درست در همان روز که بیانیه اجرای برنامه جامع اقدام مشترک‌(برجام) توسط وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران و رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به‌عنوان نماینده 1+5 قرائت شد، محمدجواد ظریف از خانم موگرینی دعوت کرد تا به ایران سفر کند. این سفر به نوعی تاکید مضاعف و مجدد بر توافق هسته‌ای و برجام بود و به لحاظ نمادین ارزش بسیار زیادی برای دو طرف داشت. در روزهای گذشته نگرانی‌هایی در مورد اجرای موفق برجام پدید آمده است که این سفر و حمایت قاطع اتحادیه اروپا از اجرای برجام می‌تواند بخشی از این نگرانی‌ها را بزداید.

در روزگاری که به‌تدریج کشورهای عضو اتحادیه اروپا از سیاست‌های ایالات متحده امریکا به‌ویژه در قبال خاورمیانه فاصله می‌گیرند، سفر خانم موگرینی و هیات همراهش به تهران نشان‌دهنده نزدیک‌تر شدن اتحادیه اروپا به ایران است. تحکیم روابط با اتحادیه اروپا می‌تواند سطح اعتبار سیاسی ایران را افزایش دهد همچنین در مجامع بین‌المللی اثر مثبت و بسزایی در جایگاه ایران خواهد گذاشت. این سفر و همچنین تصمیم اتحادیه اروپا برای گشایش دفتر این اتحادیه در تهران نشانه‌ای دیگر از این خواهد بود که سیاست خارجی ما از حالت انقباضی خارج شده و وارد دوران بسط و گسترش شده است.

سفر فدریکا موگرینی به تهران در دورانی صورت می‌گیرد که سفرهای متعدد هیات‌های بسیار بزرگ اقتصادی و تجاری غربی به تهران کم‌کم از رونق افتاده و نگرانی‌هایی در مورد نتایج سفرهای هیات‌ها به تهران به‌وجود آمده است. به همین دلیل هم بود که هم خانم موگرینی و هم آقای ظریف بر حمایت قاطع خود بر اجرای بدون نقص برجام تاکید کردند.

چهار دلیل برای نگرانی‌های تازه در زمینه سرنوشت اجرای برجام وجود دارد؛ نخستین دلیل را می‌توان در سیاست داخلی ایران جست‌وجو کرد، جایی که برخی مخالفت‌ها با برجام و اجرای توافق هسته‌ای در هفته‌های اخیر باعث نگرانی‌هایی در میان سرمایه‌گذاران خارجی در مورد اراده ایران برای اجرای برجام و به نتیجه رساندن توافق شده است. اما سه دلیل دیگر در خارج از خاک ایران و به‌دلیل سیاست‌های بازیگران دیگری رخ داده است.

یکی از دلایل نگرانی‌ها از آینده سرمایه‌گذاری و ارتباط با ایران، شرایطی است که عربستان سعودی در منطقه به‌وجود آورده است. ازجمله می‌توان نمود این شرایط را در بیانیه جمعه گذشته سازمان همکاری‌های اسلامی مشاهده کرد. سعودی‌ها در یک اتحاد پنهانی و محرمانه با دولت اسراییل نقش بزرگی برای سنگ‌اندازی و متوقف کردن گسترش روابط سیاسی و تجاری جمهوری اسلامی ایران با جهان برعهده گرفته‌اند. آنها تلاش می‌کنند تا ضمن ناامن جلوه دادن ایران برای کشورهای خارجی، هزینه‌های ارتباط با ایران را در جامعه جهانی افزایش دهند.

دلیل دیگری که باعث نگرانی از سرنوشت اجرای برجام شده است، درون خاک امریکا اتفاق می‌افتد. سیگنال‌هایی که از کاخ سفید و کمیته روابط خارجی سنای امریکا صادر می‌شود، نشانی از انعطاف کافی برای اجرای موفق و کامل برجام ندارند. ایالات متحده امریکا به‌عنوان بنیان‌گذار تحریم‌های همه‌جانبه علیه ایران و بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، نقش عمده‌ای در موفقیت یا شکست برجام بازی می‌کند.

آخرین دلیل برای نگرانی از سرنوشت برجام، انتظار سرمایه‌گذاران و تجار اروپایی برای تعیین سرنوشت انتخابات در امریکاست. برجام و توافق هسته‌ای یکی از موضوعات مورد مباحثه میان دو حزب شاخص امریکاست که قرار است زمستان امسال یکی از آنها کاخ سفید را در اختیار خود بگیرد. بسیاری از کسانی که پس از برجام برای برقراری ارتباط اقتصادی و تجاری با ایران مایل بودند، نگران این هستند که دولت بعدی امریکا اراده‌ای برای اجرای برجام نداشته‌باشد.

سفر خانم فدریکا موگرینی به تهران هر اندازه هم که در کمک به اجرای برجام موثر باشد و مهر تایید دوباره‌ای از سوی اروپایی‌ها بر اجرای موفق آن باشد، در این چهار حوزه نمی‌تواند کمکی به رفع نگرانی‌‌ها کند. با این حال این سفر می‌تواند باوجود این نگرانی‌ها یک نقطه اتکا برای اروپایی‌ها باشد تا باوجود نگرانی‌هایی که دارند از میل و اراده مجموعه کشورهای اتحادیه اروپا برای گسترش روابط با ایران اطمینان حاصل کنند.