روزنو :تغییر رویکرد در رسانه ملی موضوعی است که این روزها موجبات تعجب همگان را فراهم ساخته است. شاید روزی که پیمان جبلی به عنوان رئیس جدید سازمان صدا و سیما انتخاب شد هیچ کس فکرش را هم نمیکرد چنین تغییر رویکردی را در حوزههای مختلف رسانه ملی شاهد باشیم. آن هم دقیقا در شرایطی که با مدیریتهای پیشین این رسانه رسما به قهقرا رفته و اعتماد عمومی را به کلی از دست داده بود. حالا اما کاربران فضای مجازی برای پوشش خبری رسانه ملی از آقای جبلی تشکر میکنند و این موضوعی بود که شاید هیچ وقت فکر نمیکردیم روزی اتفاق خواهد افتاد!
این روزها در صدا و سیما با رویکردی روبرو هستیم که پیش از این هرگز انتظار آن را نداشتیم. ظهر روز سه شنبه اولین اخبار نگرانکننده در خصوص اختلال در شبکه سوخترسانی کشور که منتشر شد، کمتر کسی انتظار داشت اخبار تکمیلی مربوط به آن را به صورت لحظه به لحظه از رسانه ملی بشنویم. حداکثر انتظار این بود که کما فی السابق، شب در لابلای خبرهای بیست و سی، اشارهای گذرا و پیروزمندانه به ماجرا بشود.
البته همان شب شگفتی بیشتری را هم شاهد بودیم: در موضوع انتصاب داماد شهردار تهران، قاعدتا انتظار داشتیم که پس از توییت آقای زاکانی، صدا و سیما همین خط خبری را دنبال کرده و با برجسته کردن توضیحات او، در تبرئه آقای شهردار بکوشد اما در کمال تعجب آنچه اتفاق افتاد، اشاره همزمان به استدلالهای موافقان و مخالفان انتصاب یاد شده بود.
این روزها بخشهای خبری رسانه ملی البته یک خط خبری مهم دیگر را هم دنبال میکردند. دو شنبه شب در اقدامی کم سابقه، برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه 2 سیما، میزبان دو عضو ارشد دیده بان شفافیت و عدالت بود. احمد توکلی و احمد امیرآبادی دعوت شده بودند تا در خصوص دو موضوع مهم شفافیت و تعارض منافع در مجلس صحبت کنند. موارد بسیار مهمی در این گفتگو مطرح شد که بخشهای خبری رسانه ملی در اخبار روز سه شنبه در پی برجسته کردن آن برآمدند. از خبر استخدام 60 نماینده دورههای گذشته مجلس در وزارت نفت دولت دوازدهم گرفته تا بحث مهم اجرایی شدن قانون «از کجا آورده ای؟». گفتنی است «از کجا آورده ای» قانونی بسیار راهگشا در حوزه مبارزه با فساد است که در سالهای گذشته در رسانه ملی بشدت غریب بوده است. البته به نظر میرسد طرح چنین موضوعی در گفتگوی ویژه خبری متاثر از موضوع استخدام دختر یکی از نمایندگان مجلس در وزارت نفت بوده باشد. موضوعی که رسانه ملی در پرداختن به آن نیز سنگ تمام گذاشت تا حدی که صدای نماینده یاد شده را درآورد. پیش از آن نیز رسانه ملی در موضوع انحصارطلبی در حوزه پزشکی و نقد سخنان وزیر بهداشت در خصوص چرایی محدودیت ظرفیت پذیریش رشتههای پزشکی خودی نشان داده بود.
آنچه این چند روز اتفاق افتاد البته نقطه اوج کار بود. از بعد از انتصاب جبلی به ریاست صدا و سیما میشد تغییر تدریجی در رویکردها را متوجه شد، تاکید بسیار رئیس جدید بر توجه به مردم محوری و عدالت در صدا و سیما، روی خوش نشان دادن به جوانان عدالتخواه، دعوت از امام جمعه قبلی لواسان برای شرکت در مراسم معارفه، توجه به شایسته سالاری در انتصاب ها، بازدید از مناطق محروم خوزستان و نشستن پای صحبتهای جوانان جهادی و عدالتخواه، نشانههایی هستند که رفته رفته امیدواریها را نسبت به مدیریت جدید در رسانه ملی افزایش میدهد.
این تغییر رویکرد در رسانه ملی البته از چشم جامعه دور نماند و طی روزهای گذشته شاهد بودیم خیلیها در فضای مجازی این کار رسانه ملی را به فال نیک گرفتند.
سید محمود رضوی، تهیهکننده سینما و تلویزیون در توییتی نوشت: «اختلال در جایگاههای سوخت با سکوت رسانه میتوانست به بحران در کشور ختم شود، اما اطلاعرسانی سریع، صریح و برخط صداوسیما، روایت غالب و اصلی را شکل داد و حتی برخی از نهادهای غالبا محافظه کار را وادار به اطلاعرسانی کرد. استمرار این رویکرد اعتماد مردم به رسانهملی را ترمیم خواهد کرد.»
عباس مقتدایی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز در نامهای به رئیس سازمان صداوسیما از پخش خبر انتصاب داماد زاکانی قدردانی کرد و از آن به عنوان گامیبلند برای انعکاس صدا و دغدغه جمهور مردم و فاصله گرفتن از اینکه این رسانه صرفا صدای احزاب، اقشار و افراد خاص باشد، یاد کرد.در بخشی از این نامه آمده است: «با عنایت به تهیه و پخش گزارشهای دقیق و مستدل توسط همکاران جنابعالی که در روزهای اخیر نیز مورد استقبال فعالان عرصه رسانه و هموطنان عزیز قرار گرفت، ضمن قدردانی از معاونت سیاسی، خبرنگاران تیزبین و متولیان بخشهای خبری، از رویکرد جدید رسانهای جنابعالی که ابعاد نظارتی رسانه را ارتقا داده و فرهنگ عدالت و قسط را نهادینه میکند و صدای مردم و انتقاد سازنده را برجسته میسازد و میتواند به بهبود روندها و صریحگویی برای احقاق حقوق ملت کمک نماید، صمیمانه قدردانی میکنم.»علاوه بر اینها رویکرد جدید صدا و سیما با واکنش مثبت کاربران توییتری هم روبه رو شد، کاربران ضمن مقایسه عملکرد رسانه ملی در ماجرا هک شدن جایگاههای سوخت با کنشگری این رسانه در خصوص رویدادهای به وقوع پیوسته سالهای قبل ضمن تقدیر از ریاست جدید سازمان صدا و سیما از امیدواری به تغییر بیشتر و هرچه نزدیک شدن رسانه ملی به مردم نوشتند.
کاربری در همین رابطه نوشت:« رویکرد امروز اخبار صداوسیما در ماجرای بنزین و زاکانی (شهردار تهران)، نشان داد میشود برای بازگرداندن سازمان به جایگاه اصلیاش امید داشت؛ با صراحت و استقلال رسانه و گفتن ضعفها اعتماد برمیگردد، نه با چشم بستن بر واقعیتها. همه باید از این رویکرد حمایت کنیم تا فشارهای احتمالی جلوی این مسیر را نگیرد.»
یک کاربر دیگر هم نوشته بود:« صدا و سیما در اولین آزمون جدی پوشش خبری ماجرای اختلال جایگاههای سوخت، موفقتر از ماجرای مشابه عمل کرد. اینبار خبرنگاران به سرعت مشکل بزرگ مردم را روایت کردند و از مدیران توضیح خواستند. امیدواریم این تحول روز به روز ادامه یابد و رسانه ملی بتواند مرجعیت خبری را دوباره به دست آورد.»
کاربری هم نوشته بود:« لابه لای غائله بنزینی هم یک خدا قوت ویژه به صدا و سیما باید گفت که انصافا عملکردش با گذشته فرق داشت. دم شما گرم آقای دکتر جبلی رسانه فهم. خدا زیادتان کند.»
یک کاربر هم گفته بود:« از صدا و سیما بوی امید میاد؛ تافت بزنید همینجوری بمونه»
یک کاربر هم نوشته بود:« کاری که رسانه ملی امروز انجام داد و بدون پنهان کاری و مصلحت سنجیهای غلط، با شجاعت و صداقت، شفاف اعلام کرد که سیستم هک شده و گزارش لحظه به لحظه و میدانی پخش کرد دقیقا وظیفه اصلی رسانه بود که انجام نمیشد و مردم پای ماهواره هر تحلیل دروغی را میشنیدند باور میکردند.»
با این همه باید دید آیا تغییر رویکرد رسانه ملی میتواند اعتماد عمومی جامعه را بازگرداند؟ حسن معظمی، کارشناس رسانهای در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« اگر صداقت و تفکری فارغ از تعصبات قبیلهای و جناحی پشت رویکرد جدید رسانه ملی باشد بدون شک اذهان عمومی به زودی به صدا و سیما اعتماد خواهند کرد. این رویکرد نباید در قالب شو و تبلیغات باشد بلکه باید در مسیر جلب اعتماد عمومی و جذب مخاطب باشد تا این رسانه بتواند به واقعیت به عنوان رسانه ملی عمل کند در غیر این صورت اگر چنین اقداماتی صرفا مقطعی یا مناسباتی باشد، جامعه هوشمندتر از این حرفها است و رو دست نخواهد خورد چون در حال حاضر زمانی نیست که بتوان با شو و اقدامات مقطعی و مناسباتی و یا مناسبات سیاسی در حوزه رسانه رفتاری بروز داد و انتظار جلب اعتماد عمومی داشت.»
وی تصریح کرد:« اگر اقدامات رسانه ملی بر پایه صداقت باشد به نظر من گام بعدی که در این راستا باید بردارد این است که همه تفکرات موجود در جامعه را، چه در حوزه سیاسی و چه در حوزه اجتماعی، در تولید برنامه و محتوا سهیم گرداند تا به نوعی انعکاس خواست و نیاز جامعه از طریق رسانه صورت بگیرد. به همین دلیل هم فکر میکنم که صدا و سیما نیاز به یک تغییر اساسی دارد و باید از اتاق شیشهای خود خارج شده و جامعه را ببیند. نگاه رسانه ملی باید از دریچه تنگ سیاسی خارج شده و نگاه ملی پیدا کند چون دریچه تنگ سیاسی رسانه ملی سالهاست که این رسانه را به قهقرا برده است و حالا نیاز است که این رسانه با نگاه ملی و محترم شمردن نظرات جامعه خودش را نجات بدهد.» این کارشناس رسانه در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما آقای جبلی در این مسیر موفق بوده است یا خیر گفت:« بستگی به این دارد که ببینیم چک سفید امضا به ایشان دادهاند یا خیر؟ این موضوع خیلی مهم است چون آقای جبلی باید در سازمان صدا و سیما ریاست کنند نه اینکه صرفا حملکننده عنوان ریاست صدا و سیما باشند. بنابراین نیاز است که آقای جبلی به صندلی و میزی که بر آن تکیه میزند شخصیت ببخشد در غیر این صورت راهی را طی خواهند کرد که سایر روسای سازمان صدا و سیما پیش از ایشان طی کرده اند.»