مشاور سازمان خصوصی سازی
دولت اگر به دنبال تبلیغ انتخاباتی بود به سهام عدالت سود می‌داد.
دولت اگر به دنبال تبلیغ انتخاباتی بود به سهام عدالت سود می‌داد.
به گزارش روز نو؛ ماجرای سهام عدالت احتمالاً در کنار یارانه‌های نقدی یکی از هیجان انگیزترین موضوعات در حوزه اقتصاد و رفاه عمومی است که در سال‌های گذشته مطرح شد و هنوز هم پرونده آن به سرانجام نرسیده است .
آبان ماه سال ۱۳۸۵ بود که محمود احمدی‌نژاد در یک مراسم دولتی از سهام عدالت با هدف «کاهش فقر» رونمایی کرد به گفته او واگذاری سهام عدالت «تحولی بزرگ» بود با مبنای «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشرها مختلف جامعه بود.»
پس از آن آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیات وزیران شده بود، به تصویب این هیات رسید. به این ترتیب سهام عدالت پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد. در مرحله اول برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل دستشان به سهام عدالت رسید و در مراحل بعدی بر تعداد مشمولان افزوده شد. ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
بعد از آن دولت وقت در دو نوبت بابت این برگه‌های سهم ، به سهامدارانش سود هم پرداخت کرد که ظاهراً چندان وجه قانونی نداشته است. اما بسیاری از سهامداران نمی‌خواستند یا به دلایل مالی نمی‌توانستند برای تملک این دارایی 10 سال انتظار بکشند به این ترتیب در حالی که سهام عدالت برای تملک آزاد نشده بود بازار سیاه برای خرید و فروش آن داغ شد که البته با پیگیری‌های قضایی هم همراه بود.
پرونده سهام عدالت بهمن ماه امسال بالاخره 10 ساله شد یعنی زمانی که قرار بود بعد از طی آن برگه‌های سهام عدالت رسماً به دست صاحبانشان برسد اما ظواهر امر نشان می‌دهد که دست کم فعلاً خبری از آزادسازی به نحوی که مردم در انتظارش بودند محقق نخواهد شد . بخشی از این موضوع ناشی از عملیات و پروسه اداری است که قطعاً زمان بر خواهد بود بخش دیگری هم از این طولانی شدن روزهای انتظار هم به دلیل نگرانی از عواقب آزادسازی در بازار سرمایه است. یعنی بازاری که سهام این شرکت‌ها در آن داد و ستد می‌شود و معلوم نیست اگر برگه‌های سهام آزاد شوند ، خیل سهامداران غیرحرفه‌ای که فقط به دنبال نقد کردن دارایی خود هستند اگر به بورس هجوم آورند چه بر سر کلیت این بازار خواهد آمد.
تازه‌ترین خبر در این خصوص هم گفته‌های میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی رییس کل سازمان است او دو روز پیش اعلام کرد که صورتحساب مشمولان برای آگاهی آن‌ها از ارزش سهام عدالتشان تا پایان سال در سامانه www.samanehse.ir قابل دسترسی خواهد بود.
به گفته او این اطلاع رسانی بدان جهت صورت می‌گیرد که مشمولان از میزان ارزش سهام عدالت خود آگاه شوند پس از آگاهی مشمولان از میزان اقساط پرداخت شده سهامشان، سهامداران عدالت مختار هستند در صورت تمایل بقیه اقساط خود را به صورت نقدی پرداخت کنند یا نه . او به سهامداران توصیه کرد که مابقی مبلغ را به صورت نقدی پرداخت کنند چون در زمان آزادسازی ارزش سهامشان به مراتب بیشتر از این ارقام خواهد بود.
بعد از این توصیه و خبر سوالی که مطرح می‌شود این است که اولاً زمان آزاد سازی که رییس کل سازمان خصوصی به آن اشاره کرده دقیقاً چه تاریخی است و دوم ؛ تا چه اندازه می‌توان امیدوار بود سهامداران با توجه به حال و روز نه چندان خوشایند بازارسهام و شرکت‌های صاحب نمادش مایل به پرداخت نقدی مابقی مبلغ سهام عدالت باشند؟
جعفر سبحانی مشاور سازمان خصوصی سازی می‌گوید آزادسازی سهام عدالت دست کم آن طور که مردم منتظرش هستند فعلاً انجام نخواهد گرفت هرچند که با تمام شدن مدت 10 سال و پایان فرصت شرکت‌ها برای پرداخت سود سال 94 ، از سال آینده سود شرکت‌ها متعلق به سهامداران خواهد بود هرچند که هنوز معلوم نیست طبق روال گذشته این سود در ابتدا به حساب دولت به عنوان نماینده مردم واریز خواهد شد یا مستقیماً به دست خودشان خواهد رسید.
مشروح گفت‌و‌گوی «امیدایرانیان» با مشاور سازمان خصوصی سازی در خصوص گذشته و آینده سهام عدالت را در ادامه می‌خوانید:
آقای سبحانی ؛به تازگی رییس سازمان خصوصی سازی از اعلام وضعیت و گزارش مالی سهام عدالت خبرداده ؛ آیا این به معنای پایان دوره انتظار برای آزادسازی این برگه‌های سهام است؟
ببیند موضوع سهام عدالت ایده دولت نهم نبود در حقیقت این موضوع یعنی تقسیم ثروت بین عامه مردم در زمان دولت هشتم مطرح شد اما عملیاتی شدن به دوره دولت نهم رسید . به این ترتیب آئین نامه افزایش ثروت خانوار ایرانی که بعدها به سهام عدالت تبدیل شد در ابتدا با عنوان "افزایش ثروت خانوار ایرانی " مطرح بود و آئین نامه آن هم در دوره دولت هشتم تدوین و ابلاغ شد و بر اساس آن 6 دهک درآمدی پایین جامعه مشمول دریافت آن می‌شدند یعنی انتخاب این 6 دهک باید به صورت علمی و فنی صورت می‌گرفت ولی اگر صادقانه بگوییم در دولت نهم معیارهای علمی و دقیقی برای انتخاب وجود نداشت به همین جهت انتخاب بر مبنای گروه‌های شغلی انجام گرفت به عنوان مثال کارمندان دولت از جمله نیروهای مسلح و بازنشستگان به این ترتیب 18 گروه مشمول سهام عدالت شدند . قانونگذار هم پیش بینی کرده بود به مشمولان این 18 گروه سهامی به ارزش یک میلیون تومان اختصاص یابد . برای حضور در سبد سهام عدالت هم قانوگذار از میان شرکت‌های سرمایه پذیر 60 شرکت را انتخاب کرد البته میزان سهامی که از هر کدام یک از این شرکت‌ها اختصاص می‌یافت متفاوت بود به عنوان مثال 95 درصد سهام شرکت پالایش نفت تهران در سبد سهام عدالت قرار گرفت اما در بعضی از شرکت‌ها این رقم به 10 درصد می‌رسید.
به نظر شما در آن زمان این انتخاب به درستی انجام شد؟
واقعیت این است که نه. یعنی قاعدتاً باید سهام شرکت‌های سودده به این منظور انتخاب می‌شد اما این انتخاب به روش درست و دقیقی انجام نگرفت . با این تفاسیر و به دلیل گنجانده شدن شرکت‌های زیان ده در سبد سهام عدالت است که بعد از گذشت 10 سال عملاً از تعدادی از این 60 شرکت‌ها حتی یک ریال سود هم عاید سهامداران و به نیابت از آن‌ها دولت ؛ نشده است.
درست یا غلط این طرح امسال 10 ساله شد یعنی زمانی که مردم منتظر بودند سهام آزاد شود به سرآمده آیا لزوماً این به معنای آزاد شدن سهام عدالت خواهد بود؟
ببینید قانون گذار پیش بینی کرده طی 10 سال یعنی از ابتدای سال 85 فرآیند آزاد سازی طی شود یعنی از محل سود عایدی ، اقساط سهامداران پرداخت شود یعنی قرار بر این بود سود این 60 شرکت به نیابت از مشمولین به حساب خزانه واریز شود در پایان 10 سال هم محاسبه‌هایی به عمل آید تا معلوم شود چه میزان از اقساط با سود دریافت شده ، پوشش داده می‌شود. این دوره مالی اسفندماه سال 94 به اتمام رسید محسبات هم حکایت از آن دارد که تا پایان سال 95 حدود 530 میلیون تومان یعنی معادل 53 درصد از ارزش سهام عدالت از طریق سود شرکت‌ها تأمین و به حساب خزانه واریز شده است به عبارت دیگر به اندازه 530 میلیون تومان قابل آزادسازی است نکته دیگر این که متاسفانه دولت قبل پیش از این بخشی از سود حاصل شده را بر خلاف قانون به سهامداران پرداخت کرده است در حالی که پرداخت سود باید بعد از پرداخت همه مبلغ بدهی انجام می‌گرفت بنابراین مبلغ سود پرداختی هم باید به مبلغ بدهی مشمولان اضافه شود. مجموع سود پرداختی هم به ازای هر برگه سهم 120 هزار تومان بود.
با توجه به پرداخت نصف ارزش سهام و به پایان رسیدن موعد 10 ساله تعیین شده تکلیف چه خواهد بود؟
اول این که شرکت‌هایی که سال مالی آن‌ها آخرین روز اسفندماه به پایان می‌رسند چهار ماه یعنی در تیرماه به مجمع می‌روند و در خصوص میزان سود تصمیم گرفته می‌شوند در ادامه بعد از تأیید بازرس قانونی شرکت 8 ماه فرصت دارد سود را به حساب سهامداران واریز کند به این ترتیب دولت و سازمان خصوصی سازی باید تا اسفندماه صبر می‌کرد تا سال مالی شرکت‌ها به آخر برسد و بعد از آن تا تیرماه این انتظار ادامه می‌یافت تا شرکت‌ها به مجمع بروند تا مشخص شود هر شرکتی چه میزان سود به سهامدارانش می‌پردازد ضمن این که بعضی از این شرکت‌ها اصولاً سودده هم نبودند در مرحله بعد هم 8 ماه زمان لازم است تا شرکت‌ها بر اساس قانون تجارت سود را واریز کنند با این اصواف ما بر اساس قانون باید تا پایان افند امسال باید وضعیت سوددهی سهام عدالت را مشخص کنیم و گزارش آن را در اختیار مشمولان سهام عدالت قرار دهیم بهترین راهکار ممکن در این خصوص هم انتقال اطلاعات از طریق سامانه الکترونیکی بود به این ترتیب مالکان سهام عدالت در پایان سال می‌توانند با ثبت نام در این سامانه از وضعیت مالی این برگه‌های سهام مطلع شوند. در حال حاضر هم در مراحل پایانی تهیه صورتحساب‌های سهام عدالت هستیم و این گزارش در موعد مقرر در اختیار سهامداران قرار خواهد گرفت .در این میان گروه‌های شغلی هم تعیین خواهد شد تا پاسخگوی سؤالات مردم باشند و آن‌ها در خصوص وضعیت دارایی خود به اشراف برسند.
البته همچنان از شهرستانها خبر می‌رسد که عده‌ای سود جو از مردم ساده سوءاستفاده می‌کنند میگن و به بهانه ثبت نام آن‌ها برای دریافت سهام عدالت پول می‌گیرند و در این خصوص از شگردهای مختلفی استفاده می‌کنند سازمان خصوصی سازی هم در این مورد تا حد امکان اطلاع رسانی کرده و خواهد کرد تا مردم عادی تحت تأثیر این شگردها قرار نگیرند .
این صورتحساب‌هایی که قرار است منتشر شود دقیقاً حاوی چه اطلاعاتی خواهد بود؟
بخشی از این صورتحساب‌ها در اصل سودهایی است که سازمان خصوصی سازی در طی این 10 ساله به نیابت از مشمولین دریافت و به حساب خزانه واریز کرده که مبلغش حدود 530 هزار تومان استالبته بعضی از سهامداران هم در زمان دولت قبل بابت سهام عدالت سود دریافت کرده‌اند که این مبلغ هم در صورتحساب درج شده و از مبلغ اعلام شده کسر می‌شود به این ترتیب معلوم می‌شود چه افرادی چه میزان دریافت کرده‌اند و چه میزان بدهی دارند ضمن این که تخفیف‌های دو دهک پایین جامعه هم در این صوررت های مالی منظور می‌شود. چون احتمالاً گروهی از مشمولان صاحب تخفیف با احتساب درصد تخفیف کل بدهی مربوط به سهام عدالت را پرداخته‌اند و حسابشان تسویه شده است .
و در این صورت تکلیف بقیه که کماکان بابت ارزش کلی سهام بدهکارند چه خواهد بود؟
قانونگذار در این خصوص تعیین تکلیف کرده یعنی کسانی که سودی در این سال‌ها دریافت کرده‌اند این مبلغ از مجموع پرداختی‌هایشان از محل عایدی شرکت‌ها کسر می‌شود در ادامه سهامدار می‌تواند مابقی را به صورت نقدی بپردازد و نسبت به تسویه مبلغ اقدام کند یا این که منتظر بماند تا این بدهی از محل پرداخت سود شرکت‌ها و واریز آن به خزانه تأمین شود.به عبارت دیگر در این زمینه هیچ اجباری وجود ندارد . البته توصیه ما این است که واریز به صورت نقدی انجام گیرد چون ارزش روز سهام این شرکت‌ها به مراتب بالاتر از مبلغی است که باید پرداخت به هر صورت به مشمولان بر اساس قانون 6 ماه فرصت داده شده تا در این خصوص تصمیم بگیرند .
سؤال مهم این که اگر سهامداری بدهی خود را پرداخت کرد به این معنی است که سهامش آزاد شده و می‌تواند آن را به فروش برساند؟
ببینید آزاد سازی سهام عدالت فرآیندی است که باید طی شود در حال حاضر سازمان خصوصی سازی لایحه‌ای را تهیه کرده و به وزارت اقتصاد پیشنهاد داده و در نهایت این پیشنهاد به تصویب هیات دولت رسیده و منتظر ابراز نظر نمایندگان مجلس درباره آن هستیم بر اساس این لایحه در خصوص اصلاح موادی از قانون اصل 44 که مرتبط با سهام عدالت است پیشنهاد شده صندوق‌های تشکیل شود تا آزاد سازی سهام از طریق آن‌ها صورت گیرد چون با شرایط و ساز و کار فعلی امکان این تعداد سهم که بالغ بر 49 میلیون برگه است تقسیم شود وجود ندارد بنابراین باید تدبیری اندیشیده شود تا این برکه‌های سهام امکان خرید و فروش در بورس را داشته باشند . در حقیقت وظیفه دولت و سازمان خصوصی سازی ایجاد این صندوق خواهد بود اما در قدم اول باید مجلس در خصوص تشکیل آن‌ها به نتیجه برسد و اعلام رأی کند تا مهر ماه سال آینده هم البته نیازی به این صندوق‌ها نیست چون فعلاً و در اسفندماه ماه امسال صورتحساب‌ها منتشر می‌شود مطابق قانون هم صاحبان سهام عدالت 6 ماه فرصت دارند تا در خصوص نحوه پرداخت مابقی بدهی خود تصمیم بگیرند تا آن زمان هم امیدوارم این لایحه در مجلس بررسی شود و به تصویب برسد. به این ترتیب تنها پس از اعلام رأی مجلس در خصوص لایحه می‌توانیم تصمیم بگیریم که آزاد سازی سهام باید به چه صورت انجام گیرد یعنی باید دید قانونگذار چه پیشنهادی در این خصوص خواهد . امید ما هم این است که این تا اوایل سال 96 اتفاق مجلس در مورد این موضوع به نتیجه نهایی برسد با این اوصاف تصور می‌کنم پروسه اجرای این تصمیم تا پایان سال 96 به طول خواهد انجامید یعنی آزاد سازی سهام عدالت به معنای خرید و فروش آن اواخر سال آینده اجرایی خواهد شد.
در فاصله یک سال با توجه به پایان دوره 10 ساله سود شرکت‌ها به چه حسابی واریز می‌شود؟
سود سال 95 بعد از تیرماه سال آینده و تشکیل مجامع تعیین تکلیف خواهد شد . در این خصوص البته دو نکته وجود دارد اول این این که سود سال 95 متعلق به دولت نیست چون دوره 10 ساله به اتمام رسیده است در نتیجه به مشمولان تعلق می‌گیرد. اما این که سازمان خصوصی سازی به نیابت از مشمولین آن را دریافت می‌کند یا مستقیم به حساب آن‌ها واریز می‌شود مشخص نیست و دستورالعمل آن در حال بررسی است . نکته دیگر این که گروهی این موضوع یعنی پرداخت سود یا ادعلام صورتحساب‌های سهام عدالت را به موضعی سیاسی در آستانه انتخابات تبدیل کرده کرده‌اند در حالی که اولاً این طرح 10ساله بوده و برنامه آن در سال 85 نوشته شده است یعنی در زمانی که معلوم نبود چه دولتی در زمان تحویل بر سرکار خواهد بود نکته بعد این که اگر دولت یازدهم به دنبال رفتار عوامفریبانه داشت نزدیک به انتخابات اقدام به تقسیم سود در میان سهامداران می‌کرد . این بازده زمانی 10 ساله به صورت خودکار از سال 85 کلیدخورده و تا امروز هم ادامه داشته و به مرحله فعلی رسیده است.
به گزارش روز نو؛ ماجرای سهام عدالت احتمالاً در کنار یارانه‌های نقدی یکی از هیجان انگیزترین موضوعات در حوزه اقتصاد و رفاه عمومی است که در سال‌های گذشته مطرح شد و هنوز هم پرونده آن به سرانجام نرسیده است .
آبان ماه سال ۱۳۸۵ بود که محمود احمدی‌نژاد در یک مراسم دولتی از سهام عدالت با هدف «کاهش فقر» رونمایی کرد به گفته او واگذاری سهام عدالت «تحولی بزرگ» بود با مبنای «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشرها مختلف جامعه بود.»
پس از آن آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیات وزیران شده بود، به تصویب این هیات رسید. به این ترتیب سهام عدالت پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد. در مرحله اول برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل دستشان به سهام عدالت رسید و در مراحل بعدی بر تعداد مشمولان افزوده شد. ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
بعد از آن دولت وقت در دو نوبت بابت این برگه‌های سهم ، به سهامدارانش سود هم پرداخت کرد که ظاهراً چندان وجه قانونی نداشته است. اما بسیاری از سهامداران نمی‌خواستند یا به دلایل مالی نمی‌توانستند برای تملک این دارایی 10 سال انتظار بکشند به این ترتیب در حالی که سهام عدالت برای تملک آزاد نشده بود بازار سیاه برای خرید و فروش آن داغ شد که البته با پیگیری‌های قضایی هم همراه بود.
پرونده سهام عدالت بهمن ماه امسال بالاخره 10 ساله شد یعنی زمانی که قرار بود بعد از طی آن برگه‌های سهام عدالت رسماً به دست صاحبانشان برسد اما ظواهر امر نشان می‌دهد که دست کم فعلاً خبری از آزادسازی به نحوی که مردم در انتظارش بودند محقق نخواهد شد . بخشی از این موضوع ناشی از عملیات و پروسه اداری است که قطعاً زمان بر خواهد بود بخش دیگری هم از این طولانی شدن روزهای انتظار هم به دلیل نگرانی از عواقب آزادسازی در بازار سرمایه است. یعنی بازاری که سهام این شرکت‌ها در آن داد و ستد می‌شود و معلوم نیست اگر برگه‌های سهام آزاد شوند ، خیل سهامداران غیرحرفه‌ای که فقط به دنبال نقد کردن دارایی خود هستند اگر به بورس هجوم آورند چه بر سر کلیت این بازار خواهد آمد.
تازه‌ترین خبر در این خصوص هم گفته‌های میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی رییس کل سازمان است او دو روز پیش اعلام کرد که صورتحساب مشمولان برای آگاهی آن‌ها از ارزش سهام عدالتشان تا پایان سال در سامانه www.samanehse.ir قابل دسترسی خواهد بود.
به گفته او این اطلاع رسانی بدان جهت صورت می‌گیرد که مشمولان از میزان ارزش سهام عدالت خود آگاه شوند پس از آگاهی مشمولان از میزان اقساط پرداخت شده سهامشان، سهامداران عدالت مختار هستند در صورت تمایل بقیه اقساط خود را به صورت نقدی پرداخت کنند یا نه . او به سهامداران توصیه کرد که مابقی مبلغ را به صورت نقدی پرداخت کنند چون در زمان آزادسازی ارزش سهامشان به مراتب بیشتر از این ارقام خواهد بود.
بعد از این توصیه و خبر سوالی که مطرح می‌شود این است که اولاً زمان آزاد سازی که رییس کل سازمان خصوصی به آن اشاره کرده دقیقاً چه تاریخی است و دوم ؛ تا چه اندازه می‌توان امیدوار بود سهامداران با توجه به حال و روز نه چندان خوشایند بازارسهام و شرکت‌های صاحب نمادش مایل به پرداخت نقدی مابقی مبلغ سهام عدالت باشند؟
جعفر سبحانی مشاور سازمان خصوصی سازی می‌گوید آزادسازی سهام عدالت دست کم آن طور که مردم منتظرش هستند فعلاً انجام نخواهد گرفت هرچند که با تمام شدن مدت 10 سال و پایان فرصت شرکت‌ها برای پرداخت سود سال 94 ، از سال آینده سود شرکت‌ها متعلق به سهامداران خواهد بود هرچند که هنوز معلوم نیست طبق روال گذشته این سود در ابتدا به حساب دولت به عنوان نماینده مردم واریز خواهد شد یا مستقیماً به دست خودشان خواهد رسید.
مشروح گفت‌و‌گوی «امیدایرانیان» با مشاور سازمان خصوصی سازی در خصوص گذشته و آینده سهام عدالت را در ادامه می‌خوانید:
آقای سبحانی ؛به تازگی رییس سازمان خصوصی سازی از اعلام وضعیت و گزارش مالی سهام عدالت خبرداده ؛ آیا این به معنای پایان دوره انتظار برای آزادسازی این برگه‌های سهام است؟
ببیند موضوع سهام عدالت ایده دولت نهم نبود در حقیقت این موضوع یعنی تقسیم ثروت بین عامه مردم در زمان دولت هشتم مطرح شد اما عملیاتی شدن به دوره دولت نهم رسید . به این ترتیب آئین نامه افزایش ثروت خانوار ایرانی که بعدها به سهام عدالت تبدیل شد در ابتدا با عنوان "افزایش ثروت خانوار ایرانی " مطرح بود و آئین نامه آن هم در دوره دولت هشتم تدوین و ابلاغ شد و بر اساس آن 6 دهک درآمدی پایین جامعه مشمول دریافت آن می‌شدند یعنی انتخاب این 6 دهک باید به صورت علمی و فنی صورت می‌گرفت ولی اگر صادقانه بگوییم در دولت نهم معیارهای علمی و دقیقی برای انتخاب وجود نداشت به همین جهت انتخاب بر مبنای گروه‌های شغلی انجام گرفت به عنوان مثال کارمندان دولت از جمله نیروهای مسلح و بازنشستگان به این ترتیب 18 گروه مشمول سهام عدالت شدند . قانونگذار هم پیش بینی کرده بود به مشمولان این 18 گروه سهامی به ارزش یک میلیون تومان اختصاص یابد . برای حضور در سبد سهام عدالت هم قانوگذار از میان شرکت‌های سرمایه پذیر 60 شرکت را انتخاب کرد البته میزان سهامی که از هر کدام یک از این شرکت‌ها اختصاص می‌یافت متفاوت بود به عنوان مثال 95 درصد سهام شرکت پالایش نفت تهران در سبد سهام عدالت قرار گرفت اما در بعضی از شرکت‌ها این رقم به 10 درصد می‌رسید.
به نظر شما در آن زمان این انتخاب به درستی انجام شد؟
واقعیت این است که نه. یعنی قاعدتاً باید سهام شرکت‌های سودده به این منظور انتخاب می‌شد اما این انتخاب به روش درست و دقیقی انجام نگرفت . با این تفاسیر و به دلیل گنجانده شدن شرکت‌های زیان ده در سبد سهام عدالت است که بعد از گذشت 10 سال عملاً از تعدادی از این 60 شرکت‌ها حتی یک ریال سود هم عاید سهامداران و به نیابت از آن‌ها دولت ؛ نشده است.
درست یا غلط این طرح امسال 10 ساله شد یعنی زمانی که مردم منتظر بودند سهام آزاد شود به سرآمده آیا لزوماً این به معنای آزاد شدن سهام عدالت خواهد بود؟
ببینید قانون گذار پیش بینی کرده طی 10 سال یعنی از ابتدای سال 85 فرآیند آزاد سازی طی شود یعنی از محل سود عایدی ، اقساط سهامداران پرداخت شود یعنی قرار بر این بود سود این 60 شرکت به نیابت از مشمولین به حساب خزانه واریز شود در پایان 10 سال هم محاسبه‌هایی به عمل آید تا معلوم شود چه میزان از اقساط با سود دریافت شده ، پوشش داده می‌شود. این دوره مالی اسفندماه سال 94 به اتمام رسید محسبات هم حکایت از آن دارد که تا پایان سال 95 حدود 530 میلیون تومان یعنی معادل 53 درصد از ارزش سهام عدالت از طریق سود شرکت‌ها تأمین و به حساب خزانه واریز شده است به عبارت دیگر به اندازه 530 میلیون تومان قابل آزادسازی است نکته دیگر این که متاسفانه دولت قبل پیش از این بخشی از سود حاصل شده را بر خلاف قانون به سهامداران پرداخت کرده است در حالی که پرداخت سود باید بعد از پرداخت همه مبلغ بدهی انجام می‌گرفت بنابراین مبلغ سود پرداختی هم باید به مبلغ بدهی مشمولان اضافه شود. مجموع سود پرداختی هم به ازای هر برگه سهم 120 هزار تومان بود.
با توجه به پرداخت نصف ارزش سهام و به پایان رسیدن موعد 10 ساله تعیین شده تکلیف چه خواهد بود؟
اول این که شرکت‌هایی که سال مالی آن‌ها آخرین روز اسفندماه به پایان می‌رسند چهار ماه یعنی در تیرماه به مجمع می‌روند و در خصوص میزان سود تصمیم گرفته می‌شوند در ادامه بعد از تأیید بازرس قانونی شرکت 8 ماه فرصت دارد سود را به حساب سهامداران واریز کند به این ترتیب دولت و سازمان خصوصی سازی باید تا اسفندماه صبر می‌کرد تا سال مالی شرکت‌ها به آخر برسد و بعد از آن تا تیرماه این انتظار ادامه می‌یافت تا شرکت‌ها به مجمع بروند تا مشخص شود هر شرکتی چه میزان سود به سهامدارانش می‌پردازد ضمن این که بعضی از این شرکت‌ها اصولاً سودده هم نبودند در مرحله بعد هم 8 ماه زمان لازم است تا شرکت‌ها بر اساس قانون تجارت سود را واریز کنند با این اصواف ما بر اساس قانون باید تا پایان افند امسال باید وضعیت سوددهی سهام عدالت را مشخص کنیم و گزارش آن را در اختیار مشمولان سهام عدالت قرار دهیم بهترین راهکار ممکن در این خصوص هم انتقال اطلاعات از طریق سامانه الکترونیکی بود به این ترتیب مالکان سهام عدالت در پایان سال می‌توانند با ثبت نام در این سامانه از وضعیت مالی این برگه‌های سهام مطلع شوند. در حال حاضر هم در مراحل پایانی تهیه صورتحساب‌های سهام عدالت هستیم و این گزارش در موعد مقرر در اختیار سهامداران قرار خواهد گرفت .در این میان گروه‌های شغلی هم تعیین خواهد شد تا پاسخگوی سؤالات مردم باشند و آن‌ها در خصوص وضعیت دارایی خود به اشراف برسند.
البته همچنان از شهرستانها خبر می‌رسد که عده‌ای سود جو از مردم ساده سوءاستفاده می‌کنند میگن و به بهانه ثبت نام آن‌ها برای دریافت سهام عدالت پول می‌گیرند و در این خصوص از شگردهای مختلفی استفاده می‌کنند سازمان خصوصی سازی هم در این مورد تا حد امکان اطلاع رسانی کرده و خواهد کرد تا مردم عادی تحت تأثیر این شگردها قرار نگیرند .
این صورتحساب‌هایی که قرار است منتشر شود دقیقاً حاوی چه اطلاعاتی خواهد بود؟
بخشی از این صورتحساب‌ها در اصل سودهایی است که سازمان خصوصی سازی در طی این 10 ساله به نیابت از مشمولین دریافت و به حساب خزانه واریز کرده که مبلغش حدود 530 هزار تومان استالبته بعضی از سهامداران هم در زمان دولت قبل بابت سهام عدالت سود دریافت کرده‌اند که این مبلغ هم در صورتحساب درج شده و از مبلغ اعلام شده کسر می‌شود به این ترتیب معلوم می‌شود چه افرادی چه میزان دریافت کرده‌اند و چه میزان بدهی دارند ضمن این که تخفیف‌های دو دهک پایین جامعه هم در این صوررت های مالی منظور می‌شود. چون احتمالاً گروهی از مشمولان صاحب تخفیف با احتساب درصد تخفیف کل بدهی مربوط به سهام عدالت را پرداخته‌اند و حسابشان تسویه شده است .
و در این صورت تکلیف بقیه که کماکان بابت ارزش کلی سهام بدهکارند چه خواهد بود؟
قانونگذار در این خصوص تعیین تکلیف کرده یعنی کسانی که سودی در این سال‌ها دریافت کرده‌اند این مبلغ از مجموع پرداختی‌هایشان از محل عایدی شرکت‌ها کسر می‌شود در ادامه سهامدار می‌تواند مابقی را به صورت نقدی بپردازد و نسبت به تسویه مبلغ اقدام کند یا این که منتظر بماند تا این بدهی از محل پرداخت سود شرکت‌ها و واریز آن به خزانه تأمین شود.به عبارت دیگر در این زمینه هیچ اجباری وجود ندارد . البته توصیه ما این است که واریز به صورت نقدی انجام گیرد چون ارزش روز سهام این شرکت‌ها به مراتب بالاتر از مبلغی است که باید پرداخت به هر صورت به مشمولان بر اساس قانون 6 ماه فرصت داده شده تا در این خصوص تصمیم بگیرند .
سؤال مهم این که اگر سهامداری بدهی خود را پرداخت کرد به این معنی است که سهامش آزاد شده و می‌تواند آن را به فروش برساند؟
ببینید آزاد سازی سهام عدالت فرآیندی است که باید طی شود در حال حاضر سازمان خصوصی سازی لایحه‌ای را تهیه کرده و به وزارت اقتصاد پیشنهاد داده و در نهایت این پیشنهاد به تصویب هیات دولت رسیده و منتظر ابراز نظر نمایندگان مجلس درباره آن هستیم بر اساس این لایحه در خصوص اصلاح موادی از قانون اصل 44 که مرتبط با سهام عدالت است پیشنهاد شده صندوق‌های تشکیل شود تا آزاد سازی سهام از طریق آن‌ها صورت گیرد چون با شرایط و ساز و کار فعلی امکان این تعداد سهم که بالغ بر 49 میلیون برگه است تقسیم شود وجود ندارد بنابراین باید تدبیری اندیشیده شود تا این برکه‌های سهام امکان خرید و فروش در بورس را داشته باشند . در حقیقت وظیفه دولت و سازمان خصوصی سازی ایجاد این صندوق خواهد بود اما در قدم اول باید مجلس در خصوص تشکیل آن‌ها به نتیجه برسد و اعلام رأی کند تا مهر ماه سال آینده هم البته نیازی به این صندوق‌ها نیست چون فعلاً و در اسفندماه ماه امسال صورتحساب‌ها منتشر می‌شود مطابق قانون هم صاحبان سهام عدالت 6 ماه فرصت دارند تا در خصوص نحوه پرداخت مابقی بدهی خود تصمیم بگیرند تا آن زمان هم امیدوارم این لایحه در مجلس بررسی شود و به تصویب برسد. به این ترتیب تنها پس از اعلام رأی مجلس در خصوص لایحه می‌توانیم تصمیم بگیریم که آزاد سازی سهام باید به چه صورت انجام گیرد یعنی باید دید قانونگذار چه پیشنهادی در این خصوص خواهد . امید ما هم این است که این تا اوایل سال 96 اتفاق مجلس در مورد این موضوع به نتیجه نهایی برسد با این اوصاف تصور می‌کنم پروسه اجرای این تصمیم تا پایان سال 96 به طول خواهد انجامید یعنی آزاد سازی سهام عدالت به معنای خرید و فروش آن اواخر سال آینده اجرایی خواهد شد.
در فاصله یک سال با توجه به پایان دوره 10 ساله سود شرکت‌ها به چه حسابی واریز می‌شود؟
سود سال 95 بعد از تیرماه سال آینده و تشکیل مجامع تعیین تکلیف خواهد شد . در این خصوص البته دو نکته وجود دارد اول این این که سود سال 95 متعلق به دولت نیست چون دوره 10 ساله به اتمام رسیده است در نتیجه به مشمولان تعلق می‌گیرد. اما این که سازمان خصوصی سازی به نیابت از مشمولین آن را دریافت می‌کند یا مستقیم به حساب آن‌ها واریز می‌شود مشخص نیست و دستورالعمل آن در حال بررسی است . نکته دیگر این که گروهی این موضوع یعنی پرداخت سود یا ادعلام صورتحساب‌های سهام عدالت را به موضعی سیاسی در آستانه انتخابات تبدیل کرده کرده‌اند در حالی که اولاً این طرح 10ساله بوده و برنامه آن در سال 85 نوشته شده است یعنی در زمانی که معلوم نبود چه دولتی در زمان تحویل بر سرکار خواهد بود نکته بعد این که اگر دولت یازدهم به دنبال رفتار عوامفریبانه داشت نزدیک به انتخابات اقدام به تقسیم سود در میان سهامداران می‌کرد . این بازده زمانی 10 ساله به صورت خودکار از سال 85 کلیدخورده و تا امروز هم ادامه داشته و به مرحله فعلی رسیده است.
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
