روزنو :موازی با گفتگوهای هسته‌ای وین، ادامه مذاکرات تهران و ریاض نیز با واکنش‌های زیادی روبرو شده و در این میان، کشورهای منطقه هم تلاش دارند تا در ایجاد زمینه و بسترِ مناسب برای هر چه بیشتر نزدیک کردنِ مواضع دو کشور از یکدیگر سبقت بگیرند. این در شرایطی است که بر اساس گفته مسئولان ایرانی و عراقی در روزهای اخیر، بغداد برای میزبانی از دور جدید نشست‌های ایران و عربستان آماده می‌شود. بر این اساس، در دور پنجم نشست‌های ایران و عربستان، مسئولان امنیتی از دو کشور حضور خواهند داشت و این نشست در منطقه سبز در بغداد برگزار خواهد شد. بر اساس گزارش‌ها، موعدِ این نشست نیز همانند نشست‌های قبلی تا قبل از برگزاری اعلام نخواهد شد. پیش‌ازاین گفته‌شده بود که برخی بحران‌های سیاسی عراق و تنش‌های امنیتی در این کشور ازجمله تلاش برای ترور مصطفی الکاظمی در ۷نوامبر گذشته، دلیل تعویق نشست‌های ایران و عربستان بوده است. بااین‌حال، مقام‌های عراقی اعلام کرده‌اند که دلیل تعویق نشست‌ها کشور عراق نیست بلکه دلیل تعویق مربوط به خود ایران و عربستان است.

در همین حال، وزیر امور خارجه عراق در دیدار با امیر عبدالهیان وزیر خارجه ایران در حاشیه پنجاه و هشتمین کنفرانس امنیتی مونیخ، با ارائه گزارشی از تحولات داخلی عراق و شرایط بعد از انتخابات این کشور، از آمادگی کشورش برای میزبانی دور بعدی گفتگوهای ایران و عربستان سعودی خبر داد. امیرعبداللهیان نیز ضمن اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تداوم گفت‌وگوها با عربستان تصریح کرد، این امر بیش از همه به اراده طرف مقابل بستگی دارد. از سوی دیگر، قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق در دیدار با اسماعیل احمدی مقدم، رئیس دانشگاه دفاع ملی ایران، گفت: «عراق نسبت به دور پنجم مذاکرات میان تهران و ریاض که به‌زودی در بغداد برگزار خواهد شد، خوش‌بین است.» او همچنین تأکید کرد: «تفاهم بین ایران و عربستان برای منطقه وجهان مهم است و بغداد به‌طور گسترده از این تفاهم حمایت می‌کند.»

این در شرایطی است که مقام‌های سیاسی کشورهای همسایه نیز آمادگی خود را برای میانجی‌گری بین تهران و ریاض اعلام کرده و از ادامه گفت‌وگوی دو کشور استقبال کرده‌اند. در همین زمینه روز گذشته، معاون وزیر امور خارجه روسیه در اظهاراتی از تمایل روسیه برای میانجیگری در مذاکرات تهران و ریاض خبر داد. به گزارش پایگاه خبری اردوپوینت، میخائیل بوگدانف، معاون وزیر امور خارجه روسیه امروز در اظهاراتی با اشاره به مذاکرات تهران و ریاض برای از سرگیری روابط دیپلماتیک گفت: «ما بارها هم به‌طور رسمی و هم غیررسمی، به شرکایمان در ریاض و تهران پیشنهاد میانجیگری داده و مسکو را نیز به‌عنوان محل دیدار پیشنهاد کرده‌ایم. در این زمینه، پیشنهادهایمان هنوز روی میز است.»

به گزارش ایسنا، اظهارات این مقام وزارت امور خارجه روسیه در پی این مطرح می‌شود که فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان اخیراً در اظهاراتی در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ از آماده شدن برای برگزاری دور پنجم مذاکرات مستقیم با ایران خبر داد. به گزارش شبکه الجزیره، فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان در اظهاراتی در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ اظهار کرد که عربستان سعودی علی‌رغم عدم پیشرفت اساسی در دوره‌های قبلی به دنبال برنامه‌ریزی برای برگزاری دور پنجم مذاکرات مستقیم با ایران است. او در ادامه به بحث مذاکرات رفع تحریم‌های ایران که هم‌اکنون در وین، پایتخت اتریش در جریان است، اشاره کرد و گفت که اگر توافق هسته‌ای ٢٠١٥ با ایران احیا شود، این باید یک نقطه شروع برای رسیدگی به چالش‌های منطقه باشد نه نقطه پایان.

بن فرحان با تأکید بر اینکه ریاض کماکان خواهان گفت‌وگو با تهران است، خاطرنشان کرد: «در واقع این امر مستلزم تمایل جدی همسایه‌های ما در ایران برای رسیدگی به مسائل اساسی موجود است. ما امیدواریم که تمایل جدی برای یافتن یک شیوه جدید وجود داشته باشد.» وزیر امور خارجه عربستان همچنین بیان کرد: «اگر ما شاهد پیشرفت اساسی در خصوص این پرونده‌ها باشیم، نزدیک شدن به یکدیگر و بهبود روابط هم امکان‌پذیر است. هرچند که تاکنون شاهد آن نبوده‌ایم.»

بنابراین گزارش، عربستان سعودی در سال ٢٠١٦ در پی تجمع اعتراضی مقابل سفارت این کشور در تهران روابط خود را با ایران قطع کرد اما اکنون مدتی است که گفت‌وگوهایی میان دو کشور برای برقراری مجدد روابط با میانجی‌گری عراق در جریان است.

همچنین به گزارش رویترز، فیصل بن فرحان در بخش دیگری از اظهارات خود، مدعی شد: «تهران همچنان به ارسال موشک‌های بالستیک، قطعات پهپاد و تسلیحات متعارف برای حوثی‌ها ادامه می‌دهد.» او در ادامه با ادعای اینکه کشورش به دنبال راه‌حل صلح‌آمیز در یمن است به توقف تلاش‌های سازمان ملل برای برقراری آتش‌بس در یمن اشاره‌کرده و گفت: «این به یافتن راه‌حلی برای درگیری در یمن کمک نمی‌کند؛ اما ما متعهد هستیم و از نماینده سازمان ملل حمایت می‌کنیم.»

این در شرایطی است که وزیر خارجه سوریه نیز با اشاره به اینکه کشورهای عربی از دشمنی با ایران هیچ سودی نمی‌برند تأکید کرد که کشورش نسبت به مذاکرات ایران و عربستان خوش‌بین است. فیصل مقداد، وزیر خارجه سوریه که به مسکو سفرکرده است در گفت‌وگو با روسیاالیوم در خصوص مذاکرات بین عربستان و ایران گفت: «ما به مذاکرات ایران و عربستان بسیار خوش‌بین هستیم و از آن حمایت می‌کنیم.» او تأکید کرد: «کشورهای غربی می‌خواهند که ایران و کشورهای عربی دشمن باشند البته دولت‌های عربی باید بدانند دشمنی با ایران که با شعارهای مختلفی انجام می‌گیرد، هیچ سودی برای آن‌ها به دنبال نخواهد داشت.» مقداد همچنین بر اهمیت توافق کشورهای عربی با ایران به‌منظور ایجاد ثبات در منطقه تأکید کرد. وزیر خارجه سوریه همچنین با اشاره به حمایت‌های ایران از این کشور در جنگ با تروریسم و روابط متوازن و بر اساس احترام متقابل میان تهران و دمشق گفت که کشورش می‌تواند در نزدیک کردن دیدگاه‌های ایران و کشورهای عربی خلیج‌فارس ایفای نقش کند.

در همین حال، روزنامه العربی الجدید در گزارشی نوشت که عراق بیشتر از این‌ها منتظر پیشرفت مذاکرات ایران و عربستان است و تمایل دارد که این مذاکرات به سطح وزرا برسد تا مسائل مرتبط به خود که در ارتباط با ایران و عربستان است را مطرح کند، اما این امر هنوز زود است زیرا ریاض و تهران هنوز به یکدیگر اعتماد ندارند. بر اساس این گزارش، برخی نیروهای سیاسی عراقی سؤالاتی در خصوص دلایل پافشاری دولت عراق برای میزبانی از نشست‌های ایرانی-سعودی و تلاش برای ایفای نقش مهم در ایجاد صلح میان دو کشور مطرح می‌کنند.
برخی نیز مدعی‌اند که مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق اهداف شخصی از این کار دارد و می‌خواهد موفقیت‌هایی را محقق کند تا بعد از پایان دوره ریاست خود در رأس دستگاه اطلاعات عراق باقی بماند زیرا او در کنار منصب نخست‌وزیری همچنان به‌طور رسمی رئیس دستگاه اطلاعات این کشور است؛ اما موضع رسمی عراق در خصوص این مسئله که برخی مسئولان عراقی ازجمله وزیر خارجه و قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی این کشور آن را مطرح کرده‌اند مبنی بر این است که ثبات امنیتی عراق وابسته به پایان تنش‌های ایران و عربستان است.

در همین حال، محمد شیاع السودانی، از وزرای پیشین عراقی وجود اهداف و طمع شخصی از سوی مسئولان عراقی در بحث مذاکرات ایران ‌و عربستان را بعید دانست. او گفت: «در حقیقت دو طرف ایرانی و سعودی برای حل بیشتر اختلافات اساسی میان خود تلاش می‌کنند و هر دو کشور تمایل دارند که به بحران موجود پایان دهند؛ بحرانی که منجر به مشکلات سیاسی و امنیتی در منطقه شده است ‌و موفقیت عراق در اداره این گفت‌وگوها را نمی‌توان انکار کرد.» السودانی در ادامه گفت که با توجه به نتایج مذاکرات که تا حدودی مثبت بوده است؛ انتظار می‌رود با تداوم این گفت‌وگوها میزان موفقیت آن بالاتر می‌رود. او می‌گوید که دلیل پافشاری عراق برای میزبانی از مذاکرات ایران و عربستان این است که آرام شدن اوضاع میان دو طرف بر آرام شدن اوضاع سیاسی عراق نیز تأثیر دارد.

در همین حال ایسنا گزارش داد که فواد حسین، وزیر خارجه عراق اخیراً در تماسی تلفنی با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان دلایل تأخیر در برگزاری دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان را بررسی و دو طرف نظرات خود در این خصوص را مطرح کردند. وزیر خارجه عراق در این گفت‌وگو تأکید کرد: «دولت عراق با تمام توان و با به‌کارگیری تمام روابط خود تلاش می‌کند که فرصت مناسبی برای تفاهم میان تهران و ریاض ایجاد کند.»
پیش از آن نیز مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در تماسی تلفنی با رئیس‌جمهور ایران در این مورد رایزنی کرده بودند. ایرج مسجدی سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد نیز اخیراً در اظهاراتی تأکید کرده بود که دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان به‌زودی در بغداد برگزار خواهد شد. مسجدی به موعد دقیق برگزاری این مذاکرات و جزییات آن نپرداخت. از سوی دیگر، سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه نیز در نشست خبری خود در پاسخ به سؤالی در ارتباط با گفت‌وگوهای ایران و عربستان و آخرین اقدامات در این زمینه گفت: «در خصوص عربستان تحول جدیدی را شاهد نبوده‌ایم. ایران آمادگی خود را برای دور جدید مذاکرات اعلام کرده است.»

او در پاسخ به این سؤال که گفته‌شده مقامات سعودی برگزاری دور جدید مذاکرات بین تهران و ریاض را منوط به نتیجه مذاکرات وین کرده‌اند، تصریح کرد: «من نمی‌توانم از سوی مقامات سعودی صحبت کنم ولی هر کسی اشتباه محاسباتی کند نتیجه این اشتباه خوب نخواهد بود. همان‌طور که پیش‌ازاین گفته‌ام ما منتظر اراده ریاض برای ازسرگیری این گفت‌وگوها هستیم و آمادگی خود را در این زمینه اعلام کرده‌ایم.»