مشکلاتی که پایانی ندارد

وقتی که پای دردل معلولان می نشینید، با کوله‌باری از دغدغه‌ها و مشکلاتی مواجه می‌شوید که خودش روایت کتابی چند جلدی است. اما شاید بتوان اصلی ترین مشکلات این قشر از اقشار جامعه را در موارد زیر خلاصه کرد: مشکل حمل و نقل و جابه‌جایی درون و برون‌شهری از جمله: نبود صندلی‌های مناسب در مترو و بی آر تی ها، نبود امکانات مناسب بهداشتی شهری و بین جاده‌ای برای آن‌ها، نمشکلات تحصیلی معلولین مثل عدم امکانات در مدارس و دانشگاه‌ها، نگاه ترحم برانگیز مردم جامعه و عدم فرهنگ‌سازی صحیح، مشکلات ورزشی و کمبود امکانات، مشکلات ازدواج و تشکیل خانواده( چرا که کمتر کسی حاضراست با فرد معلول ازدواج کند و ازدواج دو فرد معلول نیز باهم دارای تبعاتی است که گاه با توجه به معلولیت افراد از مزایای آن پیشی می‌گیرد).

دو چالش اصلی

اصغر شیرزادی، مدیرعامل انجمن تخصصی معلولین ایران اما معتقد است که مهمترین چالش های پیش روی این طیف را می توان در دو بخش «کمبود بودجه» و «سوء مدیریت در اقدامات برای این اقشار» جست‌وجو کرد. وی در گفت و گو با «آرمان امروز» با اشاره به اهداف نامگذاری روزی به نام معلولین می گوید: اصولا استارت روز جهانی معلولین در دهه ۱۹۹۰ و براساس منشور حقوق سازمان ملل که مبتنی بر عدالت و رفع تبعیض بین انسان هاست، زده شد. در این میان، بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰توسط سازمان ملل و بسیاری از کشورهای توسعه یافته تلاش مضاعفی صورت گرفت تا برای رفع موانع و تبعیض های موجود بین معلولان و سایر اقشار گام های موثری برداشته شود. تلاش هایی که باعث شده تا بحث شهروندان دارای معلولیت در کشورهای توسعه یافته و پیشگام در این عرصه، امروز به خوبی جا بیافتاد.

وی با ذکر اینکه از حیث قوانین، چیزی کم نداریم می گوید: مثلا در سال ۱۳۸۴ قانون جامع حمایت از معلولان به تصویب رسید گرچه بسیاری از بندهای آن عملا به بهانه کمبود بودجه اجرا نمی شد. چرا که این قانون دولت را موظف کرده بود تا بودجه لازم برای اجرای این قانون را تامین کند.

شیرزادی در ادامه به اصلاح این قانون در سال ۹۶ اشاره کرده و می گوید: بعد از این سال بود که دولت ها، بودجه هایی را برای اجرای این قانون در نظر گرفتند. بودجه هایی که گرچه کافی نبودند ولی به هر حال بهتر از قبل بودند. موضوع بعدی سوء مدیریت است. موضوعی که باعث شده تا بسیاری از امور مربوط به معلولان و اجرای آن مغفول بماند. مثل موضوع الزام ادارت به استخدام ۳ درصدی معلولان که تقریبا هیچ سازمان و وزارتخانه ای آن را رعایت نمی کند. مثلا وزارت آموزش و پرورش همچنان برای فرار از استخدام معلولان پافشاری می کند یا بسیاری از سازمان ها حتی در آگهی های خود اسم معلولین را نیز حذف می‌کنند.  درنهایت می‌توان عمده مشکلات این عرصه را در دو محور جستجو کرد. اول سوء مدیریت و ناهماهنگی بین مسئولان و دوم کمبود بودجه. واقعیت این است که در بسیاری از موارد، مسایلی که معلولان با آن مواجه هستند ربطی به بودجه ندارد. مثلا شهرداری هنوز نتوانسته حتی ۱۰ درصد معابر و اماکن عمومی پایتخت را مناسب سازی کند یا تقریبا هیچ یک از آسانسورهای متروها کار نمی کنند. این‌ها اصلا ربطی به بودجه ندارد و فقط به سوء مدیریت بر می‌گردد.