روز نو :افزایش تحریم‌ها در پی خروج ترامپ از معاهده برجام در سال 1397، خسارت‌ و ضرر زیادی برای کشور داشته و دارد. دراین‌ارتباط «ژائو لیجیان» سخنگوی وزارت امور خارجه چین با انتشار یک عکس در صفحه توییتر خود نوشت: «تحریم‌های ایالات‌متحده که دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین ایالات‌متحده آمریکا علیه ایران وضع کرد، دست‌کم ۲۰۰ میلیارد دلار خسارت اقتصادی به ایران وارد کرد.» همچنین انجمن شرکت‌های هواپیمایی فرودگا‌ه‌های مالزی اعلام کرد: «به دلیل تحریم‌ها به هواپیمای ایرانی سوخت نمی‌دهند.» بدین ترتیب آخرین پرواز ایرلاین ایرانی به مالزی روز گذشته انجام ‌شد. دراین‌ارتباط وحید شقاقی شهری، اقتصاددان می‌گوید: با احیای برجام، پول‌های بلوکه شده کشور آزاد، درآمدهای حاصل از صادرات و فروش نفت افزایش می‌یابد و هزینه تجارت برای فعالان اقتصادی نیز کاهش می‌یابد. اگر توافق صورت گیرد، انتظارات تورمی هم کاهش و قیمت دلار به حدود 25 هزارتومان می‌رسد . این اتفاق به‌نوعی ثبات اقتصادی است. اگر توافق صورت می‌گرفت، اکنون کشور شاهد خسارت 200 میلیارد دلاری ظرف بیشتر از 4 سال نبود. گزارش پیشرو به این موضوع می‌پردازد.

تبعات حذف ایرلاین‌های ایرانی

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی درباره تبعات حذف ایرلاین‌های ایرانی گفت: درآمد‌های جابه‌جایی مسافر در مسیر ایرلاین‌های داخلی حذف می‌شود و یکی از پایگاه‌های جنوب شرق آسیا که یک ایرلاین داخلی توانسته بود، در این مسیر پرواز برقرار کند را از دست می‌دهیم.

ایلنا: دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفت: امروز (جمعه) آخرین پرواز ایرلاین ایرانی به مالزی انجام می‌شود چراکه به دلیل تحریم‌ها، فرودگاه‌های مالزی به هواپیماهای ایرانی سوخت نمی‌دهند. مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی از پایان پروازهای ایرلاین ایرانی به مالزی خبر داد و گفت: روز جمعه 21 مردادماه آخرین پرواز ایرلاین ایرانی به مقصد کوالالامپور ساعت 19 و 50 دقیقه انجام می‌شود و دیگر پروازی از سوی ایرلاین‌های کشورمان به مالزی نخواهیم داشت. وی درباره علت قطع پرواز‌ها در این مسیر اظهار داشت: مالزی دیگر به ایرلاین‌های ایرانی سوخت نمی‌دهد چراکه شرکت‌های سوخت‌رسانی در فرودگاه‌های مالزی با آمریکایی‌ها همکاری دارند و به این شرکت‌ها اعلام‌شده اگر به هواپیماهای ایرانی سوخت دهند، مشمول تحریم‌ها می‌شوند.

دیپلماسی و تعامل برای برداشتن موانع

یک استاد دانشگاه اظهار داشت: به‌طور قطع برجام حلال مشکلات نیست و در دهه 1400 کشورمان با ابر چالش‌های پیچیده و درهم‌تنیده ازجمله تنش آبی، خروج سرمایه، استهلاک زیرساخت‌ها، پیری جمعیت، کاهش نرخ جمعیت، ریز گردها و ... مواجه بوده است.

وحید شقاقی شهری در گفت‌وگو با ایلنا درباره اثرگذاری توافق در مذاکرات و احیای برجام در اقتصادی اظهار داشت: معتقدم هیچ راهی جز دیپلماسی چه آشکار و چه پنهان و تعامل وجود ندارد. ازاین‌رو برآورد من این است که مذاکرات به نتیجه خواهد رسید. او با تأکید بر اینکه چالش‌ها و ابر چالش‌های ایران عمیق‌تر شده است، ادامه داد: نسبت به سه دهه گذشته چالش‌ها و‌ ابر چالش‌های ایران زیادتر و عمیق‌ شده است و باگذشت زمان و عدم اصلاحات ساختاری، عدم اصلاحات نهادی و عدم انجام جراحی‌های سطحی و عمقی، ابر چالش‌ اقتصادی کشورمان عمیق‌تر شده و افزایش‌یافته است.

شکستن بن‌بست‌ها باخرد گرایی

شقاقی شهری افزود: باید توجه داشت که عدم احیای برجام یکی از چالش‌های اقتصادی کشورمان محسوب می‌شود و احیای برجام یکی از چالش‌های کشور را برطرف خواهد کرد. وی گفت: با برجام، پول‌های بلوکه کشور آزاد می‌شود و درآمدهای حاصل از صادرات و فروش نفت افزایش می‌یابد و هزینه‌های واردات و صادرات برای فعالان اقتصادی کشورمان کاهش پیدا می‌کند. این‌ها علائمی هستند که به‌سرعت پس از احیای برجام دیده خواهند شد. به‌سرعت می‌توانیم کاهش هزینه‌های مبادلاتی در تجارت را ببینیم چراکه واسطه‌ها حذف می‌شوند. این کارشناس اقتصادی بابیان اینکه با برجام به یک آرامش نسبی می‌رسیم، اظهار داشت: با توافق در مذاکرات انتظارات تورمی کاهش پیدا می‌کند و علائم اولیه احیای برجام، خروج از بی‌ثباتی شرایط است. وی با اشاره به بحران خروج سرمایه از کشور ادامه داد: درحالی‌که برای سرمایه‌گذاری بر روی حوزه‌های آبی، انرژی و زیرساخت‌ها به 400 میلیارد دلار نیاز داریم اما خروج سرمایه از کشور رو به افزایش بوده و این شرایط سختی را برای کشور ایجاد کرده است. او تأکید کرد: اگر عقلانیت و خردگرایی وجود داشته باشد بن‌بستی وجود نخواهد داشت.

افزایش تورم جهانی

شقاقی شهری در پاسخ به این سؤال که افزایش فروش نفت از اثرات روند مذاکرات نبوده، گفت: نمی‌توان افزایش فروش نفت و افزایش درآمدهای نفتی را سیگنال مثبتی از روند مذاکرات دانست چراکه شرایط جهانی، بین‌المللی و منطقه‌ای ایجاب می‌کرد که طرف مقابل در برابر تحریم‌های نفتی ایران کوتاه بیاید. در حال حاضر تورم جهانی افزایش‌یافته به‌طوری‌که ژاپن که سالیان سال تورم منفی و صفر درصد داشت امروز تورم این کشور به 2.5 درصد رسیده‌ و تورم اروپا هم 8 درصد است. ترکیه تورم بی‌سابقه 80 درصدی را تجربه می‌کند، از سوی دیگر اروپا به‌شدت به انرژی ایران نیاز دارد. ازاین‌رو شرایط پیچیده جهانی ایجاب می‌کرد که فروش نفت ایران افزایش پیدا کند.

اثر جنگ روسیه بر تورم جهانی

شقاقی ادامه داد: شرایط ایجادشده ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و تورم جهانی، وضعیتی را به وجود آورد که به‌صورت نانوشته از فشار تحریم‌های حوزه نفت ایران کاسته شود. البته در همین شرایط شاهد اعمال تخفیف روسیه برای فروش نفت به هند و چین هستیم به‌طوری‌که تخفیفات نفت روسیه به 35 دلار در هر بشکه هم رسیده و این می‌تواند صادرات نفت ایران را تحت شعاع قرار دهد.

اثر احیای برجام بر قیمت ارز

این کارشناس اقتصادی درباره اثرگذاری توافق بر روی بازار ارز، اظهار داشت: در حال حاضر نرخ دلار نیمایی 26 هزار و 700 تومان است و قیمت نفت و مشتقات نفتی نیز بالا است و با احیای برجام بخشی از پول‌های بلوکه‌شده ایران آزاد می‌شود بنابراین پمپاژ درآمد ارزی صورت می‌گیرد و شاهد تکانه‌های منفی در بازار ارز در کوتاه‌مدت خواهیم بود. شقاقی شهری گفت: معتقدم با احیای برجام در کوتاه‌مدت قیمت دلار 25 هزار تومان خواهد رسید. متأسفانه دهه پیچیده و مبهمی را پیش روداریم که اگر عقلانیتی وجود نباشد شاهد چالش‌های بیشتر خواهیم بود.