روزنو :کندی اینترنت صدای همه را درآورده است. موضوعی که تا به امروز هیچ‌کس مسئولیتش را بر عهده نگرفته است اما زمزمه‌هایی از اجرای طرح جنجالی «صیانت از حقوق کاربران در برابر فضای مجازی» یا همان‌که در فضای مجازی به فیلترینگ نوین اینترنت معروف شده، به گوش می‌رسد.

در روزهای اخیر روند کندی اینترنت بیش از همیشه شده است. بسیاری از کاربران فضای مجازی این روند را نشانی از اجرای چراغ خاموش طرح موردنظر مجلس برای محدود کردن اینترنت یا همان طرح صیانت از حقوق کاربران در برابر فضای مجازی می‌دانند، این در حالی است که تاکنون هیچ‌یک از نمایندگان مجلس درگیر در بررسی این طرح، زیر بار نرفته‌اند و معتقدند که کندی اینترنت مربوط به اجرای این طرح نیست. غلامرضا نوری قزلجه، عضو کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی یکی از این افراد است. نوری قزلجه در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین تأکید می‌کند که «کاهش سرعت اینترنت موضوعی ملموس برای همه مردم از جمله نمایندگان است اما این مسئله هیچ ارتباطی به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی که در حال بررسی در کمیسیون ویژه است، ندارد.» رئیس فراکسیون مستقلین مجلس یازدهم اضافه می‌کند: «کاهش سرعت اینترنت باید از طریق مبادی و مسئولان این حوزه پیگیری شود اما بدون شک در شرایطی که هنوز هیچ تصمیمی درباره طرح صیانت اتخاذ نشده، نمی‌توان گفت اجرای چراغ خاموش این طرح منجر به کاهش سرعت اینترنت شده است».

احمدحسین فلاحی، عضو کمیسیون آموزش مجلس یازدهم از دیگر اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت نیز در گفت‌وگو با سایت دیده‌بان ایران هرگونه ارتباط میان کاهش سرعت اینترنت با طرح صیانت را رد می‌کند. فلاحی با بیان اینکه «برخی این اظهارات را مطرح می‌کنند که فقط مردم را بر ضد طرح صیانت ترغیب کنند»، اظهار می‌کند: «قطعاً مسئولان باید پیگیر علت کاهش سرعت اینترنت باشند. قضیه کند شدن اینترنت مربوط به وزارتخانه‌هاست نه مجلس!»

این در حالی است که وزیر ارتباطات نیز جواب واضحی برای کند شدن اینترنت ندارد. عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات اعلام کرده است که «شبکه انتقال شرکت مخابرات ایران به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در ۱۰سال گذشته اشباع‌شده است. در مسیر توسعه شبکه پایدار در کشور قدم برمی‌داریم و مشکلات اخیر در اینترنت حل خواهد شد.» اما زارع پور به این موضوع نیز اشاره می‌کند که «درحالی‌که دولت سیزدهم دنبال مسدود کردن اینترنت نیست اما فضای مجازی تهدیداتی دارد که قانون‌گذار باید برای آن چارچوب تعیین کند.» و در واقع با این اظهارات چراغ سبزی برای نمایندگان در جهت هموار شدن مسیر اجرای طرح صیانت می‌دهد.

مهرداد ویس کرمی دبیر کمیسیون مشترک طرح صیانت با بیان اینکه کند شدن اینترنت در هفته‌های اخیر مطلقاً ارتباطی به طرح صیانت ندارد، در گفت‌وگو با انتخاب می‌گوید: «کندی اینترنت شاید به مسائل اجتماعی دیگر ربطی داشته باشد و این را باید از مسئولین مربوط پرسید. بنای طرح صیانت بر انسداد نیست و هیچ‌کدام از ما هم چنین دیدگاهی نداریم. این اصلاحات جدید هم که انجام‌شده، در راستای این است که بحث انسداد مطرح نباشد.» ویس کرمی با یادآوری این نکته که هر زمانی موضوعات حاد سیاسی و امنیتی در کشور پیش بیاید حاکمیت تصمیم به انسداد اینترنت می‌گیرد، اظهار می‌کند: «در حال حاضر هم که طرح صیانت اجرانشده، این مسائل رخ می‌دهد و وجود دارد.» او همچنین اذعان می‌کند: «طرح فعلی بسیاری از اختیارات را واگذار کرده است. بحث انسداد کاملاً خلاف چیزی ا‌ست که در مورد طرح می‌گویند.»

این اظهارات در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند گفته‌های وزیر ارتباطات صحت ندارد. عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی در انتقاد از کندی اینترنت تأکید کرده که برخلاف گفته‌های وزیر ارتباطات «این موضوع ربطی به زیرساخت‌ها ندارد چون در دولت روحانی هر سال سرعت اینترنت بهبود می‌یافت و ظاهراً این وضع ناشی از اجرای بی‌سروصدای همان طرح صیانت پیش از تصویب قانون است.» همین وضعیت اینترنت باعث شده با اینکه انتقادات سیاسی زیادی به محمدجوادآذری جهرمی وزیر ارتباطات دولت روحانی مطرح بود برخی این روزها از او یاد کنند و بگویند که ای‌کاش همچنان وزیر می‌ماند. هرچند که در زمان وزارت او در روزهای پرتنش آبان 98 یک هفته اینترنت ایران قطع بود.

حال احمدحسین فلاحی از اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی اظهار می‌کند که این طرح دیگر طرح صیانت نیست بلکه طرح حمایت از کاربران است اما در ادامه اشاره می‌کند که تنها مقداری از طرح قبلی حذف و خلاصه‌شده است. فلاحی ادعا می‌کند که «در این طرح منظور از مباحث فنی اصلاً فیلترینگ و محدودسازی فیلترشکن‌ها نیست. بسیاری از نااهلان هر روز در فضای مجازی اظهار می‌کنند که مجلس می‌خواهد شبکه‌های اجتماعی را فیلتر کند، بنده قویا این قضیه را تکذیب می‌کنم. اصلاً عنوان این طرح «حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی» است ما که قصد محدود کردن مردم را نداریم. بحث ما این است که الان 9میلیون کاربر ایرانی از طریق شبکه‌های اجتماعی فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند، این افراد با چه ضمانتی در این شبکه‌ها حضور دارند؟ ما چگونه به این شبکه‌های اجتماعی اعتماد کنیم؟ هیچ‌گونه قانونی برای پاسخگویی وجود ندارد. چرا سرورهای این شبکه در داخل کشور نباشد؟ طرح «حمایت از حقوق کاربران» به دنبال این چیزهاست نه فیلترینگ و محدودسازی اینترنت!»

درحالی‌که اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی از اجرایی نشدن این طرح و همچنین در صورت اجرای طرح عدم تأثیر آن بر فیلترینگ سخن می‌گویند، اما اظهارنظرهای ضدونقیض درباره زمان بررسی طرح در مجلس و احتمال به تصویب رسیدن آن و حتی پنهان‌کاری در خصوص اقدامات صورت گرفته در این زمینه نشان از وجود نگرانی‌هایی در بین نمایندگان مجلس دارد. برخی از موافقان سرسخت طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی معتقدند که این طرح در کمیسیون مشترک نهایی شده و به‌زودی هم به تصویب می‌رسد. گرچه احمدحسین فلاحی گفته است که هفته جاری این طرح بررسی خواهد شد و در همین راستا اظهار کرده است: «مرکز پژوهش‌ها هفته گذشته این طرح را به ما تحویل داد که آن را تصویب کنیم اما چون همکاران ما در کمیسیون تلفیق حضور داشتند، متأسفانه جلسه ما به حدنصاب نرسید. ان‌شاءالله این هفته کلیات طرح «حمایت از حقوق کاربران» را تصویب می‌کنیم. ممکن است تصویب جزییات آن مقداری زمان‌بر باشد اما اگر همکاران در کمیسیون آمادگی داشته باشند که جزییاتش را هم در همین اسفندماه به تصویب می‌رسانیم.» بااین‌حال غلامرضا نوری قزلجه، دیگر عضو کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی این موضوع را رد کرده و می‌گوید: «طرح صیانت بعد از عید تعیین تکلیف می‌شود و هیچ تصمیمی دراین‌باره گرفته نشده است.» نوری قزلجه همچنین اشاره می‌کند: «نه‌تنها هیچ تصمیمی اتخاذ نشده بلکه گزارش مرکز پژوهش‌ها درباره طرح به‌اندازه‌ای نقاط ایراد و ابهام مطرح کرده که تصویب آن بعید به نظر می‌رسد.»
موافقان طرح صیانت از حقوق کاربران در تلاش‌اند تا هرچه سریع‌تر این طرح را به تصویب برسانند و شاید حتی اجرای آن‌هم آغازشده است که با سرعت عجیب اینترنت روبه‌رو هستیم، بااین‌وجود به نظر می‌رسد که از واکنش‌های اجتماعی در این خصوص بسیار نگران هستند و همین موضوع موجب شده تا بسیار محتاطانه و حتی ضدونقیض دراین‌باره صحبت کنند. همان‌طور که محمدباقری بناب عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در گفت‌وگو با خبر آنلاین گفته است: «معلوم نیست که آقایان برای چه آن‌قدر عجله دارند و می‌گویند در هفته آینده طرح صیانت تعیین تکلیف می‌شود؛ آن‌هم در شرایطی که می‌دانند هفته آینده بودجه در دستور مجلس قرار داشته و جلسات کمیسیون‌ها تشکیل نمی‌شود.» او همچنین تأکید می‌کند که «مرکز پژوهش‌ها به این نتیجه رسید که این‌گونه طرح‌ها مشکلات فضای مجازی را حل نمی‌کند و شورای عالی فضای مجازی توانایی اتخاذ تصمیمات لازم در این زمینه را دارد. کمیسیون ویژه طرح صیانت از کاربران فضای مجازی، به‌جای اینکه نسخه‌های جدید ارائه کند از نظرات مرکز پژوهش‌ها استفاده کند کما اینکه با توجه به ایرادات حقوقی مرکز پژوهش‌ها دیگر این طرح از حیز انتفاع افتاده است.» این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه با بیان اینکه «با توجه به این شرایط می‌توان گفت که طرح کمیسیون ویژه طرح صیانت از کاربران فضای مجازی به نتیجه نخواهد رسید و مردم و کسب‌وکارهای اینترنتی و استارتاپ‌ها نگران نباشند»، اظهار می‌کند: «کمیسیون ویژه طرح صیانت از کاربران فضای مجازی باید به‌جای ایجاد محدودیت برای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی فضای لازم برای فعالیت آن‌ها فراهم کند چون اساساً باید با این کسب‌وکارها با سعه‌صدر برخورد کرد. موضوعی که در گزارش مرکز پژوهش‌ها هم ذکرشده و باید به این نظرات توجه کرد.» به‌هرروی به نظر می‌رسد حساسیت افکار عمومی نسبت به مسئله اینترنت باعث شود که نوع نگاه منفی به مجلس یازدهم و دولت رئیسی به بیشترین میزان خود برسد؛ باید دید که دولت و مجلس چقدر مصمم هستند در تحقق اعمال محدودیت بر اینترنت پیش بروند.