روز نو-حامد صالح آبادی :حل مشکلات مالی معلمان ایران، خنثی کردن تاثیر نوسانات ارزی بر زندگی مردم عادی ایران، ایجاد یک میلیون شغل تازه و مهار کردن نرخ تورم سرسام‌آور و حل مشکل قطعی برق؛ حتی تحقق بخشی از این اهداف تا زمانی که تحریم امریکا اقتصاد ایران را دچار مشکل می‌کند، بعید است امکان‌پذیر باشد. "تاثیر مخرب تحریم‌ها تنها سبب فقیرتر شدن ایرانیان نمی‌شود بله به محیط زیست نیز آسیب می‌زند؛ چرا که باعث جلوگیری از به روز شدن صنعت نفت ایران و مانع از ورود فناوری و سرمایه برای بهبود صنایع انرژی ایران می‌شود.

در تهران در مورد ضرورت فوری احیای توافق هسته‌ای تردیدی وجود ندارد.  "برای درک اهمیت توافق هسته‌ای برای ایران کافی است نگاهی گذرا به بحران‌های اقتصادی، سیاست خارجی، امنیت و محیط زیست که امروز کشور را درگیر کرده بیندازیم. بدون توافقی کارآمد که تحریم‌های امریکا را حتی برای چند سال لغو کرده و به حالت تعلیق درآورد، هیچ دولتی در ایران نمی‌تواند امیدوار باشد که بر بسیاری از چالش‌ها -اگر نه همه آن‌ها- پاسخ کافی دهد.

 اولین وعده اقتصادی رئیسی را در نظر گیرید که شامل ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال است. حل مشکلات مالی معلمان ایران، خنثی کردن تاثیر نوسانات ارزی بر زندگی مردم عادی ایران، ایجاد یک میلیون شغل تازه و مهار کردن نرخ تورم سرسام‌آور و حل مشکل قطعی برق؛ حتی تحقق بخشی از این اهداف تا زمانی که تحریم امریکا اقتصاد ایران را دچار مشکل می‌کند، بعید است امکان‌پذیر باشد.

این در حالی است که دولت رئیسی مدعی است با سیاست نگاه به شرق می‌تواند اقدامات امریکا را خنثی کند. در این باره تردید جدی وجود دارد. مطمئنا رفع تحریم‌ها به تنهایی نوشداروی حل مشکلات اقتصادی ایران نیست. موانع دیگری نیز برای رشد اقتصادی ایران و عادی‌سازی روابط کشور با سایر نقاط جهان وجود دارد. تحریم‌ها به تنهایی نمی‌توانند باعث فروپاشی کامل اقتصاد شوند. ایران در سالیان اخیر نشان داده می‌تواند در برابر تحریم‌ها مقاومت کند. با این وجود، تحریم‌ها مانعی برای توسعه اقتصادی ایران هستند و مسیر ورود سرمایه به ایران و سرمایه‌گذاری در کشور را مسدود کرده و برای مردم عادی ایران به معنای افزایش نرخ تورم، کاهش قدرت خرید و البته بیکاری است که باعث افزایش مهاجرت نیروی انسانی ارزشمند از کشور می‌شود.

 "تاثیر مخرب تحریم‌ها تنها سبب فقیرتر شدن ایرانیان نمی‌شود بله به محیط زیست نیز آسیب می‌زند؛ چرا که باعث جلوگیری از به روز شدن صنعت نفت ایران و مانع از ورود فناوری و سرمایه برای بهبود صنایع انرژی ایران می‌شود. از این رو، ایران امروز یکی از بزرگترین تولیدکنندگان دی اکسید کربن سوخت فسیلی در جهان است.

کم‌آبی و کمبود برق به اعتراضات در ایران دامن زده‌اند. ادامه این وضعیت یک بشکه باروت از ناآرامی اجتماعی در انتظار شعله‌ور شدن را آماده می‌سازد. ناآرامی‌ها ممکن است در بلندمدت نفوذ منطقه‌ای ایران را در ترکیب با عوامل دیگری به خصوص ناکامی در حل تنش ایران با امریکا از بین ببرد. در آن صورت، ایران قادر نخواهد بود نسبت به تغییرات سریع در حال وقوع در منطقه و در کشور‌های پیرامونی از خود واکنش نشان دهد و رقبا و دشمنان منطقه‌ای را به چالش بکشد.

نتیجه تحریم‌ها تاثیر خود را بر کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران نشان داده است. در افغانستان، پاکستان پیروز اصلی از به قدرت رسیدن طالبان بوده است. حتی قطر که مرز مشترکی با افغانستان ندارد تواناتر از ایران پس از خروج امریکا در افغانستان ظاهر شد. پاکستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان با برگزاری مانور‌های نظامی مشترک قدرت‌نمایی می‌کنند. حتی روسیه که دولت رئیسی آن را متحد ایران می‌داند، نسبت به بسیاری از نگرانی‌ها و خواسته‌های کلیدی ایران از خود بی‌تفاوتی نشان می‌دهد. جمهوری آذربایجان به پایگاهی برای فعالیت‌های ضد ایرانی تبدیل شده است.

در این مرحله، ایران حداقل سه سال فرصت خواهد داشت تا به سمت ادغام در سیستم مالی و اقتصادی جهانی حرکت کند. اگر رئیس‌جمهوری بعدی ایالات متحده به اندازه ترامپ با این توافق دشمنی کند با بن‌بستی دیگر مواجه خواهیم شد.

از سوی دیگر، فروپاشی کامل مذاکرات هسته‌ای کفه ترازو را به سمتی خطرناک و به ضرر تهران منحرف خواهد کرد. پیشنهادات تیم تازه مذاکره کننده ایرانی اگرچه عادلانه است اما از نظر سیاسی امکان‌پذیر نیست و در تضاد با اجماع دیپلماتیک حاصل شده در ژوئن بود.

ادامه فعالیت‌های هسته‌ای ایران اگرچه قابل درک است اما جذابیت ادامه مذاکره را برای قدرت‌های جهانی از بین می‌برد. در آن صورت، امریکا پس از شکست مذاکرات، راحت‌تر می‌تواند سایر طرفین برجام را متقاعد کند که ایران را در محاصره اقتصادی و دیپلماتیک و انبوهی از تحریم‌های سازمان ملل متحد و تحریم‌های اروپایی قرار دهند. تأخیر مکرر در احیای توافق به نفع رقبای استراتژیک ایران است.