روز نو :هرساله مسئله افزایش بودجه سازمان صداوسیما یکی از پرحاشیه‌ترین مباحث لایحه بودجه بوده و امسال هم افزایش چشمگیر بودجه این سازمان عریض و طویل بدون بازده سبب انتقادهای تندی به لایحه دولت رئیسی شده است. طبق چیزی که در دولت سیزدهم در نظر گرفته شده، میزان بودجه اختصاص‌یافته به سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، رقم پنج‌هزارو ۲۸۹ میلیارد تومان است.

این در حالی است که میزان بودجه رسانه ملی در سال جاری، سه‌هزارو ۳۸۴ میلیارد تومان بوده که نشان‌دهنده افزایش ۱۹۰۵ میلیارد تومانی و رشد ۵۶ درصدی است. بودجه این سازمان در سال گذشته نیز حاشیه‌ساز بود، زیرا سال گذشته بودجه صداوسیما با افزایش ۲۴ درصدی و ۹۳۴ میلیارد تومانی در سال نسبت به سال 99 و همچنین افزون بر این، اعتباری بالغ بر ۲۸۵۰ میلیارد تومان نیز به‌عنوان درآمد اختصاصی برای این سازمان در نظر گرفته شده بود که نسبت به بودجه سال 99 افزایشی ۳۰ درصدی داشت. سال گذشته در کنار انتقادها به افزایش بودجه صدواوسیما، جنجال اصلی در بودجه صداوسیما به بحث افزایش مالیات اپراتور‌های تلفن همراه با هدف حمایت از تولید و محتوا و فعالیت‌های فرهنگی و نظارت در فضای مجازی سه هزار میلیارد تومانی ربط داشت که سبب گرانی خدمات اینترنت در کشور می‌شد. افزایش سه هزار میلیارد تومانی مالیات اپراتور‌ها آن هم در شرایطی که کرونا مدارس، دانشگاه و اغلب کسب‌وکار‌ها را مجازی کرده و استفاده از اینترنت را افزایش داده، تنها به افزایش بار مالی بیشتر بر استفاده‌کنندگان اینترنت می‌انجامد. موضوعی که به نظر می‌رسد برای نمایندگان آن‌گونه که باید، مهم نبود اما سؤال اساسی همان زمان این بود که صداوسیما که فرکانس‌های ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز را که برای افزایش سرعت و پهنای باند اینترنت مورد نیاز است آزاد نمی‌کند، چرا باید واریزی بابت تولید و محتوا در شبکه مجازی در اختیار بگیرد؟! در نهایت نیز مانند همیشه این صداوسیما بود و هست که در موضع طلبکار قرار دارد و از کسری بودجه و ناتوانی در تأمین هزینه‌ها به‌ دنبال افزایش بودجه خود است، بدون آنکه مشخص باشد این افزایش بودجه چگونه هزینه می‌شود و چرا صداوسیما با عملکرد ضعیف خود مخاطبان شبکه‌های ماهواره‌ای را چند برابر کرده است.‌ این روزها نیز با تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۱ کشور به مجلس، سهم دستگاه‌های دولتی در بودجه سال آینده به تفکیک تعیین شده و مشخص شده است که بودجه صداوسیما از بیشترین افزایش‌ برخوردار است. بودجه دولتی صداوسیما که البته جدا از درآمدهای دیگر آن است، در سال آینده به ۵۳۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید. این مبلغ در سال جاری ۳۴۰۰ میلیارد تومان بود که افزایش ۵۶ درصدی را تجربه خواهد کرد.‌ صداوسیما سازمان عریض و طویلی است که از بخش‌های مختلف بودجه می‌گیرد و همان‌طور ‌که سال گذشته سهم صداوسیما از مالیات بر اپراتور‌های تلفن همراه با هدف حمایت از تولید و محتوا و فعالیت‌های فرهنگی و نظارت در فضای مجازی جنجال‌آفرین شد، امسال هم برای حمایت از صداوسیما و افزایش درآمدهای آن قرار شد بخشی از سهم بیمه شخص ثالث به این سازمان اختصاص یابد؛ حالا در بودجه ۱۴۰۱ قرار است از بیمه شخص ثالث نیز سهم ببرد. براساس لایحه بودجه سال آینده و تبصره ۱۰ قضائی، انتظامی و دفاعی؛ شرکت‌های بیمه‌ای موظف‌اند ۵۰۰ میلیارد تومان از اصل حق بیمه شخص ثالث دریافتی را به‌صورت ماهانه به خزانه‌داری کل کشور واریز کنند. به این معنا که منابع حاصله در اختیار سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور، نیروی انتظامی، سازمان اورژانس، هلال‌احمر و صداوسیما قرار می‌گیرد تا در ردیف‌های مربوط به این دستگاه‌ها منجر به کاهش تصادفات و مرگ‌ومیر و برای ساخت برنامه‌های فرهنگ‌سازی در جهت کاهش حوادث رانندگی هزینه شود. در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ در این زمینه نام صداوسیما و هلال‌احمر دیده نمی‌شود. از سوی دیگر براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، بودجه صداوسیما بیش از پنج‌هزارو ۲۸۹ میلیارد تومان است.‌ بودجه‌گرفتن صداوسیما از بیمه شخص ثالث چه آثار منفی‌ای به‌ دنبال دارد؟ حسن خوشپور، مدیر سابق سازمان برنامه و بودجه، دراین‌باره به تجارت‌نیوز گفته است: «به‌ طور کلی بیمه شخص ثالث یک رشته سودآور نیست. بیشتر شرکت‌ها سود خود را از محل سرمایه‌گذاری ذخایرشان به دست می‌آورند». او می‌گوید: «اگر شرکت‌های بیمه موظف به پرداخت چنین وجوهی شوند، این موضوع روی ساختار مالی آنها به‌شدت تأثیر منفی دارد».‌ در همین راستا غلامرضا سلیمانی، رئیس بیمه مرکزی، نیز به ایلنا گفته است: «این به معنای افزایش حق بیمه و دست در جیب مردم کردن است و از سوی دیگر با گران‌شدن بیمه، فرار از بیمه افزایش پیدا می‌کند». رئیس بیمه مرکزی اظهار کرد: «در بودجه سال آینده برای بودجه صداوسیما و هلال‌احمر هم استفاده از بیمه شخص ثالث دیده شده است، به ‌طوری ‌که ۵٠٠ میلیارد تومان سهم این بخش‌ها است. غلامرضا سلیمانی در مراسم «رونمایی از سامانه‌های الکترونیک خدمات‌رسانی صندوق تأمین خسارت‌های بدنی در راستای پرداخت، تسهیل و تسریع در حمایت از آسیب‌دیدگان سوانح رانندگی» با انتقاد از محل مصرف اعتبارات بیمه شخص ثالث اظهار کرد: متأسفانه بیمه شخص ثالث به جای اینکه به مجروحان برسد، صرف بخش‌های دیگر می‌شود، به‌ طوری ‌که ٣٠ درصد از این مبلغ خارج از شرکت‌های بیمه است. او افزود: در بودجه سال آینده برای بودجه صداوسیما و هلال‌احمر هم استفاده از بیمه شخص ثالث دیده شده است، به‌ طوری ‌که ۵٠٠ میلیارد تومان سهم این بخش‌هاست». رئیس بیمه مرکزی ادامه داد: «این به معنای افزایش حق بیمه است که دست در جیب مردم کردن است و از سوی دیگر با گران‌شدن بیمه، فرار از بیمه افزایش پیدا می‌کند». سلیمانی با اشاره به عملکرد و وظایف صندوق خسارت‌های بدنی اظهار کرد: عده‌ای هستند که وسایل نقلیه آنها بیمه ندارد یا بیمه شخص ثالث منقضی‌ شده که پس از تصادف با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند، حتی برخی‌ از افراد بعد از تصادف فرار می‌کنند، ازاین‌رو دولت برای کمک به این افراد پس از وقوع سانحه که شرکت‌های بیمه‌ای تعهدی در برابر آنها ندارد، صندوق خسارت‌های بدنی را راه‌اندازی کرده است». وی با بیان اینکه این صندوق برای کسانی که از تصادف با وسایل نقلیه فاقد بیمه زیان دیده‌اند و رانندگان این وسایل نقلیه یار دوازدهم است و می‌تواند بخشی از مشکلات این خانوار را برطرف کند، با اشاره به تعداد خودروهای فاقد بیمه در کشور گفته است: در کشورمان تقریبا ٢۵ میلیون دستگاه خودرو وجود دارد که از این تعداد ٢٣میلیون‌و ۵٠٠ هزار دستگاه بیمه شده‌اند و مابقی یا فرسوده هستند یا فاقد بیمه. او با اشاره به وظایف این صندوق اظهار کرد: جبران خسارت‌های واردشده به اشخاص ثالث فاقد بیمه، آزادی زندانیان حوادث رانندگی غیرعمد، پرداخت خسارت مابه‌التفاوت دیه زن و مرد از‌جمله وظایف صندوق خسارت‌های بدنی محسوب می‌شود. او تأکید کرد: در سال گذشته این صندوق مانع از زندانی‌شدن هفت‌هزارو ٢۶۵ نفر شد و در سال گذشته بیش از ١۶ هزار میلیارد ریال پرداخت خسارت داشته‌ایم.

هرچند عضو کمیسیون برنامه و بودجه در دفاع از افزایش بودجه صداوسیما گفته است: طبق قانون برنامه ششم توسعه، سهم دولت در بودجه صداوسیما باید معادل هفت‌دهم درصد بودجه عمومی کشور تعریف شود که در طول پنج سال گذشته نه‌تنها هیچ‌ وقت این قانون به‌ طور کامل اجرا نشده، بلکه شاهد هستیم که دولت برای سال آینده بیش از ۹۰ درصد رشد فروش پیام‌های بازرگانی در نظر گرفته که این امر جدای از تحمل مخاطبان رسانه ملی، در شرایط اقتصادی امروز کشور، امری نشدنی و غیرواقعی است. رجب رحمانی با بیان اینکه افزایش ۵۶ درصدی بودجه صداوسیما در لایحه بودجه سال آینده واقعیت ندارد، دراین‌باره توضیحاتی ارائه داد. او در واکنش به اخبار برخی رسانه‌ها درباره افزایش ۵۶ درصدی بودجه سازمان صداوسیما در لایحه بودجه ۱۴۰۱ اظهار کرد: آنچه به اسم رشد بودجه صداوسیما عنوان شده، به معنای بودجه اختصاص‌یافته از سوی دولت نیست و حاصل جمع بودجه تعریف‌شده از سوی دولت و درآمدهای سازمان از محل آگهی‌ها و دیگر درآمدهای اختصاصی است. او در توضیح این نکته گفت: براساس لایحه بودجه ۱۴۰۱، بودجه سازمان صداوسیما کمتر از ۴۰ درصد افزایش یافته و عدد ۵۶ درصد، ناشی از جمع درآمدهای ناشی از تبلیغات و آگهی، با دیگر بودجه‌های سازمان است و البته معنایی جز اجبار صداوسیما به فروش بیشتر تبلیغات و پیام‌های بازرگانی ندارد. البته او در انتقاد از افزایش درآمد حاصل از تبلیغات گفت: شاهد هستیم که دولت برای سال آینده بیش از ۹۰ درصد رشد فروش پیام‌های بازرگانی در نظر گرفته که این امر جدای از تحمل مخاطبان رسانه ملی، در شرایط اقتصادی امروز کشور، امری نشدنی و غیرواقعی است. جعفر قادری، عضو کمیته اصلاح ساختار بودجه مجلس نیز در موضع حمایت از افزایش بودجه صداوسیما، با بیان اینکه استقلال رسانه ملی از نگاه‌های سلیقه‌‌ای دیگر قوا در کسب اعتبار و جلب اعتماد مخاطب بسیار مهم است، افزود: اگر بودجه‌‌ای در اختیار صداوسیما گذاشته می‌شود، باید تخصیص و محقق‌شدن آن از نگاه‌‌های سلیقه‌‌ای دور شود و به رسانه ملی اجازه داده شود تا بدون توجه به نگاه‌های سلیقه‌ای افراد یا مشاوران سران قوا برنامه‌‌سازی کند تا نیازی به فروش آنتن نداشته باشد.‌ آنچه مشخص است نمایندگان مجلس مانند سال گذشته حامی افزایش بودجه صداوسیما به هر قیمتی هستند و کیفیت پایین عملکرد این رسانه و ریزش مخاطبان آن هم اهمیتی برای بهارستان‌نشینان ندارد؛ بنابراین نه‌تنها این بودجه حتی از جیب مردم و بیمه شخص ثالث تأمین خواهد شد بلکه مانند سال‌های گذشته از حسابرسی و تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان و نحوه تخصیص بودجه هم خبری نخواهد بود.