اصلاح طلبان ایرانی در میانه امید و تردید قرار دارند. از سویی امیدوارند که گسترش روابط ایران و غرب در دوران پسا تحریم به حرکت به سمت ازادی بیش تر بیانجامد و از سوی دیگر نگران اند که محافظه کاران ایرانی از گسترش بنیادگرایی سنی پس از بهار عربی در منطقه به عنوان ابزاری برای سرکوب آنان در داخل ایران استفاده نمایند.

به گزارش خرداد، "جین عزیز" ستون نویس روزنامه "الاخبار" لبنان در سفری که به تازگی به ایران داشته است درصدد پاسخ به این پرسش برآمده که پس از باز شدن دروازه های ایران به سوی جهان در دوران پسا تحریم فعالان اصلاح طلب در ایران چگونه به بهار عربی و وقایع پس از آن می نگرند؟

این خبرگار لبنانی می نویسد:"در 190 کلیومتری جنوب تهران در کاشان گروهی از استادان دانشگاه های ایران که در میان شان فعالان اصلاح طلب نیز وجود دارند دور میز شامی در یک کافه سنتی در نزدیکی بازار قدیمی آن شهر نشسته اند که به دلیل فرش هایش معروف است". او می افزاید:"چگونه می توان تحولات بهار عربی و بازتاب های ان را مشاهده کرد نظر شما چیست؟ این موضوع برای کشور شما چه پیامی داشته است؟".

او اشاره می کند که بهار عربی برای اصلاح طلبان ایران رویداد مهمی بوده است. یک فعال اصلاح طلب که نخواسته نامش فاش شود می گوید:"بدون تردید در مورد وقوع بهار عربی این پدیده برای صحنه سیاست داخلی ایران و روابط ما با کشورهای همسایه ومطنقه پیامدهایی داشته است از ابتدای قیام آن چه برای مان مشخص شد ساختار قبیله ای و ذهنیت روستایی در معنای جامعه شناختی حاکم بر بسیاری از این جوامع بود. در نتیجه، در هر انقلاب در چنین شرایطی مولفه های لازم برای موفقیت تغییر رژیم سیاست حاکم و خروج از حکومت مطلقه و ازادی و رهایی وجود نداشتند. در عوض، انقلاب ها در کشورهای عربی به جنگ داخلی طولانی و مزمن و مداخله قدرت های خارجی انجامیدند. علاوه بر آن مبارزه برای کسب قدرت میان شورشیان و بین همه کسانی که تشنه قدرت بودند و از سقوط حاکمان سابق ضرر دیده بودند نیز آغاز شد".

او اشاره می کند که برای ایرانیان اشکار بود که درگیریهای ناشی از بهار عربی دیر یا زود به منازعه یا مذهبی و ایدئولوژیک تبدیل خواهند شد. او می افزاید:"در این میان جنگ میان شیعه و سنی دامنه دار شده است که نه به نفع ایران است و نه به نظر ما به نفع خاورمیانه".

"احسان" یکی دیگر از استادان دانشگاهی طرفدار اصلاحات می گوید:"معتقدیم که در کشورهایی که درگیری های فرقه ای آغاز شده یک تهدید بزرگ برای کشور ما قلمداد می شوند. این ممکن نیست که ما از تاثیر این درگیری ها مصون باشیم. برای توسعه و یپشرفت نیازمند فضای باز برای گفتگو هستیم. به نظر می رسد پس از بهار عربی فضای کشورهای اطراف ما به فضای افزایش تنش میان سنی ها با ایران شیعه تبدیل شده است. تنش میان ما با مصر، عربستان سعودی و ترکیه افزایش یافته است". او می افزاید:"آنچه در مصر روی داد شگفت انگیز بود. اما پس از به قدرت رسیدن اخوانی ها که برای نزدیک به قرن از قدرت کنار گذشته شده بودند و با بازگشت دوباره ارتش به قدرت وضعیت تغییر کرد. در هر دو زمان فرصت همزیستی ایران با مصر به عنوان شریک مهم سنی در منطقه از دست رفت". او اشاره می کند که عربستان سعودی نیز وضعیت پیچیده تر و مشکل تری دارد و می افزاید:"عربستان سعودی دوست دارد که بسیح فرقه ای را علیه ایران ایجاد کرده و فضای قطبی شده فرقه و ایدئولوزیک را علیه ما تشدید کند. شاید آنان فکر می کنند که می توانند بسیج جهان سنی را انجام دهند. در نهایت، آنان هر فرصتی برای موفقیت گفت و گو با ایران و بهبود روابط را از بین برده اند. احسان درباره ترکیه نیز می گوید:"رفتار رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه بسیار شبیه به اخوان المسلمین در مصر بود. او گفتمانی فرقه گرایانه و سیاستی مبتنی بر بسیج علیه غیر سنی ها را آغاز کرده است. در نتیجه هرگونه فرصتی برای دوستی ایران با کشورهای همسایه سنی در منطقه از بین رفته است.

در بخش دیگری از این گزارش یک فعال اصلاح طلب که استاد تاریخ نیز می باشد به شرط ناشناس ماندن هویتش به المانیتور می گوید:"ما در میان دو مرحله دشوار قرار گرفته ایم. از یک طرف، شاهد تشدید تنش های فرقه ای در کشورهای سنی علیه ایران و شیعیان هستیم. از سوی دیگر با واکنش تندروها در داخل ایران در برابر هرگونه صدای میانه روانه و اصلاح طلبانه روبرو هستیم". او می گوید که ایرانیت و اسلامیت دو مولقه اصلی ایران هستند که جدایی هر یک از دیگری می تواند خطرناک باشد. او در ادامه می افزاید:"تنها در صورت گفتگوی منطقه ای است که می توان اسلام و جوامع خاورمیانه را به سمت توسعه و مدرنیته هدایت کرد وضعیت کنونی من را نگران می کند".

یکی دیگر از اساتید ابراز امیدواری می کند که اهل سنت نیز مسیر ایران را در اعتدال گرایی دنبال کنند او می گوید:"معتقدم که ایران پس از توافق هسته ای دوره جدید را آغاز خواهد کرد. ما امیدواریم که اهل سنت نیز مسیر آزادی طلبی و اعتدال را چون ما بپیمایند. در غیر این صورت شاهد یک فاجعه برای همه خواهیم بود.

المانیتور اشاره می کند که اصلاح طلبان در ایران جنبش شان از طریق دو پیشرفت کلیدی در پنج سال گذشته تقویت شده است:"باز شدن روابط ایران با غرب و افزایش ستیزه جویی سنی که هدفش ایران است. المانیتور می افزاید:"اصلاح طلبان ایرانی در گذرگاه دشواری هستند. آنان امیدوارند که توافق هسته ای به حرکت به سوی آزادی و اعتدال بیش تر بیانجامد. در همین حال، انان می ترسند که اعراب پس از توافق هسته ای تنها منافع سیاسی و اقتصادی خود را در پیش گیرد. انان هم چنین نگران هستند که بنیادگرایی سنی اطراف ایران سبب شود تا محافظه کاران داخلی از این موضوع به عنوان بهانه ای برای سرکوب اصلاح طلبان استفاده کنند.

خبرنگار این سایت در پایان اشاره می کند که علیرغم دشواری ها اصلاح طلبان ایرانی امیدوارند که بهار عربی به مسیر صحیح بازگردد و فرایند تشکیل دولت های مدنی در کشورهای سنی مذهب طی شود. بیش از همه آنان معتقدند که دولت ایران نمی تواند وضعیت را ادامه دهد و همه چیز در حال تغییر و تحول و دگرگونی است و باید خود را با شرایط تازه انطباق داد.