خاورمیانه در حال نزدیک شدن به لحظه انفجاری/سناریوهای محتمل در مورد رویارویی ایران با غرب و اسرائیل | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۱۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۷:۵۰
کد خبر: ۴۹۱۲۱۹
تاریخ انتشار: ۰۹:۳۹ - ۱۹ مرداد ۱۴۰۰
تحلیل مطبوعات و رسانه های عرب زبان درباره افزایش تنش در روابط ایران با غرب و اسرائیل
بخش عربی شبکه خبری "اسکای نیوز" در گزارشی درباره سناریوهای احتمالی پیش روی ایران در رویارویی با غرب و اسرائیل می نویسد:"اسرائیل اعلام کرده که آماده حمله نظامی علیه مواضع ایران است و امریکا از لزوم پاسخ جمعی احتمالی به ایران سخن گفته است.

ایران اسرائیل

به گزارش سایت روزنو، همه شواهد نشان می دهند که منطقه در حال نزدیک شدن به لحظه ای انفجاری در رویارویی شدید بین ایران و قدرت های غربی است. همه این تهدیدات علیه ایران پس از حمله اخیر علیه نفت کش اسرائیلی صورت گرفته است که در آن افراد غیر نظامی جان خود را از دست دادند. غرب و اسرائیل انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه گرفته اند.

"ناظم غنامه" تحلیلگر مسائل امنیتی در واشنگتن در گفتگو با "اسکای نیوز عربی" در مورد احتمال اقدام نظامی علیه ایران می گوید:"هیچ گونه حمله و مواجهه نظامی پیش از تکمیل دو رخداد روی نخواهند داد. از یک سو، جلسه مهم شورای امنیت برگزار خواهد شد و در آن امریکا تلاش خواهد کرد تا پیام و موضع قاطع خود را به روسیه و چین انتقال دهد پیامی که پس از دیدار میان مقام های عالی رتبه نظامی و امنیتی اسرائیلی و امریکایی ارسال می شود.

در صورتی که این رخدادها صورت گیرند اولین حمله نظامی به صورت گروهی علیه پایگاه های دریایی و یا کشتی های نظامی ایران صورت خواهد گرفت که به نوعی مجازات دسته جمعی و مقابله به مثل با اقدامی خواهد بود که غرب و اسرائیل ایران را مقصر بروز آن می دانند".

این تحلیلگر اشاره می کند که به دنبال واکنش ایران به آن حمله در حوزه دریایی دامنه و اشکال درگیری گسترش خواهد یافت. با این وجود، لازم به گفتن نیست که قابلیت های نظامی ایران و آن چه اسرائیل و متحدان غربی آن رژیم در اختیار دارند با یکدیگر قابل قیاس نیستند".

"اسکای نیوز عربی" در ادامه می افزاید:"ناظران بین المللی نسبت به واکنش ایران در برابر هرگونه اقدام نظامی هشدار می دهند و اشاره می کنند که شواهد اولیه نشان می دهند لبنان و عراق و شاید سوریه عرصه هایی باشند که ایران از اهرم های سیاسی و نظامی خود برای مقابله با حملات دسته جمعی غرب و اسرائیل از آن استفاده خواهد کرد.

"کامیران اموزی" پژوهشگر مرکز مطالعات خاورمیانه در گفتگو با "اسکای نیوز عربی" اشاره می کند که سه موشک شلیک شده اخیر از جنوب لبنان و به دنبال آن اقدام نظامی اسرائیل علیه مواضع نظامی حزب الله و اظهارات پیاپی جناح های مختلف بسیج مردمی عراق همگی نشان می دهند ایران در دو میدان عراق و لبنان در حال آماده سازی نیروهای وابسته به خود برای استفاده از آنان در رویارویی احتمالی است تا بر قدرت های غربی فشار آورد تا نزاع را متوقف سازند.

با این وجود، واقعیت آن است که غرب و اسرائیل در صورت اجماع و همکاری با یکدیگر قابلیت نابودسازی کامل پایگاه های نظامی و زیرساخت های ایران دارند. دولت ایران اکنون در نتیجه روندی که در جریان آن تضعیف شده در موقعیتی قرار ندارد که قادر به مقابله با چالش های داخلی در جامعه ایران باشد.

واقعیت آن است که اسرائیل با استفاده از برتری نیروهای هوایی خود می تواند علیه ایران و متحدان اش به خصوص حزب الله اقدام کند که جنگ بین اسرائیل و حزب الله در سال 2006 میلادی نمونه بارز آن بود. به نظر می رسد هرگونه رویارویی نظامی بین ایران و کشورهای غربی در سه ناحیه و حوزه احتمالی رخ خواهند داد: نفت کش ها ومسیر تجاری در منطقه خلیج فارس، نقاط استقرار راکتورهای هسته ای ایران و هم چنین کشورهایی که ایران در آن تسلیحات نظامی و نیروهای نیابتی در اختیار دارد. اکنون با ریاست جمهوری رئیسی او از یک سو رویکرد سخت گیرانه ای در قبال غرب اتخاذ کرده و نزدیکی اش به نهاد خاص و مقام های ارشد نظام ممکن است او را به این باور برساند که یک رویارویی نظامی محدود ممکن است باعث نجات سیستم سیاسی ایران از بحران ها در همه زمینه ها شود اما در همان حال ممکن است موقعیت فعلی او و حمایتی که از جانب نهادها و اشخاص بلندپایه کسب کرده به او این اعتماد به نفس را بدهد که صلاحیت و قدرت معامله ای بزرگ با کشورهای غربی را دارد".

روزنامه عرب زبان "القدس العربی" چاپ لندن نیز در مقاله ای تحلیلی با عنوان "آیا اسرائیل از تقویت روابط ایران و روسیه می ترسد"؟ می نویسد:"در سال گذشته، روسیه و ایران به تقویت روابط سیاسی خود ادامه داده و مواضع شان در مورد توافق هسته ای در مرکز این اجماع سیاسی بوده است.

در تابستان و پاییز 2020 میلادی، روسیه در شورای امنیت به شدت با تلاش دولت ترامپ برای استفاده از سازوکار ماشه و تلاش امریکا برای جلوگیری از لغو تحریم تسلیحاتی ایران مخالفت کرد. در مذاکرات وین نیز در مورد بازگشت به اجرای توافق هسته ای که پس از ورود بایدن به عنوان رئیس جمهوری امریکا به کاخ سفید آغاز شد موضع روسیه در جریان مذاکرات نزدیک ترین موضع به ایران بود.

علاوه بر آن، مسکو در برابر نقض مستمر برجام توسط ایران در زمینه غنی سازی اورانیوم و ذخیره سازی آن از خود خویشتن داری نشان داده اگرچه از تهران خواسته این روند را متوقف سازد. "محمد جواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران در ژانویه 2021 میلادی به مسکو سفر کرد و توافق نامه همکاری امنیت اطلاعات در حوزه سایبری را با روسیه امضا کرد.

بسیاری این توافق را همکاری در عرصه فناوری میان دو کشور قلمداد کردند اما واقعیت آن است که این توافق در راستای پیشبرد نگاه مشترک دو کشور در مورد حاکمیت در فضای مجازی و عدم دخالت در امور داخلی بوده است. درست است که نه ماه از لغو تحریم فروش تسلیحات به ایران می گذرد بدون آن که روسیه و ایران توافق تازه ای را علنی کنند اما همکاری آنان در این زمینه در پشت پرده عمیق تر شده است.

رسانه های امریکایی گزارش دادند که روسیه تصاویر ماهواره ای در اختیار ایران قرار می دهد که می توانند اطلاعات دقیقی را برای اهداف نظامی جمع آوری کنند. روسیه اما این خبر را تکذیب کرد. این موضوع موید آن است که تحریم های گسترده امریکا علیه ایران و روسیه آن دو کشور را مجبور می کند تا میزان همکاری های امنیتی و نظامی خود را از دید رسانه ها پنهان نگاه دارند.

به دنبال تحریم روسیه توسط امریکا تمام کشورهایی که از مسکو تسلیحات خریداری کنند در معرض پرداخت هزینه سنگین سیاسی و اقتصادی به واشنگتن قرار می گیرند. واقعیت آن است که صنعت تسلیحاتی روسیه به بازار ایران نیاز دارد.

اکنون شرایط مالی تهران بد است اما روسیه می داند که در بلند مدت این موانع مالی احتمالا رفع خواهند شد و ایران امکان پرداخت را پیدا خواهد کرد. ایران نیز نسبت به خرید تسلیحات روسی از جمله جنگنده سوخو-30، هواپیمای یاک-130 و سامانه دفاع هوایی اس -400 از خود علاقه نشان داده بود.

در ماه های اخیر، حجم همکاری های نظامی دو کشور در عرصه دریایی افزایش یافته و در گزارش ها اشاره شده بود نیروی دریایی روسیه از ابتدای سال 2021 میلادی از کشتی های ایرانی در دریای مدیترانه در مسیر حرکت به سوی سوریه محافظت کرده است.

در ماه آوریل نیز خبرگزاری روسی "اسپوتنیک" از توافق ایران، روسیه و سوریه درباره سازوکار همکاری در دریای مدیترانه با هدف محافظت ازعرضه نفت از ایران به سوریه خبر داده بود. در ماه فوریه، در آستانه آغاز مذاکرات وین روسیه از مانور نظامی دریایی مشترک با ایران خبر داد.

علاوه بر آن، نیروهای نظامی روسیه و ایران در سوریه به همکاری با یکدیگر برای دفاع از بقای اسد در قدرت ادامه می دهند. با این وجود، وجود تنش میان آنان و گاهی اوقات درگیری نیز گزارش شده است. علاوه بر آن، امسال روسیه روابط خود را با حزب الله لبنان تقویت کرد و روابط اش با حشد الشعبی در عراق را حفظ کرده است.

در ماه مارس، هیئتی از حزب الله لبنان برای نخستین بار در یک دهه گذشته به مسکو سفر کرد و با لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار کرد. روسیه حزب الله لبنان را گروهی تروریستی قلمداد نکرده و آن را یک نیروی سیاسی مشروع در لبنان می داند. علاوه بر آن، "فالح الفیاض" رئیس سازمان حشد الشعبی نیز در آوریل گذشته به مسکو سفر کرد و با "نیکلای پاتروشف" دبیر شورای امنیت ملی روسیه دیدار داشت".

این روزنامه عرب زبان در ادامه می نویسد:"همزمان منافع متضاد روسیه و ایران پابرجاست و بر توانایی دو کشور در تعمیق روابط تاثیر می گذارد. فایل مصاحبه صوتی فاش شده ظریف نشان داد درون ایران در میان نخبگان سیاسی آن کشور شک و تردید عمیقی نسبت به روسیه وجود دارد.

ظریف روسیه را متهم به کارشکنی در روند ادامه برجام کرده بود. در مارس گذشته، خبر داده شد که لاوروف خواستار ایجاد چارچوب سیاسی تازه ای است که روسیه، قطر و ترکیه را شامل می شود. تهران از این موضوع نگران است و گمان می کند روسیه خواستار پیشبرد راه حل سیاسی برای سوریه بدون حضور ایران است.

تعمیق روابط روسیه با کشورهای حوزه خلیج فارس و اسرائیل نیز مغایر با منافع امنیتی ایران است. یک اختلاف دیگر میان دو کشور ارائه واکسن اسپوتنیک روسیه به ایران است که ایران انتقاد می کند به سرعت انتقال داده نشده است.

روابط اقتصادی روسیه و ایران سالهاست که متوقف شده و دلیل آن رقابت میان دو کشور در بازار انرژی و جذابیت اندک پیشنهادهای تجاری روسیه برای اقتصاد ایران است. هم چنین، انتظار نمی رسد توافقی مشابه با توافق راهبردی ایران با چین بین ایران و روسیه امضا شود و یا آن که انتظارات ایران را برآورده سازد.

ایران و روسیه در برخی منافع منطقه ای و بین المللی با یکدیگر نقطه اشتراک دارند که مهم ترین آن کاهش نفوذ کنونی امریکا در خاورمیانه است. نخست آن که در هر سناریویی در مورد آینده توافق هسته ای، روابط غرب و تهران کماکان متشنج باقی خواهد ماند.

ایران به خصوص با تقویت موضع اصولگرایان نمی تواند شراکت اش با مسکو و پکن را کنار گذارد. دوم آن که در دوره رئیسی ایران در صورت بازگشت به توافق هسته ای می تواند به بازار جهانی نفت بازگردد که در آن روسیه از نظر تنظیم قیمت نفت نقش مهمی دارد و در آنجا نیاز فزاینده ای به هماهنگی در حوزه انرژی میان دو کشور ایجاد خواهد شد. سوم آن که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، روسیه و ایران را وادار می سازد تا برای جلوگیری از ظهور گروه های افراطی با یکدیگر همکاری کنند.

در مورد اسرائیل، روسیه نگران است هرگونه تشدید درگیری نظامی بین اسرائیل و ایران در سوریه به منافع آن کشور صدمه بزند. روسیه می خواهد فعالیت های اسرائیل را محدود کند با این وجود، با توجه به محدودیت قدرت روسیه در سوریه و منافع گسترده تر روسیه که با ایران مشترک است مسکو ترجیح می دهد از اقدام موثر برای محدود کردن حضور ایران در سوریه خودداری ورزد اما هم چنان مایل است در صورت گفتگو با امریکا در مورد سوریه کاری کند که اگر موضعی نیز علیه ایران اتخاذ می شود با هزینه از سوی واشنگتن باشد.

اسرائیل در تقویت چنین گفتگویی بین روسیه و امریکا نقش آفرین خواهد بود حتی اگر به دلیل بی اعتمادی بین مسکو و واشنگتن احتمال آن ضعیف به نظر برسد".

عکس روز
خبر های روز