تازه‌ترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم تولید نقطه به نقطه گوسفند و بره در تابستان سال جاری به 172.2درصد رسیده است. به عبارت دیگر، در تابستان 1402 هزینه تولید و پرورش گوسفند و بره به شکل بی‌‌سابقه‌ای افزایش یافته است.
حذف ارز ترجیحی دست از سر سفره مردم برنمی‌دارد
در همین زمینه «احمد مقدسی» رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران کشور در گفت‌وگو با اکوایران گفته که دولت در بهار سال گذشته تخصیص ارز 4 هزار و 200 تومانی به دامداران را متوقف و نرخ ارز مورداستفاده را 28هزار و 500 تومان تعیین کرد. همین باعث شد تا قیمت نهاده‌های دامی مثل یونجه، جو، ذرت دانه‌ای، سویا و ذرت علوفه افزایش یابد. طبق اظهارات وی، قیمت هر کیلو یونجه از کیلویی 6هزار تومان در سال گذشته به 14هزار و 500 تومان در سال جاری افزایش یافته است. همچنین قیمت هر کیلو جو و ذرت دانه‌ای از هزار و 800 تومان در سال قبل به 11هزار و 300 تومان در سال جاری رسیده که حاکی از افزایش قیمت 527درصدی است. مجموع این عوامل سبب شده تا در عرض یک سال، هزینه تولید دام چند برابر شود.
شواهد هم نشان می‌دهد که یکی دیگر از عوامل اثرگذار بر افزایش هزینه تولید دام در تابستان 1402، افزایش قیمت نهاده‌های دامی بوده است. این افزایش قیمت به دلیل ترخیص‌نشدن نهاده‌های وارد شده در پی تخصیص‌ندادن ارز موردنیاز بوده است. دامداران نیز بالاجبار برای تامین نهاده موردنیاز خود به بازار آزاد و قیمت‌های بالاتر رجوع کرده‌اند. این اقدام اثر خود را در تورم تولید فصلی و نقطه به نقطه پرورش گوسفند و بره در تابستان 1402 نشان داده است.
مسئولان، هشدار فروردین ماه را نشنیدند
لازم به یادآوری است که اتحادیه واردکنندگان نهاده‌ دامی در فروردین ماه سال جاری در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور نوشت: «در حال حاضر صف تامین ارز نهاده‌های دامی که با اعتبار بخش خصوصی وارد و با قیمت‌های دستوری در کشور توزیع شده به بیش از سه ماه می‌رسد که این امر خسارت‌های جبران‌ناپذیری را برای فعالین اقتصادی بخش خصوصی به دنبال داشته است. مزید استحضار اینکه این مقدار تاخیر برای تامین ارز در دوره ارز ترجیحی هم کم‌سابقه بوده است».
در کنار این موضوع، عوامل جانبی دیگری هم دخیل شده‌اند. «افشین صدر دادرس» مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان دام سبک در گفت‌وگو با ایرنا به تاریخ تیر ماه سال جاری گفته بود که هزینه حمل‌ونقل دام 30درصد افزایش یافته و این اقدام اثر خود را روی هزینه تولید این محصول گذاشته است.
انتقال مرحله به مرحله گرانی از تولید به مصرف
افزایش هزینه‌های تولید اگر سریعا از طریق افزایش درآمد جبران نشود می‌تواند به کاهش تولید منجر شود. برای مثال «مقدسی» رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران کشور پیشتر در گفت‌وگویی اظهار کرده بود که به واسطه افزایش قیمت نهاده‌ها طی یک سال گذشته، قیمت‌های تولیدی بالارفته و دام‌داران نتوانستند گوشت را با قیمت مناسب و به موقع به بازار مصرف برسانند. همین امر موجبات ضرر آنها را فراهم کرده است. دام‌داران برای رفع این مشکل از دولت خواستند تا گوشت آنها را خریداری کند. دولت ضمن موافقت با این درخواست وعده داده بود که پول دام‌داران را ظرف 48 ساعت تسویه کند. البته به گفته مقدسی، دولت پس از 10 ماه و نیم مطالبات دام‌داران را پرداخت کرده و همین موجب کمبود نقدینگی دام‌داران شد.
نتیجه این کمبود نقدینگی، کاهش تولید گوشت در تابستان امسال است. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد حجم گوشت قرمز عرضه‌ شده در تابستان امسال 24.21درصد کمتر از تابستان 1401 بوده است. این رقم کمترین سطح از تابستان 98 تاکنون است.
در سمت دیگر این ماجرا، مصرف‌کنندگان گوشت قرار گرفته‌اند. افزایش تورم تولیدکننده می‌تواند نشانه‌ای آشکار از افزایش مجدد تورم مصرف‌کننده باشد. از آنجایی که سبد مورداستفاده در محاسبه تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده اشتراکات فراوانی دارد، گفته می‌شود با یک وقفه 2 تا 6 ماهه اثر نوسانات تورم تولیدکننده به تورم مصرف‌کننده منتقل می‌شود. بنابراین تورم تولید را می‌توان پیش‌نگری از تورم مصرف دانست. به همین جهت می‌توان گفت افزایش تورم تولید دام در تابستان 1402 بی‌اثر بر تورم مصرف‌کننده گوشت قرمز در ماه‌های آتی نخواهد بود.