سرانجام روز سرنوشت ساز رجب پاشا از راه رسید و او با برگزاری یک همه پرسی با کلی حواشی، 6 دانگ قدرت و سیاست را در ترکیه از آن خود کرد.

در افتادن آقای رییس جمهور با اروپا، دست آخر به نفع او تمام شد و حال او این شانس را پیدا کرده که تا سال 2029 روی صندلی قدرت بنشیند.

ترکیه پس از اصلاحات!

مرد گرجستانی الاصل دیگر سند 6 دانگ مملکت نئوعثمانی را در دست دارد و می تواند با خیال راحت، وزیر و معاون انتخاب کند، سیاست گذاری کند و البته به پارلمان نیز پاسخگو نباشد.

پس از اجرایی شدن اصلاحات قانون اساسی، آقای رییس جمهور می تواند بی قید و شرط در هر حزبی که می خواهد، عضو شود و بی طرفی او حذف خواهد شد.

جالب است که فقط یك روزنه امید برای مخالفان وجود دارد و آن این است که اگر نیمی از نمایندگان پارلمان، هم صدا و هم رأی شوند، آن وقت می توانند طبق اصلاحات جدید، رییس جمهور را استیضاح کنند. اما از سوی دیگر، بر خلاف قانون اساسی ایران، وزرا به نمایندگان پارلمان، پاسخگو نخواهند بود و هر کاری دل‌شان بخواهد، انجام می دهند.

رییس جمهور در قانون جدید، اختیار صدور هر نوع بخشنامه یا فرمان اجرایی را دارد و کسی جلودار او نخواهد بود.

نکته مهم دیگر اینکه، طول دوره فعالیت رییس‌جمهور به 5 سال افزایش خواهد یافت. شمار نمایندگان پارلمان نیز از 550 نفر به 600 نفر افزایش پیدا می کند.

درکل، ۱۸ ماده قانون اساسی ترکیه تغییر خواهد کرد. داستان اما وقتی جذاب تر می شود که بدانید از این به بعد حتی جوانان 18 ساله نیز می توانند کاندیدای انتخابات مجلس شوند! سن قانونی برای کاندیدا شدن از 25 به 18 کاهش یافته است.

به هر حال، تغییر قانون اساسی موجب خواهد شد که نظام پارلمانی ترکیه به نظام ریاستی تغییر یافته و ريیس جمهور قدرت بیشتری کسب کند.

همچنین بر اساس این تغییرات، اعضای شورای عالی قضات و دادستان ها از ۲۰ نفر به ۱۳ نفر کاهش خواهند یافت که ۴ نفر از آن‌ها به صورت مستقیم از سوی رییس‌جمهور انتخاب می شوند و فقط هفت نفر از آن‌ها را پارلمان انتخاب خواهد کرد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که وزیر دادگستری و معاونش نیز به طور طبیعی عضو این شورا خواهند بود.

در پی این تغییرات احتمالی، دادگاه قانون اساسی که شامل ۱۵ قاضی است، ۱۲ نفر آن‌ها توسط ريیس‌جمهور انتخاب شده و تنها سه نفر از اعضای آن توسط پارلمان برگزیده خواهند شد. این در حالی است که یکی از وظایف دادگاه قانون اساسی این است که در صورتی که پارلمان با کسب دو سوم آرا به استیضاح ريیس‌جمهور رای دهد، دادگاه قانون اساسی، این مساله را مورد بررسی قرار می‌دهد.

مخالفان چه می گویند؟

این همه پرسی، بی سابقه ترین و اساسی ترین تغییرات در قانون اساسی در دوره جمهوری مدرن ترکیه محسوب می شود. مخالفان به شدت معتقدند که آزادی و سکولاریسم مد نظر آتاترک به خطر افتاده و ترکیه از دموکراسی دور می شود. آن‌ها می گویند رجب پاشا، کشور را به سمت دیکتاتوری پیش خواهد برد.

روند رای گیری و حواشی

رجب طیب اردوغان، در هنگام انداختن رای خود به صندوق گفت: « این یک همه پرسی معمولی نیست؛ این رفراندومی بسیار مهم است چون به سیستم اداره کشور مربوط می‌شود».

۵۵ میلیون و ۳۰۰ هزار شهروند واجد شرایط به پای صندوق‌های رأی فراخوانده شده بودند اما هنوز به طور دقیق مشخص نیست که میزان مشارکت چند درصد بوده است. روی برگه های رأی نوشته شده بود: آری «اِوت» یا نه «هایر».

حاشیه شماره یک اما نه بله یا خیر، بلکه نابودی روابط ترکیه با اروپاست؛ موضوعی که نتیجه همه‌پرسی تاثیری بر روی آن نخواهد گذاشت و معلوم نیست این داستان مبهم به چه آخر و عاقبتی ختم شود. در هفته‌های گذشته که تبلیغات برای کسب رای مثبت در همه پرسی در جریان بود، بین ترکیه و چندین کشور اروپایی تنش‌های زیادی به وجود آمد. به گزارش دویچه‌وله، در چند کشور از جمله آلمان و هلند سخنرانی‌های انتخاباتی چند وزیر ترکیه لغو شد و اردوغان مقام‌های این کشورها را بارها و بارها به «نازی‌ها» تشبیه کرد!

مولود چاوش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه به همراه همسرش در آنتالیا آرای خود را به صندوق می‌اندازند.

رای منفی به همه پرسی در مناطق کردنشین ترکیه طرفداران زیادی داشته است.

حوزه های اخذ رای در استان ‌های شرقی ترکیه از ساعت هفت صبح به وقت محلی آغاز به کار کردند و رای‌گیری تا ساعت 16 ادامه داشت. درهای حوزه های رای گیری در استان‌های غربی نیز یک ساعت دیرتر و در ساعت 8 صبح به وقت محلی باز شد و تا ساعت 17 آرای شهروندان ترک، پذیرفته می شد.

راز کُت راه راه اردوغان!

نکته جالب اینکه هافینگتن پست در گزارشی به راز کُت راه راه آبی رجب طیب اردوغان، اشاره کرد و نوشت: او زمانی که این کت را بر تن می کند، در انتخابات به پیروزی می رسد! در این گزارش نوشته بوده که پوشیدن کت راه راه آبی به هنگام حاضر شدن وی پای صندوق رای، پرسش های زیادی را برانگیخته است؛ به خصوص آنکه این، همان کتی است که وی در انتخابات پیشین این کشور بر تن کرده بود.

نخست وزیری که به حذف مقام خود رای مثبت داد!

شاید سخت ترین تصمیم دنیا را دیروز یک‌شنبه، بن علی یلدریم ، نخست وزیر فعلی ترکیه گرفت .شاید او آخرین نخست‌وزیر ترکیه خواهد بود و این سمت تا سال ۲۰۱۹ حذف می شود.

خفه کردن صدای مخالفان همه پرسی!

اردوغان توپراک، یکی از اعضای ارشد حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه و نماینده مجلس گفت: «ما حتی نمی‌توانستیم یک پلاکارد در خیابان‌ها بیاوریم و هیچ سالنی به ما نمی دادند». به گفته او ، بهانه «وضعیت اضطراری»، امکانات مخالفان برای تبلیغات علیه رای مثبت به همه پرسی را به شدت محدود کرده بود؛ تلویزیون دولتی هم فقط فراخوان اردوغان را پخش می‌کرد.

نتایج همه پرسی

تا لحظه تنظیم این گزارش، بیش از 53 درصد شرکت کنندگان در همه پرسی جواب مثبت داشته‌اند. نتایج 90 درصد آرای شمارش شده این موضوع را نشان می دهد که کت و شلوار راه راه اردوغان بار دیگر به کمک او آمد و پیروزی دیگری برای او رقم زد!