلم‌های سینمایی مشهور در دهه ۴۰ و ۵۰ و ۶۰ بیاندازیم دیگر مساله اجاره منزل به صورت روزانه در تهران این همه برایمان عجیب نباشد. اجاره داری در تهران برای دهه‌ها به صورت تسویه حساب روزانه بود. با بروز انقلاب سفید و پس از کوچ بزرگ روستاییان به شهر‌های بزرگ و به خصوص به سمت تهران بود که اجاره روزانه اتاق و منزل در تهران به شدت گسترش یافت. کافی است به فیلم مشهور گوزن‌ها اثر مسعود کیمیایی، ارجاع داده شود تا یکی از همین دسته جمعی نشینی در خانه‌ای در جنوب تهران برایمان یادآوری شود.

به گزارش اقتصاد ۲۴، در سینمای پس از انقلاب ایران نیز بار‌ها لوکیشن فیلم‌ها نشان از همین خانه‌های دسته جمعی داشت، خانه‌هایی که اجاره نشینانش از شهرستان و روستا‌ها به سودای رفاه به پایتخت می‌آمدند و در همین خانه‌های اجاره‌ای، دسته جمعی سکنی می‌گزیدند و اتفاقا بیشتر این مدل اجاره نشینی با پرداخت روزانه یا هفتگی اجاره همراه بود.

اما در سال ۱۳۹۳ بود که پس از اولین بار رسانه‌ای شدن موضوع اجاره سوئیت مبله یا آپارتمان مبله برای چند روز در تهران، واکنش‌هایی به این مساله ابراز شد. در همان زمان نیز نمایندگان مجلس ضمن انتقاد، به احتمال بروز مشکلات امنیتی اشاره کردند، ولی این موضوع را در صورت رعایت موازین شرعی و قانونی بلامانع دانستند.

در این میان دی ماه سال جاری بود که نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک با تاکید بر اینکه اجاره ساعتی و روزانه خانه ممنوع و انجام آن تخلف است، اظهار کرد: «در مشاوران املاک این اجاره‌ها انجام نمی‌شود و اساسا غیرقانونی است و اصلا تعریفی برای اجاره ساعتی وجود ندارد. تنها خانه‌هایی برای اجاره روزانه مجاز هستند که زیر نظر قوانین هتل‌داری و بوم‌گردی و حائز شرایط استاندارد تعریف شده در آن صنف باشند.»

نکته عجیب تر در سخنان نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک، اما این بود که گفت: «این اقدامی که به صورت علنی و گسترده در سایت‌ها و سکو‌های اینترنتی به ویژه سایت معروف انجام می‌شود امنیت ملی را به خطر می‌اندازد و بار‌ها نسبت به این تخلف خطرناک هشدار دادیم.»
حالا چطور اجاره روزانه منزل ممکن است به امنیت ملی آسیب بزند خود محل سوال است، اما به نظر می‌رسد بیشتر از همه مساله اختلاف بر سر نحوه اجاره این آپارتمان هاست.

شنیده‌ها حاکی از آن است که تعداد زیادی از مشاوران املاک معتقد هستند مسیر اجاره این خانه‌ها، باید آنان باشند در حالی که بخش بزرگی از این خانه‌ها به صورت رسمی در سکو‌های اینترنتی و سایت‌های معرف بوم گردی و اجاره هتل‌ها ثبت هستند.
شاید تعداد محدودی نیز در وضعیت ثبت نباشند، اما مساله به هیچ وجه چنان حاد و خارج از کنترل نیست که پای امنیت ملی وسط کشیده شود و در نهایت باید فقط مساله کمیسیون از دست رفته برای بنگاه‌های املاک شاید طرح شود.

توریست‌های خارجی و لیدر‌ها از مشتریان اجاره روزانه آپارتمان

از سوی دیگر باید توجه داشت که بسیاری از لیدر‌ها و صاحبان آژانس‌های گردشگری نیز از مشتریان دیگر این آپارتمان‌ها هستند که گردشگران را برای مدتی محدود در این واحد‌ها مستقر می‌کنند.

مساله این است که حتی برای برخی از توریست‌های خارجی نیز اجاره این آپارتمان‌های جمعی هم به صرفه‌تر و هم جذاب‌تر است و شاید به همین دلیل بسیاری از تور لیدر‌ها نیز گا‌ها ترجیح می‌دهند به سراغ این آپارتمان‌ها در دستکم شهر تهران بروند.

قیمت این نوع خانه‌ها برای مستاجر ایرانی نیز با متقاضی خارجی متفاوت است. آپارتمانی که اجاره هر روز آن برای یک ایرانی ۸۰۰ هزار تومان است، برای متقاضی خارجی از ۱۰۰ دلار تا حدود ۳۰۰ دلار در نوسان است و این بدان معناست که برای یک شب رقمی حدود ۵ میلیون تومان می‌تواند درآمد حاصل از اجاره یک آپارتمان شیک سه خوابه توسط توریست خارجی باشد. البته خانه‌های ویلایی نیز در تهران هستند که اجاره آنان برای توریست‌های خارجی با ارقام بالاتر است و این واحد‌ها به میهمانان خارجی به شکل روزانه اجاره داده می‌شود و باز نکته این جاست که تقریبا تمام آپارتمان‌های مربوط به اسکان توریست‌های خارجی عمدتا لوکس و لاکچری محسوب می‌شوند در حالی که مسافران داخلی که راهی تهران می‌شود انواع مختلف آپارتمان و با قیمت‌های متفاوت و متنوع به عنوان گزینه برایشان مطرح است.

مالکانی که راضی‌تر هستند

صاحب یک آپارتمان مبله دو خوابه در میدان پونک به اقتصاد ۲۴ می‌گوید که نصف بیشتر ماه خانه اش خالی می‌ماند، اما از اینکه خانه را اینطور اجاره می‌دهد نه به صورت قرارداد ثابت راضی‌تر است.

او ادعا می‌کند که قیمت خانه متفاوت است و در تابستان و بهار افزایش می‌یابد و از دو طریق سکو‌های اپلیکیشن‌ها و آگهی اینترنتی مشتری می‌گیرد.
وی که محل سکونت خودش نیز در حوالی غرب تهران است به اقتصاد ۲۴ می‌گوید که بدون مشکلات مستاجرداری خانه را به این صورت اجاره می‌دهد و مدعی است رقم کمتر از ۸۰۰ هزار تومان برای هر روز اقامت نمی‌پذیرد و تاکنون هم قیمت اجاره روزانه آپارتمانش از یک میلیون و صد هزار تومان فراتر نرفته است.

صاحب این آپارتمان مبله دو خوابه در میدان پونک می‌گوید کل مبلغ اجاره را ابتدا دریافت می‌کند و تخلیه و تحویل نیز دقیقا شبیه قوانین هتل‌ها و بوم گردی هاست.

او البته می‌گوید تاکنون هرگز خانه را ساعتی اجاره نداده و اصلا هم به موردی برنخورده چنین درخواستی از وی شود، اما می‌گوید چیز‌هایی در این باره نیز شنیده است.

تفاوت قیمت اجاره خانه‌ از مرکز تا شمال تهران

مدل خانه‌های توریستی نیز در تهران با هم تفاوت آشکار دارد، برای مثال آگهی‌های مرکز شهر از شبی ۳۰۰ هزار تومان تا ۷۰۰ هزار تومان در نوسان است؛ یکی از مالکان خانه ای حوالی میدان فاطمی به اقتصاد ۲۴ می‌گوید بیشتر کسانی که درخواست این خانه‌ها را دارند یا بیماری در بیمارستانی در تهران داشته اند و یا برای کار اداری باید به تهران می‌آمده اند.

یکی از مالکان این خانه ها در حوالی میدان گلها نیز به مورد جالبی اشاره می کند. او می گوید من یک مراجع ثابت دارم. او دانشجوی دکتری در تهران است و کل کلاس هایش در دو روز است و هر هفته دو روز و یک شب را برای وی خالی می گذارم. می گوید به او هم تخفیف می دهم و هم چون صبح می رسد و فردا شبش تخلیه می کند برایش استثنا در مدل ورود و تخفیف قائل هستم چون او هم دانشجو است و هم بسیار تمیز و هم احساس می کنم بابت پشتکارش باید به وی کمک کنم.

اما در مقابل مالک یک واحد آپارتمان در قیطریه تهران به اقتصاد ۲۴ می‌گوید که مورد داشته که برای یک شب خانه را اجاره داده و خانواده ای که خانه را خواسته بودند برای یک کنسرت به تهران آمده بودند.
او البته بیشتر مراجعانش را توریست‌ها می‌داند و حتی توریست چینی نیز داشته، اما می‌گوید مثلا خانواده اصفهانی یک نوروز کامل خانه را اجاره کرده بودند و با اینکه اقوامی در تهران داشتند، اما می‌خواستند فضایی برای خود داشته باشند.

او چندین مورد دیگر را نیز ایرانیانی عنوان می‌کند که مهاجرت کرده اند و وقتی برای دو یا سه هفته و گاه بیشتر به ایران بازگشته اند و از وی خانه را به صورت روزانه اجاره کرده اند.

این مالک آپارتمان در قیطریه تهران، خانه را برای هر شب، یک میلیون و پانصد هزار تومان اجاره می‌دهد و می‌گوید این رقم شاید برای ایرانیان داخل کشور زیاد باشد، اما برای کسی که در اروپا و آمریکا زندگی می‌کند در معنای شبی ۳۰ دلار است.

املاکی‌ها در کمین اجاره روزانه آپارتمان

به این ترتیب می توان کسانی را که به دنبال خانه های اجاره ای به شکل روزانه در تهران هستند در چند دسته ارزیابی کرد:
- توریست های خارجی و توریست های داخلی که برای گردشگری به تهران آمده اند!
- دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری که کمتر از دو شب گاه در تهران هستند.
- ایرانیان خارج از کشور که در بازگشت موقت و کوتاه به تهران به سراغ این خانه ها می روند.
- کسانی که برای خدمات درمانی به تهران می آیند.
- افرادی که برای روند کارهای اداری خود راهی پایتخت می شوند.
- و البته شاید تهرانی هایی که گاه به سودای یک یا دو شب حضور در یک آپارتمان لوکس به سراغ این خانه ها می روند به خصوص اگر آپارتمان مورد نظر دسترسی به استخر شخصی داشته باشد که می تواند شاید برایشان جذاب باشد.

البته گویا با کساد شدن بازار خرید و فروش مسکن در تهران و رکود روزافزون آن حالا بخش بزرگی از املاکی‌ها نیز بدشان نمی‌آید که وارد اجاره این آپارتمان‌های مبله و این سازوکار شوند، اما به نظر می‌رسد مساله ممنوعیت این مدل اجاره برای املاکی‌ها کاملا جدی است.

یکی از املاکی‌ها البته به اقتصاد ۲۴ می‌گوید کاش بگویند دقیقا چرا برای ما ممنوع است، مگر در شمال بخش بزرگی از املاک در کار اجاره ویلا به صورت روزانه نیستند، خب این هم به همان شکل است و حتی اگر دست ما باشد که سازوکارT بهتر مشخص و رعایت می‌شود و ما سند‌های لازم را دریافت می‌کنیم.

اما حقیقت این است آن بدبینی همیشگی به بنگاه‌های مشاور املاک در میان ایرانیان وجود دارد و مالک دیگری به اقتصاد ۲۴ می‌گوید اگر کار دست املاک بیفتد حتما باز حق کمیسیون هنگفتی می‌خواهند و این یعنی یا ما باید سود کمتری بگیریم و یا مراجع باید پول بیشتری بپردازد.

اجاره ویلا در اطراف تهران از شبی ۵ تا ۳۵ میلیون تومان

البته در این میان به صورت روزافزون به خانه‌های اجاره ای و ویلا‌های اجاره‌ای در اطراف تهران افزوده می‌شود و با رشد سرسام آور قیمت‌ها در لواسان و پس از آن جاجرود و فیروزکوه حالا نوبت به شهریار و باغستان رسیده است که پیشتاز اجاره شوند.

اما روش اجاره این ویلاها، با خانه‌ها و آپارتمان‌های داخل تهران متفاوت است و برخلاف آپارتمان‌های داخل شهر که محدویت حضور تا ۵ یا ۶ نفر دارند و اساسا برای برگزاری مهمانی نیستند، این ویلا کاملا برای برگزاری مهمانی و جشن است که مورد استفاده قرار می‌گیرند.

البته این ویلا‌ها نیز محدودیت نفر و زمان دارند و به طور عموم زمان تحویل آنان منطبق بر ساعت هتل هاست و در بیشتر موارد از ۱۵ تا ۲۵ نفر امکان حضور دارند و از شبی ۵ میلیون تومان تا حتی شبی ۳۵ میلیون تومان (بیشتر در محدوده لواسان با این رقم) قیمت‌ها در نوسان است.
در مواردی نیز ورودی ویلا برای ۱۵ نفر، ۵ میلیون تومان است و هر شخص اضافه تا نفری بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان به قیمت ویلا می‌افزاید.

به گزارش اقتصاد ۲۴، مساله خانه‌های اجاره‌ای به صورت روزانه در تهران اصلا موضوع تازه‌ای نیست و حالا بیش از یک دهه است که به صورت رسمی وجود دارد. بسیاری از شهروندان ایرانی مشکلشان با اجاره این خانه‌ها حل شده است، اما همان طور که در هر مساله ای روندی از خطا و تخلف وجود دارد باید پذیرفت که در این مورد نیز چنین مواردی وجود دارد.

خانه‌هایی که ساعتی اجاره داده می‌شوند البته بخشی از این مساله هستند، اما نباید از یاد برد برای حل مشکل باید تلاش کرد، نه نابود کردن هر نوع امکان رفاهی برای شهروندان!