قیمت برخی خودروها متناسب با افزایش قیمت دلار و طلا و نزدیک شدن به پایان سال در ماه جاری افزایش‌یافته است. مقامات وعده دادند که ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۱ و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۲ خودرو خارجی وارد شود، یعنی در دو سال 300 هزار خودرو وارد کشور می‌شود، این وعده محقق نشده و بر اساس آمارهای گمرک ، ظرف ۸ ماهه امسال ۳ هزار و ۴۰۰ دستگاه بیشتر وارد نشده است. این تعداد واردات خودرو بسیار کم است. کارشناسان معتقدند که انتشار خبر واردات خودرو باعث شده مردم منتظر واردات خودرو هستند و از خرید خودرو خودداری می‌کنند. واردات خودرو که با مانع مافیا مواجه است دو پیامد مهم دارد. یکی اینکه کیفیت خودروهای داخلی را افزایش می‌دهد و بساط بازار سیاه و دلالی در حوزه خودرو را جمع می‌کند. به همین دلالی لب مقاومت در برابر وارداتت خودرو وجود دارد. چهار کارشناس خودرو علت عدم واردات خودرو و موانع آن را بررسی کردند که در ادامه می‌خوانید.

واردات قطره‌چکانی خودرو

فرهاد احتشام زاد، عضو انجمن واردکنندگان خودرو گفت: سال ۹۶ وزارتخانه رؤسا تصمیم گرفته بود که ثبت سفارش خودرو را ممنوع کند. سال ۹۷ تصمیمی توسط سران قوا گرفته شد که واردات خودرو به واسطه محدودیت‌های ارزی ممنوع شود. 2 سال پیش مجلس مصوب کرد واردات خودروی نو انجام شود و این موضوع به واردات خودروهای کارکرده نیز رسید. آیا رفع موانع ارزی انجام‌شده است. هدف‌گذاری واردات ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال گذشته و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو به عنوان هدف امسال مشخص شد و در ردیف بودجه ۳۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد، با در نظر گیری ارز گمرکی، متوسط تعرفه‌ها، نویدبخش واردات بین ۵۰ تا ۲۰۰ هزار دستگاه بود. اما نکته اینجاست که بر اساس اعلام رسمی گمرک، ظرف ۸ ماهه امسال ۳ هزار و ۴۰۰ دستگاه بیشتر وارد نشده است. این تعداد نسبت به برنامه ۳۰۰ هزار خودرو، نمایه خوبی نیست. مشکل ارزی است، پیش‌بینی‌هایی انجام‌شده بود که آن پیش‌بینی‌ها تحقق پیدا نکرده است. ممکن است مردم دچار این ابهام شوند که موضوعاتی که بیان می‌شود و واقعیت‌های عینی با تصورات ذهنی‌شان متفاوت است. کشور تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد. صنعت خودرو دچار تحریم است. بیش‌ترین واردات خودرو ۶۰ تا ۷۰ هزار خودرو بوده است. خودروساز در جهان هرچقدر نگرانی بازارهای جهانی را کمتر داشته باشند، برایشان بازار ایران جذابیت بیشتری دارد؛ ما بهترین بازار مصرف را در کشور داریم شاید در منطقه خاورمیانه، ایران یکی از سه کشوری باشد که خودروهایی که انتخاب می‌کنند، تماماً فول‌آپشن است.

تعرفه ۲۵۰درصدی واردات خودرو

جلال رشیدی کوچی، نماینده مجلس گفت: وقتی تعرفه ۲۰۰ یا ۲۵۰ درصد است و یک خودرو ۷۰۰ میلیونی که وارد می‎شود را ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون می‌فروشند، مشخص است که نمی‌خواهند به بازه قیمتی تولیدات دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا خللی ایجاد شود.

جلال رشیدی کوچی در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین در خصوص تأمین ارز برای واردات خودرو بیان کرد: دلار لازم برای قطعات خودرو از کجا می‌آید؟ از همان‌جا برای واردات خودرو هم استفاده شود. دولت نیاز نیست که در تأمین ارز واردات خودرو دخالت کند. در اختیار خود اشخاص و واردکننده‌ها بگذارد. مشکل این است که دولت می‎خواهد ارز را تأمین کند. پیشنهاد ما این است که برای واردات خودرو کارکرده، برای تأمین ارز منشأ خارجی را در نظر بگیریم. یعنی ارز اشخاصی که خارج از کشور هستند یا ارز اشخاصی که در داخل منشأ خارجی دارند، استفاده شود. اما نظر دولت این است که خودشان ارز را تهیه کنند. واردات باید به نفع مردم باشد و نفع مردم زمانی اتفاق می‌افتد که دولت تعرفه‌های واردات را کاهش دهد. با پیگیری که وزیر صمت داشتند و پیگیری مجلس قیمت تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی کاهش پیداکرده است. یعنی عرفه خودرو برقی به یک درصد و هیبریدی هم حداکثر ۲۳ الی ۲۴ درصد کاهش پیداکرده است. نگاه دولت این است که خودروهای برقی به خاطر آلودگی و عدم مصرف بنزین برای کشور بهتر است. اما در تابستان به‌شدت کمبود برق داریم. اگر بخواهیم به این سمت برویم و این حجم از خودروی برقی وارد شود، به نظر می‌رسد که مشکلمان بیشتر می‌شود. با این حال دولت اصرار به واردات خودروی برقی دارد. اگر واردات درست انجام شود و تعرفه‌ها معقول باشد، می‎تواند بازار را تکان دهد. برای مثال یک خودرو ۲۰ هزار دلاری که سقف واردات تعریف‌شده حدود ۱ میلیارد تومان می‌شود؛ اما الآن می‌بینیم که خودروهای داخلی در بازار آزاد تقریباً نزدیک به ۸۰۰ الی ۹۰۰ میلیون تومان فروخته می‎شوند. وقتی تعرفه درست بسته شود، مردم می‌توانند انتخاب بهتری داشته باشند.

بازار سیاه خودرو

بابک صدرایی، کارشناس خودرو، درباره سوءاستفاده در بازار خودرو‌های وارداتی به «انتخاب» گفت: هرکجا سامانه ایجاد شود و محدودیت فروش به صورت غیرعادی ایجاد شود؛ باعث سوءاستفاده می‌شود. برای سامانه جامع خودرو هم که هنوز هست، ماشین‌های ایرانی با کارت ملی فروش رفت و این بازار سیاه راه افتاد. عده‌ای از روستا‌ها کارت ملی می‌خریدند و با آن کارت ملی خودرو ثبت‌نام می‌کردند. شرایط به دست آوردن یک محصول باید تسهیل شود. هرچقدر برای تقاضا مانع‌تراشی شود و با دستگاه‌های خودساخته‌ای مانند این سامانه‌ها بخواهند خودرو ارائه کنند؛ بازار گمراه می‌شود. قیمت‌گذاری خودرو در ایران واقعی نیست. اگر قیمت ایران‌خودرو و سایپا واقعی باشد وضعیت بازار شکل دیگری بود. الآن 30 هزار نفر از 120 هزارنفری که پول بلاک کردند هنوز ماشین نگرفتند، دوباره سامانه باز کردند تا مردم پول بلاک کنند. چرا با این کار به دو نرخی کردن خودرو دامن می‌زنند؟ این 30 هزارنفری که خودرو می‌گیرند به رانتی دست پیدا می‌کنند که خودرو را در بازار گران‌تر از بقیه می‌فروشند. تا زمانی که واردات خودرو‌ها عادی نباشد بازار سامان نمی‌گیرد.

رکود در بازار

سیروس پورخدایار، فعال بازار خودرو، درباره خرید و فروش کارت ملی برای خودرو‌های وارداتی به «انتخاب» گفت: واردات خودرو در حد صحبت است و نشانه جدی درباره آن دیده نمی‌شود. واردات فعلی احتمالاً طرح جدید است که عمدتاً خودرو‌های کره‌ای در آن دخیل شده‌اند. اگر واردات انجام شود روی بازار تأثیر دارد. تعداد کم هم نمی‌آید. خبر واردات رکود در بازار ایجاد کرده است. ماشین در یک ماه اخیر گران شد اما دوباره به حالت عادی برگشت. به نظر من‌بعد از انتخابات مقداری ماشین گران می‌شود و مردم دوباره خرید می‌کنند. بیشتر ماشین ایرانی و چینی و دست دوم کره‌ای گران می‌شود.