در حالی که هنوز جزئیات دقیق قرارداد ۲۵ساله همکاری چین با ایران، درهالهای از ابهام قرار دارد، مسئولان همچنان از ادامه روند امضا و نهایی شدن آن خبر میدهند. این در شرایطی است که ابعاد اقتصادی امضای این قرارداد با دومین اقتصاد بزرگ جهان و از طرفی، بلندمدت بودن آن، شائبههای زیادی را در ذهن منتقدان ایجاد کرده است. در این میان، این روزها حدس و گمان در مورد واگذاری حق استفاده از منافع اقتصادی جزایر جنوبی ایران به طرف چینی، به یکی دیگر از زمینههای مناقشهها درباره این قرارداد تبدیل شده است. صراحت یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس در وجود زمینههایی برای واگذاری و دادن اختیار تام به چینیها در جزایر جنوبی ایران، اگر چه با تکذیب او و وزیر امور خارجه، روبهرو شد، اما بر دامنه این گمانهزنیها مبنی بر مهیا شدن زمینههای لازم جهت ورود این اژدهای چینی زیادهخواه، افزوده است. محمود احمدی بیغش، نماینده مردم شازند و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس شورای اسلامی، به تازگی در گفتوگویی با صدا و سیما اشاره کرده بود که، زمینه واگذاری و دادن اختیار تام برخی جزایر ایرانی، به چینیها وجود داشته است، اما حرکت مردم و مجلس مانع آن شده است. او البته پس از بالا گرفتن واکنشها به این اظهار نظرش، گفتههای خود را تکذیب کرد و مدعی شد که این مصاحبه تقطیع شده بوده است.
به گزارش روز نو:این در حالی است که پیشتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، اخبار منتشر شده درباره وجود «واگذاری جزایر ایرانی به چین در قرارداد ۲۵ساله همکاری ایران و چین» را از اساس تکذیب کرده و گفته بود: «ما نه یک متر زمین و نه حتی حق بهرهبرداری انحصاری از یک وجب خاک ایران را به چین و هیچ کشور دیگری نداده و نخواهیم داد.»
اظهارات بیغش، البته به سرعت با واکنش وزارت امورخارجه نیز روبهرو شد. روابط عمومی وزارت امور خارجه با انتشار اطلاعیهای در این زمینه، اظهارات احمدی بیغش نماینده مردم محترم شازند در مجلس شورای اسلامی، مبنی بر اینکه «بنا بوده است اختیار جزایر ایرانی به چین واگذار شود» را از اساس کذب خواند. در این اطلاعیه تکرار اینگونه ادعاهای بیاساس، حامل ضربه شدید به منافع ملی جمهوری اسلامی ایران دانسته شده و با اشاره به پیامدهای اینگونه اظهارنظرهای غیرمسئولانه، از هیات رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی خواسته شده تا نسبت به اینگونه موارد، رسیدگی شایسته صورت پذیرد.
روابط عمومی وزارت خارجه در ادامه، ضمن رد هرگونه ادعا درباره واگذاری، اجاره، مدیریت یا دیگر اشکال ادعایی در خصوص جزایر ایرانی تصریح کرده است که سند همکاریهای ۲۵ساله با چین که از اعتماد عالی و روابط جامع راهبردی میان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین حکایت دارد، افتخارآمیز و در راستای منافع ملی است و انتظار این بود که پس از توضیحات مفصل وزیر محترم امور خارجه در نشست هفته گذشته کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی شاهد تکرار اینگونه مطالب که در عمل ضربه به اعتبار اظهارات نمایندگان محترم مجلس و خدشه به منافع ملی است، نباشیم.
واکنشها در این زمینه اما فقط منحصر به وزارت خارجه نبود. حسامالدین آشنا، مشاور رئیس جمهور و رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک نیز، روز گذشته در حساب کاربری توئیتر خود اظهار کرد که وقتی یک عضو مجلس شورای اسلامی، ادعایی بدون استناد را در مورد مسالهای مربوط به استقلال کشور مطرح و ادعاهای دشمنان را تایید کرده است، آیا هیات نظارت بر رفتار نمایندگان، وظیفه ندارد که میزان صحت ادعا و تبعات این موضوع را مورد رسیدگی قرار دهد یا شاید ترجیح میدهد منتظر شکایت دولت و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بماند؟
در همین خصوص، خبرگزاری تسنیم در گفتوگویی با بیغش، جزئیات اظهارات او را جویا شد. این نماینده مجلس در پاسخ اظهار کرد که بنده پیشنویس توافق ایران و چین را خواندهام و اصلا هیچ کجای این متن، بحثی درباره واگذاری جزایر ایرانی به کشور چین مطرح نشده است. این تکذیب احمدی بیغش البته در حالی صورت میگیرد که بر اساس فیلم اظهارات او که در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، به صراحت بیان کرده است که:«قرار بوده است تا اختیار جزایر به چینیها واگذار شود، ولی حرکت مردم و مجلس شورای اسلامی جلوی آن را گرفته است و این اتفاق نخواهد افتاد.»
سیدامیرحسین قاضیزادههاشمی، نماینده و عضو هیات رئیسه مجلس نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر، موضوع واگذاری کیش به چینیها را ساخته ذهن متعصب، کینهتوزانه و از سر بیسوادی اپوزیسیون مزدور آمریکا جهت توقف قرارداد ایران و چین، دانست. او تصریح کرد که خوشبختانه متون انگلیسی و فارسی این موافقتنامه در سایتها منتشر و برای پرسشگران خیرخواه و باسواد کشور قابل بررسی است. این نماینده مجلس یادآور شد که به شدت به دنبال بررسی دقیق و همهجانبه قرارداد ایران و چین توسط مجلس و کارشناسان هستیم، اما مخالف هجمه هیجانی، از سر بیاطلاعی و بدون دانش به آن نیز میباشیم. قاضیزادههاشمی خاطرنشان کرد که قرارداد ایران و چین ظرفیت بسیار مناسبی برای توسعه و بهبود تجارت خارجی ایران است و باقی ابهامات، طبیعی و قابل رفع هستند.
او با اشاره به مذاکرات میان ایران و چین طی چند سال گذشته گفت که هنوز این قرارداد از سوی هیچ کدام از دو دولت قطعی نشده است. به اعتقاد او، نمونه این موافقتنامه، موافقتنامه جلوگیری از اخذ عوارض مضاعف میان ایران و هند بوده است که هفته گذشته در صحن علنی مجلس بررسی و مقرر شد که دو کشور میزان عوارض دریافتی را کمتر کنند. در این زمینه، سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه، از برنامه همکاریهای جامع ایران و چین به عنوان یک نقشه راه روشن و ریلگذاری اصولی برای روابط دو کشور در دنیای آینده یاد میکند و با نام بردن از چین به عنوان قدرت اول اقتصادی دنیا در آینده نزدیک، معتقد است که ایران میتواند با روابطی مکمل و مستقل از قدرتهای سنتی و سلطهگر غربی با این کشور، ضمن تامین منافع مشترک، در برابر فشار قلدرها ایستادگی کند. او همچنین اطمینان داده است که در این قرارداد، نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه حضور نیروی نظامی و نه سایر موهومات دیگر.
کاظم غریبآبادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در دفتر سازمان ملل نیز ضمن دفاع از این قرارداد، معتقد است که ایران در چنین شرایطی که تحت شدیدترین تحریمهای آمریکا قرار دارد باید از فرصتهای مختلف موجود در عرصه بینالمللی برای مقابله با تحریمها نیز استفاده حداکثری کند. او با بیان اینکه چین، امروزه نه تنها مخالف سیاستهای یکجانبه و توسعهطلبی آمریکاست، بلکه با دارا بودن ۱۴.۱۴تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی، صاحب دومین اقتصاد بزرگ جهان با ۱۵ و نیم درصد است، عنوان میکند که این کشور اشتراک مواضع متعددی با ایران در موضوعات بینالمللی دارد و در سالیان اخیر، همواره با اتخاذ تصمیمات و اقدامات علیه ایران در چارچوب سازمانهای بینالمللی، مخالفت کرده است. او خاطرنشان کرده است که مخالفتهای آمریکا و متحدانش، در این زمینه نشان میدهد که ورود به همکاری درازمدت دوجانبه و راهبردی با چین، تصمیمی صحیح و خردمندانه است. او یکی از نگرانیهای عمده مخالفان خارجی از تحقق این سند را پیشرفت و توسعه ایران در حین تحریمها میداند.
به هر روی، با تمام این ادعاها، تکذیبیهها و اعلانهای رسمی و غیر رسمی در خصوص این قرارداد، هنوز از میزان شدت رویارویی موافقان و مخالفان آن کاسته نشده است. مخالفان، این قرارداد را باجدهی ایران به چین توصیف کرده و میگویند اگر قرار است باج بدهیم چرا با غرب به چنین توافقی نمیرسیم. منتقدان میگویند چرا باید توافقی 25ساله با این حجم از امتیازات با چین بسته شود؟ در مقابل موافقان بر این باورند که در شرایط کنونی، چین تنها کشوری است که از ایران نفت خریداری میکند و این توافق برای خروج کشور از شرایط کنونی اقتصادی ضروری است و میتواند مزایا و منافع بسیاری برای کشور به همراه داشته باشد.