حمیدرضا عظیمی| سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر در حال برگزاری است. جشنواره‌ای که پیش از برگزاری، به نظر می‌رسید در قد و قواره‌ای یک سروگردن بالاتر از جشنواره‌های قبلی باشد. حالا اما خبرها روی دیگری دارد. خبرها از لغو کنسرت‌هایی حکایت می‌کند که پیش از این به‌عنوان نقاط قوت جشنواره از آنها یاد شده بود. چند و چون خبر خیلی مشخص نیست اما حکایت از این دارد که کنسرت «کاوه یغمایی» و «شجاعت حسین خان» لغو شده است. مطابق آنچه در فضای رسانه‌ای منتشر شده، برنامه گروه «تندر» نیز از جدول اجراها حذف شده است.
«شجاعت»، نقطه قوت جشنواره سی و یکم
پیش از برگزاری سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر، خبر آمد که «شجاعت حسین خان» ازجمله میهمانان خارجی جشنواره است که در این گردهمایی موسیقایی، به وجهه بین‌المللی جشنواره خواهد افزود. او پیش از این سابقه همکاری با کیوان کلهر را در کارنامه خود ثبت کرده است. سابقه‌ای از همکاری با گروه «غزل» که خاطره‌ای خوش برای او به ارمغان آورد. او همراه کیوان کلهر در گروه موسیقایی چند ملیتی حضور داشتند که آثار تلفیقی از موسیقی شمال هند و موسیقی سنتی ایرانی را اجرا کرده‌اند. اجراهایی که به تولید آلبوم باران(The Rain) انجامید و در سال 2004 میلادی نامزد دریافت جایزه گرمی بهترین موسیقی سنتی ملل شد.
دی ماه امسال وقتی قرار بر این شد تا «شجاعت حسین خان» در بخش بین‌الملل جشنواره موسیقی فجر حضور پیدا کند، گروهی او را مهم‌ترین میهمان بخش بین‌الملل جشنواره نامیدند. در رسانه‌ها موجی به راه افتاد که از همکاری موفق او با کیوان کلهر یاد کرده بودند و از ورود او به ایران در ۵۵سالگی و اوج پختگی خبر دادند. درباره او نوشتند: « پدر او استاد ولایت خان است؛ یکی از افسانه‌های بزرگ نوازندگی در موسیقی هند. عنایت خان، پدر بزرگ شجاعت هم نوازنده سیتار بود و پدربزرگ پدرش امداد خان هم موسیقیدان بود و این خانواده تا پنج نسل موسیقیدان هستند. امداد خان مدرسه « Imdadkhani gharana» را به راه انداخت که مکتب بزرگ آموختن سیتار در هند است. شجاعت حسین خان از دل چنین خاندانی وارد عرصه موسیقی شده است. او دور تا دور دنیا اجراهای مختلفی را برگزار کرده و یکی از مطرح‌ترین هنرمندان سرزمین هند در سرتاسر دنیاست. او تاکنون در سالن‌های مهمی ازجمله «کارنِگی هال» در نیویورک، «کانگراس هال» در برلین و «رویال آلبرت هال» در لندن روی صحنه رفته است همچنین سال ۱۹۹۹ در ارکستر سمفونیک ادمونتون به‌عنوان سولیست روی صحنه می‌رفت. شجاعت حسین خان استاد مدعو دپارتمان اتنوموزیکولوژی دانشگاه یو‌سی‌ال‌ای(UCLA) و دانشگاه واشنگتن است.»
اینها تمام موادری است که او را بحق می‌توانستیم یکی از مهم‌ترین میهمانان بخش بین‌الملل جشنواره موسیقی فجر بنامیم. حضور او تا همین چند وقت پیش در جشنواره قطعی بود. طبق قرار و جدول اجرا، «شجاعت حسین خان» باید در روز ۲۵ بهمن ماه ساعت ۲۱ در مرکز همایش‌های برج میلاد روی صحنه می‌رفت اما در واپسین روز خبر رسید که «اجرای کنسرت «شجاعت‌خان» سیتارنواز مطرح هندی در جشنواره موسیقی فجر لغو شد.»
گفته شد؛ «این نوازنده به‌دلیل مشکلاتی که در گرفتن روادید ایران داشت، موفق به حضور در کشور نشده است.» دست‌اندرکاران بر این نکته تاکید داشتند که وزارت امور خارجه برای صدور روادید این هنرمند تلاش‌هایی را کرده، اما این اقدامات برای رسیدن «شجاعت حسین‌خان» به جشنواره امسال نتیجه نداده است.»
یکی از رسانه‌ها نوشت: «براساس اطلاعات گرفته‌شده از منابع موثق، این هنرمند هندی اصرار داشت تا مهر روادید ایران در گذرنامه‌اش نباشد و با گرفتن روادید کاغذی به کشورمان سفر کند تا برای برگزاری کنسرت در امریکا با مشکل مواجه نشود؛ اما به‌دلیل محقق نشدن این خواسته، شجاعت‌خان نمی‌تواند در جشنواره موسیقی فجر اجرایی داشته باشد.»
خواسته او به این دلیل بود که کنگره امریکا قانونی خاص درباره اعطای روادید تصویب کرده است؛ «بر اساس فصل 203 متن لایحه بودجه سال 2016 امریکا که اکنون قانونی شده است، شهروندان 38 کشوری که تاکنون می‌توانستند برای تجارت یا گردشگری، مدت 90روز بدون اخذ روادید در خاک ایالات متحده اقامت داشته باشند، اگر در پنج سال گذشته به سوریه، عراق، سودان و ایران سفر کرده باشند، دیگر نمی‌توانند مانند قبل بدون روادید به امریکا وارد شوند.»
این تمام ماجرایی است که سرانجام به لغو حضور شجاعت حسین خان در ایران و کنسرت از پیش مقرر شده او منجر شد. طبق اخبار منتشره برای کنسرت او در برج میلاد تبلیغات گسترده‌ای انجام شده و بلیت‌های زیادی نیز فروخته شده است.
خبرها حاکی از این است که در روزهای گذشته قانون محدودیت صدور روادید برای مسافران ایران که آذرماه امسال توسط کنگره امریکا به تصویب رسید، اجرای «همایون سخی» و «سیار هاشمی» در جشنواره موسیقی فجر را لغو کرده است. به نظر می‌رسد این دو میهمان خارجی نیز به‌دلیل مشابه آنچه برای «حسین خان» رخ داده، حاضر به سفر به ایران نشده‌اند.
ناکامی یغمایی، در نخستین حضور
لغو برنامه میهمانان خارجی در جشنواره موسیقی فجر، که به‌دلیل حضور نیافتن برخی از میهمانان بخش بین‌الملل رخ داد، تنها خبری نبود که از لغو کنسرت‌ها حکایت داشت. رسانه‌ها روز یک‌شنبه اعلام کردند: کنسرت «کاوه یغمایی» نیز لغو شده است. قرار بود «یغمایی»، خواننده و آهنگساز راک، روز 26 بهمن، در دو سانس در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران روی صحنه برود و برنامه‌اش را اجرا کند.
بنابر اطلاعات منتشر شده؛ این نخستین‌بار است که یغمایی تصمیم به برگزاری کنسرت گرفته بود و پس از اخذ مجوزهای لازم برای اجرا در جشنواره موسیقی فجر آمادگی داشت. گزارش فروش بلیت این کنسرت نیز نشان می‌دهد؛ اجرای یغمایی یکی از کنسرت‌هایی است که با استقبال مخاطبان مواجه شده است. «کنسرت کاوه یغمایی» قرار بود پس از 10سال برگزار شود. یغمایی پس از انتشار آلبومی در سال 82، جلای وطن کرد و حدود چهار سال پیش به ایران بازگشت. این نخستین‌باری است که او توانسته بود در قالب جشنواره فجر، مجوزهای لازم برای فعالیت رسمی را کسب کند. طبق آنچه اعلام شده لغو کنسرت او به‌دلیل مشکلات فنی است، مشکلاتی که هنوز جزییات آن مشخص نشده است.
به هر روی با آنچه درباره لغو کنسرت‌های موسیقی از ابتدای امسال رخ داده، سال 94، سال لغو کنسرت‌هایی است که به نظر می‌رسد خاطره آن تا مدت‌ها در ذهن مخاطبان بماند و شاید هم همراه افسوسی باشد که برخی از اجرا نشدن برنامه‌هایی قابل‌توجه، تا سال‌ها از آن یاد کنند.
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
