جامعه در شرایط حساس و بغرنجی قرار دارد و گرانیهای لجام گسیخته اخیر موجب شده تا مردم در تنگنا قرار گیرند. از طرف دیگر تاثیر ویروس کرونا در همه ابعاد جامعه باعث شده تا دولت نیز نتواند آنطور که باید به امورات در حوزههای مختلف رسیدگی کند. تحریمهای یکجانبه و ظالمانه آمریکا نیز مزید بر علت شده تا دولت در تجارت خارجی و بینالمللی خود با مشکل مواجه شود. این مساله را میتوان از اقدامات دولت در فروش اموال خود در بازار بورس و طرح فروش نفت به مردم دید. امروز به قرائت بسیاری از کارشناسان صادرات نفت دولت به پایینترین حد خود رسیده و خود دولت را نیز با مشکلات عدیدهای روبهرو ساخته است. با این حال برخی افراد و جریانات به جای اینکه در این شرایط خاص کمک حال دولت باشند تا دولت با کمک سایر نهادها و مردم از این شرایط عبور کند درصدد هجمه و تخریب علیه رئیسجمهور و دولت بر آمدهاند که در این شرایط خود جای بسی تأمل دارد. هرچند که قاطبه کارشناسان بر این عقیدهاند که در بروز چنین شرایطی صرفا دولت مقصر نیست و نهادهای دیگر نیز به نوبه خود در پیشآمدن چنین وضعیتی سهیماند. در این راستا برای بررسی شرایط جامعه، عملکرد دولت و تخریبها ، نقش سایر نهادها و انتخابات ۱۴۰۰ با غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی رئیس فراکسیون مستقلین و نماینده رشت در مجلس دهم به گفتوگو پرداخته است که میخوانید.
شرايط فعلي جامعه؛ عملکرد دولت و تخريبهايي که اين روزها نسبت به دولت صورت ميگيرد را چگونه ارزيابي ميکنيد؟
به گزارش روز نو :آنچه مسلم است و اکنون در جامعه ميبينيد و ما هم که در محافل مختلف هستيم مشخص است که مردم ناراضي هستند و بالاخره با همه اين اوصاف ميگويند که دولت بايد پاسخگو باشد. اين دليل نميشود که برخي مسائل باعث شود مسئولان از پاسخگويي استنکاف ورزند. آقاي رئيس جمهور نيز وظيفه دارد که براي ثبت در تاريخ نظر خود را بگويد. چون بالاخره کشور در شرايط مساعدي نيست و ادامه اين روند نيز چندان توجيهپذير بهنظر نميرسد. لذا هر کس که شما را ببيند اين سوال عاميانه را مطرح ميکند که در آخر قرار است چه اتفاقي بيفتد. لذا آنهايي که استراتژي و سياستهاي کشور را مينويسند يک ترسيمي داشته باشند که آخر اين مقاومت کجا است؟به مردم گفتند مقاومت کنند که مردم در حال مقاومت هستند. اما هزينههاي مردم چندصد برابر افزايش پيدا کرده است. فقردر حال اضافه شدن است، تنگدستي بر مردم احاطه پيدا ميکند و سفرههاي مردم در حال کوچک و کم شدن است. باز مردم سکوت کردند و چشم به مسئولان کشور دوختهاند. خوب است بهجاي اين تخريبها انتهاي داستان نشان داده شود. اکنون همه منتظر انتخابات آمريکا هستند اما من فکر ميکنم داستان تحريم هيچ ارتباطي به انتخابات آمريکا ندارد. چون لابي صهيونيستي مسير را براي دولتمردان آمريکايي مشخص ميکند و هرکس با هر ايدهاي بيايد به خاطر اينکه کاخ سفيد در تصرف صهيونيستهاست نميتواند کار عجيبي را انجام دهد. پس اين تحريمها افزايش و شدت پيدا خواهد کرد. از طرفي در اين شرايط توهين به رئيسجمهور بهنظر من از اين جهت است که قرار است که همه کاسه و کوزهها پاي رئيسجمهور شکسته شود و رئيس جمهور مسبب و مقصر همه جريانات شناخته شود. در حالي که رئيسجمهور متناسب با سياستها عمل کرد و اختياري از خود ندارد که سياست يا استراتژي تدوين کند. کدام تکليف را مجلس تعيين کرد که دولت انجام نداد؛ کدام سياست بود که دولت انجام نداد؟ البته من قصد دفاع ندارم ولي احساس ميکنم شرايط خيلي شرايط غيرمنصفانه و بداخلاقانه است. واقعا شأن يک آدم مسلمان اجرا ميشود؟کسي که خود را رئيس کميسيون امنيت ملي مجلس ميداند و کشور را به سمت مسائل ضد امنيتي پيش ميبرد انتظار داريد نتيجهاي بهتر از اين داشته باشد؟ آقاي رئيسجمهور نيز مجبور شد پالسي به مردم بدهد که نظر من چيست و چه مسيري را پيش ميروم. با اين حال من فکر ميکنم مردم با تمام ناراحتيهايي که دارند و از دولت انتظار حل مسائل و مشکلات را دارند راضي به اين همه تنش، توهين و تحقير نيستند. ضمن اينکه مجلس نيز با ادبيات سخيف اين چند روزه خود نشان داد که خود در جايگاهي قرار ندارد و ما در پارلمانهاي دنيا نيز مورد تمسخر قرار ميگيريم. در هيچکشوري پارلمانش با ادبيات سخف و بيادبانه صحبت نميکنند. اينها اگر منطق دارند بايد دولت را صدا کنند و ريلگذاري کنند. من فکر ميکنم اين نوع رويکرد مجلس به معناي واقعي فرار به جلو است. اميدوارم که مجلس پالايشي در خود انجام دهد و بتواند خود را عاري از اين داستانها کند و براي اين چند نماينده که با ادبيات ناراحتکننده به دولت توهين ميکنند بايد فکري اساسي صورت گيرد.
بسياري بر اين عقيدهاند که در وقوع شرايط بهوجود آمده در جامعه صرفا يک ارگان يا دستگاه مقصر نيست و همه به نوبه خود در بروز چنين وضعي سهيماند؛ اساسا چرا صرفا به قصور دولت پرداخته ميشود و سايرين ناديده گرفته ميشوند؟
مگر مجلس شعار نميدهد که من ريل گذارم؟ اگر اين لکوموتيو به يک مقصدي رسيد که آن مقصد اشتباه بود ريلگذار بيتقصير است؟ اين مثال بسيار سادهاي است. مجلس ريلگذار است و اکنون بايد پاسخگو باشد که چرا کشور به اينجا رسيده است. مجلس نميتواند بگويد که من هيچتقصيري ندارم و اين لکوموتيوران براي خود حرکت کرده است. خير؛ مجلس ريلگذار است و اگر جايي ميبيند که دولت به مقصدي اشتباه رسيده بايد جبران کند. هرچند من معتقدم که واقعا هرچه زودتر اين دولت تمام شود و دولت بعدي بيايد تا ثابت شود که با اين تخريب هيچاتفاقي در دولت بعدي نميافتد. يعني اگر بخواهند با همين دست فرمان جلو بروند شرايط کشور بدتر ميشود مگر اينکه يک تدبير عاقلانه و شيوهاي اتخاذ کنند و مردم را نجات دهند. دلار 31هزار تومان ميدانيد يعني چه که همينطور هم افزايش پيدا ميکند و کسي هم نيست جلويش را بگيرد؟ اگر مجلس منتظر اتمام اين دولت و روي کار آمدن دولت بعدي براي کارکرد خود است پس شعار هم نميدادند که اگر پايمان به پارلمان برسد کشور را گلستان ميکنيم و حداقل مردم ميدانستند که بايد يک تا دوسال ديگر صبر کنند. من فکر ميکنم اينها همه بهانه است. مجلسيها بايد پاسخگو باشند. 4 سال در مجلس هستند نيمي از آن براي اين دولت و نيمي براي دولت بعدي است و براي هر دو دولت بايد پاسخگو باشند.
با توجه به فاصله 8ماهه تا انتخابات 1400 سمتگيري جريانهاي سياسي را چگونه ارزيابي ميکنيد؟
من معتقدم که نبايد منتظر انتخابات شگفتيسازي باشيم. واقعا بايد کسي که دلسوز نظام است به رياست جمهوري برسد. بايد هرکسي که به نهادهاي حاکميتي نزديکتر است، رئيسجمهور شود. چون اگر شخص ديگري بيايد هم خودش و هم طرفدارانش اذيت ميشوند و تجربه نشان داده که اگر بهدنبال اين برويد که مردم چه ميخواهند چندان به جايي نميرسيد. براي همين بايد اجازه داد که همه چيز يکدست شود واي کاش اصلا حتي انتخابات هم برگزار نميشد و ميگفتند که فلاني ميتواند کشور را در مسير درست هدايت کند و همان شخص را رئيسجمهور ميکردند و تمام ميشد. من الان ديگر آنطور فکر نميکنم که مردم بيايند و نظرات کانديداها رابشنوند و به هر کسي دوست دارند راي بدهند. ديگر اين فضا در کشور تکرار نميشود. بهنظرم بايد به سمتي رفت که شخصي را بهعنوان رئيسجمهور تعيين شود و همه قبول کنند و رئيسجمهور به کارش برسد؛ چون ما ميخواهيم کشور درست شود.
اين رويکرد را ما در دولت احمدينژاد شاهد بوديم اما نتايج چندان اميدوارکنندهاي را نديديم؛ با اين حساب بازهم معتقد به تکرار اين رويکرد در 1400 هستيد؟ مشارکت را چگونه ميبينيد؟
من نميدانم که در 1400 چه اتفاقي خواهد افتاد فقط ميدانم که تا الان ديگر انتخابات پرشور و گرمي نخواهيم داشت مگر اقدامي عملي صورت گيرد تا مردم اميدوار شوند. اکنون همه به يک سکوت راضيترند و از تنش ناراحتند. لذا هرچيزي که پرهيز از تنش باشد به سرانجام برسد همه با آن موافق هستند. همانطور که گفتم بهنظرم انتخابات پرشوري برگزار نخواهد شد کما اينکه سمت و سوي برخي نيز به اين سمت نيست که خيلي پرشکوه شود. انتخابات مجلس نشان داد که 40درصد هم کفايت ميکند. برخي ديگر بهدنبال انتخاباتي مثل گذشته نيستند بلکه دنبال انتخاباتي آرام با فرد دلخواه هستند.
بـــرخي نمايندگان همچنان مجلس دهم و عملکردش را در شرايط فعلي تاثيرگذار ميدانند و معتقدند که مجلس صرفا در راستاي دولت عمل ميکرده که چنين شرايطي بروز کرده؛ اساسا چنين اظهاراتي از سوي مجلس يازدهم را ناشي از چه ميدانيد؟
شما در اين چند ماه عملکرد مجلس يازدهم را ديديد، واقعا اين حرفها را ميپذيريد؟ طي اين چند ماه مشخص شده که همه اين حرفها همه تبليغاتي بوده و تاريخ مصرفشان هم تمام شده است. الان هم که عجز و ناتواني مجلس يازدهم را ميبينيم بهانه ميآورند که در دولت بعدي کار ميکنيم. شما 2 سال عمر اين مجلس را ميخواهيد هدر کنيد و دست روي دست بگذاريد که در دولت بعدي ميخواهيد کار کنيد؟ مگر خودتان نگفتيد که ما دولت را سر خط ميآوريم پس چه شد؟ بنابراين بهنظرم اين حرفها صرفا تبليغاتي و فرافکني بوده است.
مجلس يازدهم با شعار معيشت بهتر و بهبود وضع اقتصادي جامعه روي کار آمد؛ پس چرا امروز به جاي عمل به شعارها بهدنبال مسائل ديگري همچون تسويه حساب با دولت هستند؟
اين شعارها به کنار 3 طرحي که در ويدئوکنفرانس مقام معظم رهبري در افتتاح مجلس يازدهم آيين رونمايي داشتند چه نتايجي داشت و چرا نميآيند از آن گزارشي به مردم ارائه دهند؟ مگر همان زمان نگفتيم که مجلس نبايد وارد اين داستانها شود و مسير اصلي را پيگيري کند. مجلس طبق قانون اساسي اصلا مجاز نيست که طرحهاي هزينهزا براي دولت ايجاد کند و بدون نظر دولت نميتواند طرح بدهد. چرا نميآيند گزارش دهند که اينهمه بوق و کرنا به کجا رسيد؟ اينها ميخواهند به مردم تفهيم کنند که اعمال نظر شما در پاي صندوقهاي راي اشتباه است و اجازه دهيد که ما براي شما تصميم درستتري بگيريم. من نيز اکنون به شخصه راضيام و نميخواهم کشور وارد تنش شود و ميگويم هرچه که تصميم داريد اجرا کنيد و يک بار هم اينگونه تست کنيم.
با اين اوصاف بسياري معتقدند که اگر قرار بر اين رويکرد بود، از سال 96 به اين سمت و سو حرکت ميکرديم که ديگر اين مشکلات نيز در جامعه پيش نميآمد ؛ چرا آن زمان اين فکر مطرح نشد؟
آن زمان فکر ميکردند که نميتوان اين رويکرد را پيش برد. الان براي چه آقاي روحاني را اينهمه مورد هجمه و تخريب قرار ميدهند براي اينکه بگويند انتخاب مردم اشتباه بوده است. البته هر دولتي يکسري ضعفها و اشکالاتي دارد که کسي منکر نميشود. البته قبول دارم که ما هم يکسري فرصتها را از دست داديم و جاي بحث ندارد. اما شدت و حدت آن اينقدر زياد نيست. هدف ديگري پشت اين بزرگنماييها و رفتارها خوابيده است. اينکه اقليت کشور را اداره کنند. ما هم موافقيم چراکه کساني که براي داغ کردن فضاي انتخابات ميآيند واقعا بعدا ميسوزند و اذيت ميشوند. اجازه دهيم بزرگان کشور تصميم بگيرند و همه تبعيت و همراهي کنيم و ببينيم چه نتايجي در برخواهد داشت. چقدر اصرار ميکنيم که نظرمان اعمال شود.
بهعنوان عضو سابق کميسيون صنايع مجلس مشکلات اقتصادي جامعه مخصوصا گرانيهاي اخير در حوزههاي خودرو ، ارز، سکه و... را ناشي از چه مسائلي ميدانيد؛ عملکرد دولت يا مسائل بيروني؟
مشکلات کشور بهدليل قطع ارتباط با بيرون است. ما بهدليل اينکه ارتباطمان با نظام بينالملل قطع است دچار چنين شرايطي شديم. من با چند تن از بازرگانان و تجار که نشست داشتم ميگفتند اکنون براي صادرات مشکلي نداريم البته متاسفانه بهدليل سقوط پول ملي وضع صادرات خيلي خوب شده اما نميتوانيم پول داخل کشور بياوريم. بنابراين بخش اعظم مشکلات با ناشي از قطع ارتباط است که بايد بهنحوي درست شود. ميخواهيم در مقابل آمريکا مقاومت کنيم قبول اما بايد کانالي باز ميکرديم تا بتوانيم با دنيا ارتباط برقرار کنيم. همه ميترسند با ما ارتباط برقرار کنند. کدام کشور جرأت ميکند رسما بگويد با ايران ارتباط دارد بلافاصله تحريم ميشود. اکنون اين وضعيت شرايط سختي را براي کشور تعيين کرده است.
اقدام دولت براي فروش نفت يا اموال دولت به مردم در قالب بورس را چگونه ارزيابي ميکنيد؟
اين اقدامات آخرين راه و دست و پازدنهاي دولت است. بالاخره دولت بايد حقوق دهد و نيازهاي کشور را برطرف کند و راهي ندارد. لذا مجبور است از اين راهها استفاده کند. در شرايط عادي اصلاح هيچکس از اين شرايط بورس و اوراق و ... دفاع نميکند، اما اشخاص در شرايط سخت استيصال اموال خود را به فروش ميرسانند. دولت نيز در چنين شرايطي قرار دارد.
برخي معتقدند که دولت از فضاي بهوجود آمده از برجام استفاده لازم را نکرد و عدم استفاده از اين زمان باعث شد تا پس از خروج آمريکا از اين توافق امروز شاهد چنين شرايطي باشيم و نتوانيم بهرهاي از آن ببريم؛ تحليل شما چگونه است؟
من معتقدم شايد خيلي جدي نگرفتيم که اين برجام موقتي است واجازه استمرار آن را نميدهند و قبول دارم که مديران ما حداکثر استفاده را از اين بخش نکردند. خيلي کارها ميشد کرد که انجام نشد. متاسفانه اين پيشبيني نشد که برجام خيلي عمر نخواهد کرد. لذا متاسفانه در آن مقطع نتوانستند بهره اساسي از برجام ببرند. از اين رو چندان فشرده در قبال آن عمل نکردند و خيلي بيخيال و عادي رفتار کردند که يکي از اشکالات بود.
با توجه به اينکه کمتر از يک سال به پايان عمر دولت باقي است؛ دولت در اين مدت چه اقداماتي ميتواند انجام دهد؟
بهنظر من دولت خيلي اقدامات عجيب و غريبي نميتواند انجام دهد چون اصلا درآمدي ندارد. البته من از بخش درآمدي کشور به شدت گلايهمندم. برخي سازمانها مثل امور مالياتي و بخش وزارت اقتصاد هيچتحولي در اين دوران نداشته و همه فشارها بر روي سازمان برنامه و بودجه است. دولت راهي ندارد و دستو پا ميزند که اين چند ماه باقي مانده را نيز مثل ماههاي قبل حفظ کند اما به دولت کمک نميشود. بالاخره مردم قبول ميکنند که مجلس يا جاهاي ديگر بيتقصيرند و فقط دولت مقصر و همهکاره است؟ ظاهرا اين فرهنگي که همه سوار يک کشتي هستيم در کشور جا نميافتد و همه ميخواهند ديگري را هدف قرار دهند.