روزنو :درحالی‌که در دهه‌های گذشته سیاست‌های تشویقی نظام حاکم بر کشور بر افزایش فرزندآوری و کاهش سن ازدواج تأکید داشته اما مشکلات معیشتی و اجتماعی، تغییراتی در سبک زندگی جوانان و کاهش تمایل آن‌ها به ازدواج و فرزندآوری به وجود آورده و عملاً دولت‌ها را در تحقق این هدف ناکام گذاشته است.

گزارش‌ها از افزایش آمار فریز تخمک در بین زنان و دختران بالای ۴۰سال حکایت دارد. اگرچه این اقدام شانس باروری و مادر شدن را هرچند با هزینه‌های گزاف افزایش می‌دهد اما در واقع نمی‌توان تنها از این مسئله به‌عنوان اتفاقی مثبت یاد کرد.

استقبال زنان از عمل انجماد و نگهداری تخمک‌های جوان برای بارداری در آینده بیشتر شده و باوجوداینکه انجام آن بیشتر برای زنان کمتر از ۳۵سال توصیه می‌شود، اما حالا زنان و دختران مجرد بالای ۴۰سال هم مراجعات زیادی برای حفظ سلول‌های جنسی‌شان برای بارداری در سال‌های آینده دارند.

انجماد تخمک‌های زنان که در پژوهشگاه رویان انجام می‌شود به آن‌ها این فرصت را می‌دهد که در آینده و در فرایند بارداری نگرانی بابت تولد نوزادی با بیماری‌های به دلیل افزایش سن نداشته نباشند و همچنین دختران جوان مجرد هم فرصت بارداری در آینده را تا ۵۰ سالگی از دست ندهند. تخمک‌هایی که حتی اگر در آینده هم برای این زنان مورداستفاده قرار نگیرد، در صورت تمایل به زوج‌های نابارور اهدا خواهد شد.هرچند توصیه متخصصان به استفاده از آن‌ها در کوتاه‌مدت است. چراکه افزایش سن مادر می‌تواند مشکلات دیگری را برای او در دوران بارداری هم ایجاد کند. باوجوداین عمل فریز تخمک چندان ‌هم ارزان نیست و دختران مجرد و زوج‌ها باید رقمی حدود ۲۵میلیون تومان برای آن هزینه کنند.

شانسی برای بارداری یا راهکاری از سر ناچاری؟

الهام صادقی، کارشناس حوزه مطالعات زنان در این زمینه به «همدلی» می‌گوید: افزایش آمار فریز تخمک در بین زنان و دختران بالای 40سال از دو زمینه موردبررسی قرار می‌گیرد. وجه منفی این اقدام بالا رفتن سن ازدواج ناشی از عوامل اقتصادی و مشکلات معیشتی است. زمانی که فرد توان تشکیل خانواده، توان تشکیل مسکن و سرپناه و سایر هزینه‌های تشکیل خانواده را ندارند قاعدتاً بالاجبار این اتفاق می‌افتد؛ بنابراین عوامل تشکیل خانواده در سن مناسب خدشه‌دار شده است.

او در ادامه می‌گوید: اما وجهه مثبت این امر این است که شانس باروری به کمک علم و امکانات برای خانم‌هایی در سن بالا که به هر دلیل ازجمله تحصیل گرفته تا مشکلات معیشتی و ... بچه‌دار نشده‌اند افزایش پیدا می‌کند.

این کارشناس حوزه مطالعات زنان درباره برخی رویکردها مبنی بر اولویت ازدواج و فرزندآوری برای زنان می‌گوید: در بسیاری از موارد اشتغال زنان و همچنین تحصیل آن‌ها تقبیح شده اما چرا نمی‌گوییم که رویکرد صحیح این‌گونه است که زنان ضمن حفظ جایگاه خودشان در اجتماع، فرزندآوری هم داشته باشند. ضمن اینکه یک مادر توانمند به لحاظ تحصیلی و شغلی می‌تواند فرزندان بهتری هم تربیت کند.صادقی با بیان اینکه دلیل ازدواج دیرهنگام را نباید تنها به زنان منتسب کرد تأکید می‌کند: ازدواج امری دو سویه است و مسئولیت‌پذیری مردان نیز در این زمینه مهم است. در خیلی از موارد گفته می‌شود که تحصیل و کار زنان منجر به ازدواج دیرهنگام آن‌ها و حالا مشکلات بعد ازجمله مشکلات بارداری می‌شود اما کمتر موردی است که دختری بگوید تمایل به ازدواج ندارد و بنابراین باید ریشه‌یابی کرد.

عملی با هزینه‌های بالا

فریز کردن تخمک‌ها چیزی حدود ۲ تا ۳میلیون هزینه دارد. نگهداری آن‌هم حدود یک‌میلیون تومان است که باید به‌صورت سالانه شارژ شود. هزینه‌ دارو هم حدود ۱۰میلیون تومان و عمل هم حدود ۱۲میلیون تومان خواهد بود که در برخی موارد شامل بیمه است اما به‌صورت کلی عمل هزینه‌بری است.زهرا عزآبادی، مدیر پرستاری- مامایی پژوهشگاه رویان نیز دراین‌باره گفت: اکنون اقداماتی ازجمله ذخیره تخمدان می‌تواند شرایط بارداری زنان در سنین بالاتر را حفظ کند. هم‌اکنون تعداد زیادی از زنان بالای ۴۰سال هم اقدام به این کار می‌کنند. البته پیشنهاد ما سنین جوان‌تر است اما زنان با سن بالاتر مثل ۴۲، ۴۳سالگی هم اگر مراجعه کنند و پس از بررسی‌های دقیق مشخص شود که تخمک سالم دارند، این جراحی برای آن‌ها هم انجام می‌شود. امروز بسیاری از زنان درگیر فعالیت‌های اجتماعی هستند یا به هر دلیل دیگری فرصتی برای بچه‌دار شدن ندارند، به همین دلیل این راه مناسبی است که در آینده و درصورت اقدام برای بچه‌دار شدن، سلول‌های جنسی سالم و جوان خود را در اختیار داشته باشند.عزآبادی همچنین درباره اینکه آیا محدودیت زمانی برای استفاده از تخمک‌های فریز شده وجود دارد هم اظهار داشت: هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد اما تأکید ما این است که خیلی زمان‌بر نشود. ما مراجعه‌کنندگان را تشویق می‌کنیم که هر چه زودتر از این ذخیره استفاده و برای بچه‌دار شدن اقدام کنند. چراکه یکی از فاکتورها این تخمک‌ها هستند و شرایط دیگر هم در بارداری مادران دخیل است که باید به آن توجه کرد. مادر باید جوان باشد و شرایط روحی- عاطفی را با فرزند حفظ کند؛ اما به‌طورکلی اگر آن‌ها به هر دلیل نتوانستند در زمان مناسب و سن پایین‌تر باردار شوند، این عمل می‌تواند به آن‌ها برای داشتن شرایط بارداری و جنین سالم‌تر در آینده کمک کند.

او به اهدای این تخمک‌ها هم اشاره کرد و گفت: برخی افراد با رضایت خودشان اقدام به اهدای آن‌ها می‌کنند و در ایران‌ هم انجام می‌شود.

درهرصورت فارغ از خوب و بد این ماجرا، مسئله مهم در اینجا ضرورت فرزندآوری در سن مناسب است. هرچند آمارهای جدیدی که به‌تازگی از سوی معاونت امور زنان رئیس‌جمهور اعلام شد در این زمینه دلگرم‌کننده نبوده است. بر اساس اظهارات معاون زنان رئیس‌جمهور دهه شصتی‌ها در شرایط ویژه‌ای قرار دارند و بیش از ۴میلیون آن‌ها مجرد هستند.